همه‌پرسی انقلاب سفید
در مرحله نخست تعیین شد که هیچ مالکی بیش از یک روستا نداشته باشد. مازاد زمین‌ها و ده‌ها باید به کشاورزانی که در آن زمین‌ها به بهره‌برداری مشغول بودند فروخته شود و با فروش سهام کارخانه‌ها دولتی، ترتیب بازپرداخت بهای زمین‌ها به مالکان فراهم شد.
در مرحله دوم صاحبان زمین‌های استیجاری باید یا به تقسیم درآمد حاصل از اجاره بپردازند یا براساس قراردادهای اجاره، زمین‌ها را به کشاورزان بفروشند. به عبارت دیگر مالکان موظف شدند که یا ملک کشاورزی خود را برای سی‌سال به کشاورزان اجاره نقدی دهند یا آن را با توافق به آنها بفروشند. به این ترتیب حداکثر مالکیت زمین‌ها در دست یک مالک بسیار محدود شد. املاک موقوفه عام نیز براساس درآمد آن زمین به اجاره درازمدت ۹۹ ساله به کشاورزان واگذار شد. در مورد موقوفات خاص متولیان مجبور به فروش آنها به دولت و تقسیم آن بین کشاورزان شدند.
در مرحله سوم مالکانی که ملک خود را اجاره داده بودند، براساس قانون اصلاحات مجبور به فروش آن به کشاورزان شدند. به این ترتیب بسیاری از کشاورزان ایران صاحب زمین شدند و ایران از یک کشور عقب‌مانده فئودالی به سوی یک کشور با کشاورزی آزاد و صنعتی شدن گام برداشت. شش اصل نخستین انقلاب سفید که محمدرضا پهلوی در دی ماه۱۳۴۱ در کنگره کشاورزان معرفی کرد، به شرح زیر بود:
- اصلاحات ارضی و الغای رژیم ارباب و رعیتی
- ملی کردن جنگل‌ها و مراتع در سراسر کشور
- فروش سهام کارخانه‌های دولتی به‌عنوان پشتوانه اصلاحات ارضی
- سهیم کردن کارگران در منافع کارگاه‌های تولیدی و صنعتی
- اصلاح قانون انتخابات به منظور دادن حق رای به زنان
- ایجاد سپاه‌دانش به منظور اجرای تعلیمات عمومی و اجباری.
شاه ابتدا این ۶ اصل را به‌عنوان اصول انقلاب سفید بیان و به تدریج ۱۳ اصل دیگر به آن اضافه کرد که هر یک به اقتضای تحول جامعه و توسعه امکانات ملی و پیدایش نیاز‌ها و مقتضیات جدید ارائه شد که عبارت بودند از: ۷- سپاه بهداشت، ۸- سپاه ترویج و آبادانی، ۹- خانه‌های انصاف در روستا‌ها، ۱۰- ملی کردن تمام منابع آب‌های زیرزمینی کشور، ۱۱- نوسازی شهر‌ها و روستا‌ها، ۱۲- انقلاب اداری و آموزشی، ۱۳- تامین امکان فروش سهام واحدهای بزرگ صنعتی به کارگران، ۱۴- مبارزه با تورم و گران‌فروشی، ۱۵- آموزش رایگان و اجباری در ۸ سال اول تحصیل، ۱۶- تغذیه رایگان برای کودکان خردسال در مدارس، ۱۷- تعمیم بیمه‌های اجتماعی به همه ایرانیان، ۱۸- مبارزه با معاملات سوداگرانه اراضی و اموال غیرمنقول و ۱۹- مبارزه با فساد.
منتقدان معتقد بودند اصول انقلاب سفید توسط آمریکا طراحی و به سران کشورهای وابسته به غرب و جهان سوم توصیه شده و بدون در نظر گرفتن شرایط خاص سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایران برنامه‌ریزی شده بود.انقلاب سفید پیامدهای مختلفی داشت که از مهم‌ترین پیامدهای اقتصادی آن می‌توان به تقسیم و قطعه‌قطعه شدن زمین‌های کشاورزی، کاهش تولیدات کشاورزی به علت حذف نظام ارباب- رعیتی و در سطح بالا‌تر کاهش نقش کشاورزی در اقتصاد ملی اشاره کرد، از مهم‌ترین پیامدهای انقلاب سفید در زمینه اجتماعی و فرهنگی، حذف مالکان بزرگ، مهاجرت گسترده به شهر‌ها و در زمینه سیاسی، مخالفت نیروهای ملی و مذهبی با اصول آن بود که منجر به مخالفت مردم و آمادگی شرایط برای وقوع قیام علیه رژیم شاه در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ و در حقیقت زمینه‌ساز انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ شد.
