زندگی عجیب آدونیاس در اسناد نفتی

او یک نامه دو صفحه‌‌ای برای اولیای شرکت نفت نگاشته و ضمن گلایه و طرح شکایت مبنی بر مطالبات مالی معوق خود از شرکت، شمه‌‌ای از سوابق به قول خودش «درخشان» را برای اطلاع و یادآوری مقامات شرکت در نامه منعکس کرده است.دبر اساس متن نامه و دیگر محتویات پرونده، سلیمان آدونیاس در سال ۱۲۶۰ خورشیدی در شهر اصفهان به دنیا آمده و در«جامعه کلیسای میسیونری» آن شهر به تحصیل پرداخته است. سال‎‌‌ها بعد به خوزستان مهاجرت کرده و در شرکت کشتیرانی «برادران لینچ» در شوشتر مشغول به‌کار می‌‌شود. در سال۱۹۰۴ میلادی به استخدام شرکت دارسی درمی‌آید و به‌طور مستقیم زیر نظر زمین‌شناس شرکت رینولدز فعالیت و تا سال۱۹۱۳ در شوشتر اقامت می‌‌کند. وی درباره شرایط اقامتش در شوشتر این‌‌گونه می‌‌نویسد: «من تنها مسیحی بودم که با زن و یک فرزند در آن شهر زندگی می‌‌کردم. مردم شوشتر و خان‌‌های آنها هر روز با اسلحه و گلوله به جان یکدیگر می‌‌افتادند. در چنین شرایط وحشتناکی بود که من برای رینولدز و شرکت کار می‌کردم.»

او اضافه می‌‌کند: « هنگامی که چاه شماره یک در تاریخ ۲۷ ماه می ۱۹۰۸ به نفت رسید، من آن کسی بودم که این خبر را از طریق تلگراف به اطلاع رینولدز و لندن رساندم.» سپس متن تلگراف را عینا می‌‌آورد: «در ساعت ۴ صبح، در عمق ۱۲۰۰ پایی و با ارتفاع ۷۵ پا از سطح زمین، نفت فوران کرد.» او در ادامه می‌‌‌افزاید که تا قبل از افتتاح شعبه بانک شاهی در اهواز، او ماهانه با مبلغ ۴۰۰ هزار ریال که شرکت در اختیار وی می‌‌گذارده، امور مالی شرکت را مدیریت می‌‌کرده است و این درحالی است که آقایان دکتر یانگ و سر آرنولد ویلسون شاهد همه آن کوشش‌‌ها و خدماتی که وی در آن شرایط سخت به شرکت خدمت می‌‌کرده، بوده‌‌اند. او در ادامه نامه ضمن درخواست برای پرداخت سه‌ماه و ۱۰روز از حقوق ضایع شده‌‌اش توسط شرکت، بار دیگر تاکید می‌‌کند که در تمام این سال‌ها صادقانه و وفادارانه برای شرکت کار کرده است. لازم به توضیح است که متن نامه پر از اغلاط دستوری و نگارشی است و جالب اینجاست که در برگه ارزیابی توانایی‌‌های تکلم آدونیاس، میزان تسلط او بر زبان انگلیسی«بد» توصیف شده است.

علی‌ الله‌جانی، کارشناس اسناد در مدیریت موزه‌ها و مرکز اسناد صنعت نفت