فرش‌بافی در مشهد

از اوایل دوران قاجار، شواهد کمی در مورد قالی‌بافی موجود است گویا در این دوران، خراسان در مقام مرکزی معتبر، باقی مانده بود. در برخی آثار آمده که در اواخر دهه۱۱۹۴/۱۷۸۰ ق، فرش‌هایی در خراسان بافته می‌شده که متن آنها زرباف بوده است. گزارش‌های کمپانی هند شرقی در ۱۷۹۰/۱۲۰۵ ق، حکایت از رونق دوباره فرش‌بافی در مشهد می‌دهند؛ فرش‌هایی که به‌خاطر تابناکی رنگ‌ها و برتری نقش موردتوجه اروپاییان بوده است. همچنین اولیویه در سفرنامه خو د که در سال ۱۷۹۶ م/ ۱۲۱۰ ق تالیف کرده، به قالی‌های خراسانی اشاره کرده است. چند سال بعد و در ۱۸۰۱/۲۱۵ق سر جان ملکم در گزارش سری، برای رئیس هیات‌مدیره کمپانی هند شرقی می‌نویسد که در اغلب شهرهای خراسان بزرگ، فرش‌بافته می‌شده است او همچنین در ۱۸۲۶/۱۲۴۲ق اطلاعات با ارزشی همراه با جزئیات در مورد بازرگانی فرش در مراکز سنتی همچون هرات و نواحی ترکمن‌نشین خراسان آورده است. احتمالا این قالی‌ها، در کارگاه‌های مشهد بافته شده‌اند؛ زیرا موسیو فریه در سفرنامه خود می‌نویسد که در این بلده، قالی‌های خوب و شال‌های شبیه به شال کشمیری نسج می‌شود.

منبع: حسین کندلو، «بازشناسی فرش مشهد در عصر قاجار»، مطالعات تاریخ فرهنگی، ۱۳۹۵