بافت‌های تاریخی و قانون معلق!
نکته قابل تامل آنکه قانون به صراحت تکالیف همه را مشخص کرده تا زندگی در بافت‌های تاریخی جریان یابد؛ اما...
قانون حمایت از مرمت و احیای بافت‌های تاریخی - فرهنگی در تیرماه ۹۸ به تصویب رسید. در این قانون از طرحی تحت عنوان «طرح ویژه» سخن به میان آمده است که باید با توجه به ویژگی، ظرفیت و مزیت تاریخی، فرهنگی و طبیعی بافت‌های تاریخی با همکاری کلیه مسوولان و ذی‌نفعان از کل تا جزء طرح مدیریتی و تکالیف همه دست‌اندرکاران در آن مشخص باشد.
به موجب ماده۲ این قانون، وزارت میراث فرهنگی مکلف به تهیه چارچوب طرح‌های ویژه و شرح خدمات حفاظت و احیای بافت‌های تاریخی بوده که ظاهرا این کار را انجام داده است.
در ماده۳ بارویکرد توانمندسازی ساکنین بافت‌های تاریخی، وزارت راه و شهرسازی و بنیاد مسکن مکلفند پس از تصویب این قانون با همکاری وزارت میراث و شهرداری‌ها در مدت پنج‌سال نسبت به تهیه، تصویب و اجرای طرح‌های ویژه حفاظت و احیای محدوده بافت‌های تاریخی از طریق شورای عالی معماری و کمیسیون ماده ۵ اقدام کنند.
اکنون ۴ سال از ابلاغ این قانون گذشته و از ۱۶۸شهر تاریخی برای چند شهر چنین طرحی تهیه شده است؟ اصلا کسی تاکنون جایی خبری در این زمینه خوانده است؟ یک نماینده یا استاندار یا عضو شورای شهر یا مسوول میراثی پیگیر اجرای این قانون شده؟ رئیس‌جمهوری وزارتخانه‌ها را بابت تعلل مواخذه کرده است؟
حال درخصوص همه بافت‌های تاریخی به‌ویژه شیراز از وزارت کشور این پرسش‌ها مطرح است:
۱- طبق ماده۳ از طرح ویژه بافت‌ها پس از ۴سال چه خبر؟
۲- طبق ماده ۹ و تبصره آن شهرداری‌ها مکلف به رفع نیازهای خدماتی، تجهیزاتی و تاسیساتی و زیرساخت‌ها در بافت‌های تاریخی ظرف شش‌ماه پس از تصویب شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان هستند. چه کارهایی برای ارتقای سطح خدمات و‌کیفیت زندگی در این ۴ سال در این محدوده‌ها انجام شده است؟ چه اقداماتی برای اختصاص بودجه ارتقای سطح تاسیسات و به‌روزرسانی آنها، ایمنی بازارهای تاریخی و انبارهای آنها، آتش‌نشانی، مدیریت بحران و کاهش خطرپذیری بافت‌های تاریخی انجام شده است؟
۳- طبق ماده۱۴ـ شهرداری‌ها و شورای شهرهای بافت تاریخی مصوب مکلفند در تخصیص بودجه عمرانی سالانه شهر، بافت‌های مذکور را در اولویت قرار دهند در کدام‌یک از ۱۶۸شهر این اتفاق افتاده؟ چرا هیچ شورای شهری پیگیر این ماده قانونی نبوده است؟
۴- طبق ماده۱۶ باید ساختار مناسب اداری در شهرداری‌های شهرهای دارای بافت تاریخی مصوب اجرا می‌شد. چه برنامه‌ها و چه اقداماتی انجام شده است؟
۵- طبق ماده۱۰، در رسیدگی به تخلفات ساختمانی املاک واقع در حریم آثار و محدوده بافت‌های تاریخی موضوع کمیسیون مواد(۹۹) و (۱۰۰)، شهرداری‌ها مکلفند منحصرا قلع و قمع مستحدثات بدون پروانه یا مازاد بر پروانه ساختمانی صادرشده را در صدور رأی لحاظ کنند. پس چرا این ماده قانونی اجرا نمی‌شود و تنها به جریمه بسنده می‌شود؟ و از وزارت راه و شهرسازی این پرسش‌ها مطرح است:
۱- به استناد ماده۳ علت عدم تهیه طرح ویژه احیای بافت‌های تاریخی ۱۶۸شهر تاریخی که محدوده آنها ابلاغ شده، چیست؟
۲- طبق ماده۱۱، دولت مکلف است با تعیین مقررات مربوط به طرح‌های توسعه و عمران، اقدامات جبرانی و تسهیلاتی برای مالکانی که در این محدوده اجازه مرتفع‌سازی ندارد در قانون پیش‌بینی کند. وزارت راه و شهرسازی در این زمینه چه اقدامی کرده است؟
همچنین وزارتخانه میراث فرهنگی طبق ماده۱۵، مکلف است ظرف مدت دوسال از تاریخ لازم‌الاجرا شدن این قانون با بررسی و پایش‌های مقتضی، بناهای واجد ارزش برای ثبت در فهرست آثار ملی و فهرست‌های ذی ربط را رسما اعلام کند و در اختیار عموم قرار دهد، آیا وزارتخانه این کار را انجام داده؟ خروجی آن کجاست؟ و اما پرسش مهم‌تر این است که چرا مردم را از ثبت ملی بافت‌های تاریخی می‌ترسانید و توپ را در زمین میراث فرهنگی می‌اندازید؛ درحالی‌که وزارت مسکن و‌شهرسازی و شورای شهر و شهرداری‌ها و بنیاد مسکن طبق همین قانون مکلف به انجام وظایفی بودند که در آن کوتاهی کردند. چرا هیچ نماینده مجلس و استانداری پیگیر اجرای این قانون نیست؟ چرا دولت از وزارت میراث، وزارت کشور، وزارت راه و شهرسازی، بنیاد مسکن و سایر دستگا‌ه‌ها مانند شورای برنامه‌ریزی وتوسعه استان‌ها، بانک مرکزی، سازمان برنامه و بودجه کشور و... اجرای وظایف قانونی این مصوبه را پیگیری نمی‌کند و چرا دادستان کل کشور و دادستان‌های شهرهای تاریخی مصوب و دستگاه‌های‌نظارتی این ترک فعل‌ها را پیگیری نمی‌کنند؟
