راهبرد توسعه صنعت الکترونیک کره (قسمت دوم)
روایت اولین تلاش‌های کره برای صنعتی‌شدن
برای حل مشکلات ذکرشده در بالا و دستیابی به اهداف، دکتر کیم سه پیشنهاد سیاستی ارائه کرد: 1- تصویب قانون ارتقای صنعت الکترونیک، 2- تامین و تخصیص بودجه برای ارتقای صنعت الکترونیک و 3- ایجاد مرکز ارتقای صنعت الکترونیک. دکتر کیم توصیه کرد که قانون ارتقای صنعت الکترونیک شامل مفاد کلیدی برای تقویت صنعت الکترونیک باشد: تعیین محصولات الکترونیکی (دستگاه‌ها، قطعات و مواد) برای ترویج، مزایای مالی و مالیاتی، آموزش و تربیت تکنسین‌ها، داخلی‌سازی و تقسیم کار نیروی صنعتی و ارتقای صادرات. وی تخمین زد که از سال1968 تا 1971 به 86/ 3میلیارد وون برای ارتقای صنعت الکترونیک نیاز است و در همین مدت 5میلیون دلار برای خرید تجهیزات و امکانات به‌منظور راه‌اندازی مرکز ارتقای صنعت الکترونیک به‌عنوان یک بنیاد مورد نیاز است.
دکتر کیم علاوه بر تهیه و ارائه مطالب توجیهی، با رهبران تجاری ملاقات کرد تا آنها را متقاعد کند که وارد صنعت الکترونیک شوند. به‌ویژه، در سپتامبر1967، او با لی بیونگ چول، رئیس گروه سامسونگ که در آن زمان در حال مطالعه صنعت الکترونیک بود، ملاقات کرد و به سوالات مختلف مرتبط با صنعت الکترونیک پاسخ داد (Kim 1999: 51). علاوه بر این، دکتر کیم از موسسه علم و فناوری کره (KIST) که با کمک او در سال1966 به‌عنوان اولین موسسه جامع تحقیقات علم و فناوری در کره راه‌اندازی شد، حمایت کرد و به آن مشاوره داد. به لطف این تلاش‌ها، دکتر کیم وان هی بعدها «پدرخوانده صنعت الکترونیک کره» نامیده شد.
رئیس‌جمهور پارک چونگ هی که بیش از دو ساعت از دکتر کیم مشاوره دریافت کرد، نمونه ترانزیستوری را که موتورولا در زمان درخواست مجوز دولت کره برای خرید یک سایت کارخانه ارائه کرده بود، به او نشان داد. پرزیدنت پارک گفت: «به من گفته شد که این تراشه کوچک هر عدد 20 تا 30دلار ارزش دارد و یک کیسه از آنها ده‌ها هزار دلار ارزش دارد. اما ازآنجاکه ما هنوز فقط پارچه‌های پنبه‌ای صادر می‌کنیم، حتی اگر یک‌بار قطار کامل بفروشیم، فقط چند صدهزار دلار می‌توانیم به‌دست آوریم (کیم 1999: 16-19). به این ترتیب، پرزیدنت پارک علاقه زیادی به ترویج صنعت الکترونیک با ارزش افزوده بالا به‌عنوان یک صنعت آینده‌دار داشت.
پس از جلسه توجیهی در خانه آبی (محل اقامت رئیس‌جمهور) در 16سپتامبر1967، دولت دکتر کیم را مامور کرد تا یک مطالعه 100هزاردلاری درباره ارتقای صنعت الکترونیک انجام دهد. او از KIST خواست تا وضعیت صنعت الکترونیک کره را بررسی کند. برای روندهای بازار خارج از کشور، او به هوارد چیس، معاون سابق وزیر بازرگانی ایالات متحده که یک شرکت تحقیقاتی و مشاوره بازار را اداره می‌کرد، تکیه کرد. او همچنین از بیش از بیست نفر از همکارانش در ایالات متحده کمک گرفت.
دکتر کیم در مارس1968 با هیاتی از کارشناسان آمریکایی به سئول بازگشت. این هیات شامل W.J.Hennessy، رئیس مهندسی دانشگاه کلمبیا، سی‌ام هریس، یکی از مقامات آکادمیک در زمینه صدا، هاوارد چیس، رئیس شرکت چیس، و دبلیو هرلی، رئیس صنایع هاروارد می‌شد. این گروه در طول بازدید 9روزه خود با رئیس پارک در خانه آبی دیدار کردند و با مقامات دولتی و رهبران تجاری تبادل نظر کردند.
مدت کوتاهی پس از این بازدید، بیش از 30نماینده صنعت الکترونیک کره در مارس1968 به رهبری رئیس Goldstar از ایالات متحده بازدید کردند. در طول این سفر 20روزه، هیات کره‌ای توانست ظهور مدار مجتمع (آی‌سی) مبتنی بر سیلیکون و کاهش ترانزیستور مبتنی بر ژرمانیوم را ببیند که اکنون به کشورهای با نیروی کار ارزان منتقل می‌شدند. بازدید از ایالات متحده فرصتی را برای رهبران تجاری کره‌ای فراهم کرد تا به اهمیت نیمه‌هادی‌ها پی ببرند (O 1996: 328-329) .
دکتر کیم وان هی یک گزارش تحقیقاتی پشتیبانی برای ارتقای صنعت الکترونیک در چند ماه تهیه کرد. گزارش پشتیبان، در حدود 1000 صفحه، شامل چهار بخش بود: 1- بررسی اجمالی و تجزیه و تحلیل سیاست توسعه صنعتی خارجی، 2- تجزیه و تحلیل بازار جهانی برای ارتقای صنعت الکترونیک، 3- توصیه سیاستی برای ارتقای صنعت الکترونیک، 4- طرح مشخص برای ایجاد مرکز ارتقای صنعت الکترونیک. بخش (1) بررسی اجمالی و تجزیه و تحلیل سیاست توسعه صنعتی خارجی موضوعات کلی سیاست صنعتی را پوشش می‌داد و چشم‌انداز سیاست را با تحلیل استراتژی‌های جذب سرمایه‌گذاری خارجی و ارتقای صنایع امیدوارکننده گسترش می‌دهد. دکتر کیم از سن‌خوان در پورتوریکو و منطقه آزاد تجاری شانون در ایرلند، اولین منطقه آزاد تجاری جهان، بازدید کرد و همچنین از یک پارک علم و فناوری در ایالت جورجیا در ایالات متحده بازدید کرد و جزئیات را به توصیه سیاست 1967 اضافه کرد.
دکتر کیم در ژوئیه1968 به کره بازگشت و درحالی‌که گزارش به زبان کره‌ای ترجمه می‌شد و مطالب توجیهی آماده می‌شد، با رهبران تجاری ملاقات کرد. رئیس‌جمهور پارک چونگ هی از او خواسته بود که آنها را تشویق کند تا وارد صنعت الکترونیک شوند. دکتر کیم روندهای جهانی در صنعت الکترونیک جهان را برجسته کرد و درباره حمایت دولت و سیاست‌های ترویجی کشورهای صنعتی پیشرفته صحبت کرد (Kim 1990: 29-30).
در اول اوت1968، دکتر کیم برای دو ساعت و نیم برای رئیس‌جمهور پارک چونگ هی، وزیر بازرگانی و صنعت کیم چونگ یام و سایر مقامات عالی رتبه ارائه‌ای ترتیب داد. در بخشی با عنوان «وضعیت کنونی و چشم‌انداز صنعت الکترونیک جهانی»، دکتر کیم خاطرنشان کرد که تولید سرانه الکترونیک در سال1967 در ایالات متحده 8/ 107دلار، در ژاپن 1/ 36دلار و در تایوان 8/ 14دلار بوده است؛ درحالی‌که در کره تنها 9/ 1دلار بوده است. با این حال، وی تاکید کرد که کره پتانسیل رسیدن به کشورهای پیشرفته و موفقیت در صنعت الکترونیک را دارد. دکتر کیم در تحلیل خود از سیاست توسعه صنعتی خارجی خاطرنشان کرد که تایوان یک منطقه آزاد تجاری در کائوسیونگ برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی ایجاد کرده و امکانات آموزشی، فرهنگی، مسکن و تفریحی را علاوه بر زیرساخت‌هایی مانند برق، آب، جاده، مخابرات، بندر و فرودگاه فراهم کرده است. وی همچنین خاطرنشان کرد که تایوان هزینه انبار مواد اولیه را برای دو سال اول در تاسیسات انبار گمرکی معاف کرده است.
درباره ژاپن، دکتر کیم تاکید کرد که دولت ژاپن در سال1957 قانون اقدامات موقت ارتقای صنعت الکترونیک را وضع کرد و یک سیستم تولید بسیار برنامه‌ریزی‌شده و متمرکز ایجاد کرده است که از تحقیقات توسعه به تولید مقداری و سپس به سمت منطقی‌سازی حرکت می‌کند. وی تاکید کرد که ژاپن با برخورداری از مواهب طبیعی مشابه کره، توانست با تعیین اقلام اولویت‌دار برای تبلیغ و حمایت در سه مرحله، به‌عنوان دومین تولیدکننده بزرگ الکترونیک در جهان مطرح شود. او نتیجه گرفت که برای کره ضروری است که سیاست صنعتی سیستماتیک را دنبال کند.
درباره ایرلند، دکتر کیم خاطرنشان کرد که این کشور برای ارتقای توسعه صنعتی، معافیت مالیاتی موقتی ارائه کرد. وی تاکید کرد: دولت از سال 1965 تا 1980 برای شرکت‌های جایگزین واردات یا صادرات معافیت مالیاتی قائل شد و به سرمایه‌گذاران قبلی معافیت بیشتری داد. وی افزود: ایرلند شانون و دو منطقه آزاد تجاری دیگر را راه‌اندازی کرد و شعبه‌های خارج از کشور را در کشورهایی مانند آمریکا و آلمان غربی برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی ایجاد کرد. ایرلند همچنین از تامین و آموزش پرسنل فنی پشتیبانی کرد. درباره پورتوریکو، دکتر کیم خاطرنشان کرد که دوره معافیت مالیاتی بسته به سطح توسعه استان 10، 12 و 17 سال تعیین شده است.
دکتر کیم تاکید کرد که یک پارک تحقیقاتی یا پارک صنعتی در ایالات متحده دارای موسسات تحقیقاتی در ارتباط با کالج‌های مهندسی است و بر این اساس شرکت‌ها را جذب می‌کند. او از MIT، آزمایشگاه لینکلن و سایر کالج‌های مهندسی در منطقه بوستون و پارک صنعتی تحقیقاتی مستقر در دانشگاه استنفورد در منطقه سانفرانسیسکو نام برد.
در بخش بعدی با عنوان «تجزیه و تحلیل بازار جهانی محصولات الکترونیکی و پتانسیل توسعه در کره»، دکتر کیم چشم‌انداز طیف وسیعی از محصولات الکترونیکی را مورد بحث قرار داد: دستگاه‌های الکترونیکی مصرفی (رادیو، تلویزیون، استریو و غیره)، دستگاه‌های الکترونیکی صنعتی (دستگاه‌های اندازه‌گیری الکترونیکی، دستگاه‌های مدار الکترونیکی دیجیتال پرسرعت)، دستگاه‌های پردازش داده، ماشین‌حساب‌های الکترونیکی، دستگاه‌های الکترونیکی پزشکی و دستگاه‌های الکترونیکی نظامی. ازآنجاکه رادیوها قبلا یک کالای صادراتی آینده‌دار برای کره بودند، او توصیه کرد که ظرف سه سال ظرفیت تولید سه تا چهار برابر افزایش یابد. او همچنین پیشنهاد کرد که کره تلویزیون‌های رنگی و همچنین تلویزیون‌های سیاه و سفید سایز کوچک را با توجه به افزایش سریع تقاضا برای تلویزیون‌ها در سراسر جهان توسعه دهد.
درباره دستگاه‌های الکترونیکی صنعتی و دستگاه‌های الکترونیک پزشکی، دکتر کیم خاطرنشان کرد که تولید انبوه آنها با توجه به فرآیند تولید و تقاضا دشوار است و استدلال کرد که پرورش تکنسین‌های باکیفیت با دانش خوب درباره فناوری طراحی مدارهای الکترونیکی و تامین قطعات با کارآیی بالا اهمیت دارد. برای تجهیزات پردازش داده، دکتر کیم فکر کرد که کره باید با توسعه ماشین حساب‌های الکترونیکی رومیزی شروع کند. درباره وسایل الکترونیکی نظامی، او استدلال کرد که توسعه رادیوهای کوچک و تلفن‌های قابل حمل با کارآیی بالا ازآنجاکه مورد نیاز حوزه دفاع ملی است، ضرورت دارد.
دکتر کیم در «پیشنهادهایی برای ارتقای صنایع الکترونیک»، مفاد توصیه سیاستی1967 را به شرح زیر توسعه داد: 1- سیاست‌های کلی برای توسعه صنعتی، 2- تصویب قانون ویژه برای ارتقای صنعت الکترونیک، 3- بهبود آموزش فنی، 4- استفاده و استخدام تکنسین‌های خارج از کشور، 5- فعالیت‌های اطلاعات فناوری، 6- مدیریت انتقال فناوری خارجی، 7- کنترل و بازرسی دقیق کیفیت، 8- اکتشاف بازار و ارتقای صادرات، 9- توسعه صنعتی الکترونیکی به‌عنوان صنایع دفاعی، 10- سایر مسائل. در مقایسه با توصیه سیاست1967، این پیشنهادها به‌شدت بر ظرفیت‌سازی فنی تاکید داشتند.
سیاست‌های کلی توسعه صنعتی شامل کاهش مالیات و معافیت برای شرکت‌هایی که محصولات جدید تولید می‌کنند، کاهش مالیات بر قطعات وارداتی و مواد اولیه مورد نیاز برای توسعه محصول، مزایای مالیاتی و یارانه تحقیق و توسعه و حمایت مالی برای خرید کالاهای سرمایه‌ای و مواد خام و همچنین ساخت و راه‌اندازی کارخانه‌ها می‌شد. همچنین پیشنهادهایی برای جذب سرمایه‌گذاری مشترک با شرکت‌های درجه یک از کشورهای پیشرو در زمینه فناوری و تقویت ظرفیت اداری از طریق افزایش عرضه مقامات دولتی که آموزش فنی‌اند، ارائه شد.
درباره توسعه ظرفیت‌های تکنولوژیک، دکتر کیم خاطرنشان کرد که MIT قبلا بر مهندسی مکانیک تاکید کرده بود؛ اما در پایان دهه 1960، 60 درصد از دانشجویان آن در رشته مهندسی برق/ الکترونیک تحصیل می‌کردند. او استدلال کرد که آموزش دانشگاهی باید گسترش یابد و متناسب با روندهای جهانی باشد و به‌ویژه آموزش مهندسی باید از طریق همکاری دانشگاه و صنعت عملی شود. دکتر کیم به دولت توصیه کرد که یک آژانس جمع‌آوری اطلاعات فناوری در خارج از کشور ایجاد کند و یک مقام افسر فناوری در سفارتخانه‌های خارج از کشور ایجاد کند، علاوه بر آن تکنسین‌هایی از خارج از کشور را استخدام کند. او همچنین درباره هماهنگی انتقال فناوری برای هر محصول صحبت کرد و بر اهمیت ارتقای کسب‌فناوری برای قطعات الکترونیکی اساسی تاکید کرد. بر اساس ارزیابی وی از کسب فناوری در آن زمان، 40مورد از 45مورد از ژاپن تهیه می‌شد و دکتر کیم توصیه کرد که کره فناوری پیشرفته را مستقیما از ایالات متحده یا اروپای غربی دریافت کند.
درباره توسعه بازار و ارتقای صادرات، دکتر کیم خاطرنشان کرد که آموزش و اعزام افراد حوزه فروش با دانش فنی به خارج مهم است. برای صنایع دفاعی، او خواستار مشاوران در زمینه الکترونیک نظامی، تحقیق و توسعه در تجهیزات ارتباطات و راداری و حمایت مالی از شرکت‌های بخش خصوصی مرتبط با این حوزه شد. دکتر کیم علاوه بر راه‌اندازی مجتمع‌های صنعتی تحقیقاتی و مناطق آزاد تجاری، همچنین پیشنهاد کرد که دولت سرمایه‌گذاری خارجی را برای تسهیل فعالیت‌های بازاریابی خارج از کشور توسط صادرکنندگان کره‌ای فراهم کند. به‌عنوان مثال، او پیشنهاد کرد که برای هزینه‌های ساخت و بهره‌برداری از کارخانه‌ها و دفاتر شعبی که به تولید نمونه اولیه در کشورهای خارجی مشغول هستند، کمک‌های تامین مالی در نظر گرفته شود.
