افزایش تقاضا در راسته سمسارها

مشاهدات میدانی «دنیای‌اقتصاد» از خیابان مازندران نشان می‌دهد تقاضای لوازم‌خانگی دست‌دوم نسبت به پیش از صعود قیمت‌ها بیش از ۵۰ درصد رشد داشته‌است. البته قیمت‌ها هم همراه با تحولات کالاهای دست اول بازار جمهوری و امین‌حضور بالا رفته است اما همچنان می‌توان با نصف بودجه لوازم‌خانگی نو، از خیابان مازندران خرید کرد.

  افزایش بیش از ۵۰ درصدی تقاضا

میدان امام حسین، خیابان مازندران، راسته سمسار‌ها. خرداد هنوز تمام نشده اما گویی تابستان شروع شده‌است. هوا گرم است و کسبه زیر سایه درخت‌های جلوی مغازه‌شان خود را باد می‌زنند. خبری از مشتری نیست، فقط بعضی از عابران پیاده نگاهی می‌اندازند و رد می‌شوند. یخچال‌های سایدبای‌سایدی که در مغازه‌ها ردیف شده‌اند به‌نظر نمی‌آید دست دوم باشد. یکی از فروشندگان می‌گوید: «پشت ویترینی هستند.» قد کوتاهی دارد با شکمی کمی جلوآمده، دستش را روی یکی از یخچال‌های ساید ال‌جی می‌گذارد و می‌گوید: «این ۶ ماه پشت ویترین بوده. کمی کنارش خوردگی دارد اما ۱۸ ماه ضمانت هم دارد. شما فرض کن اصلا کار نکرده‌است. ۲۷ میلیون تومان.» قیمت مدل یخچالی که این فروشنده نشان می‌دهد در بازار لوازم‌خانگی حدود ۴۰ میلیون است. او درباره چرایی فروش نصف قیمت یخچالی که «کار نکرده» می‌گوید: «آکبند نیست. تو نمایشگاه استفاده شده و پشت ویترین. زیاد جابه‌‌جا شده و کمی ضربه خورده است به همین دلیل دست‌دوم حساب می‌شود. اما دست دومی نیست که زیاد کار کرده باشد.» این فروشنده که رضا نام دارد درباره شرایط بازار لوازم‌خانگی دست‌دوم می‌گوید: «مردم نسبت به ۳ یا ۴ سال پیش بیشتر به ما سر می‌زنند. مشتری‌ها از دوبرابر هم بیشتر شده‌است اما خریدوفروشی انجام نمی‌شود. دو تا مشکل وجود دارد، یکی اینکه کسانی که قصد فروش وسایل خود را دارند قیمت‌ها را خیلی بالا می‌گویند. وقتی قیمت کالای نو در بازار بالا می‌رود آنها هم نرخ وسیله دست‌دوم را همراه بازار بالا می‌برند. مشکل دوم ناتوانی جیب مردم است. تا چند سال پیش کسی که نمی‌توانست یخچال ساید نو بخرد از اینجا با ۱۰ میلیون تومان خرید می‌کرد. الان در همین راسته یخچال زیر ۲۰ میلیون پیدا نمی‌شود.» مشاهدات میدانی خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» از این راسته نشان می‌دهد برای مثال کف قیمتی یخچال ساید در خیابان مازندران ۲۰ میلیون تومان است. نکته جالب دیگر تنوع برندهای مختلف لوازم‌خانگی در این بازار است. برندهای شرقی که سه سال پیش از بازار ایران رفتند و برندهای ایرانی و چینی تازه.

دویست متر جلوتر مغازه صادق است. جوانی حدودا ۳۰ ساله که انواع تلویزیون را در سه ردیف روی دیوارها نصب کرده و یکی از آنها بازی فوتبال را نشان می‌دهد. صادق درباره بازاری که کسبه از آنجا خرید می‌کنند می‌گوید: «خانواده‌هایی که مهاجرت می‌کنند، کسانی که قصد تعویض وسایل خانه را دارند، همکارها. جنس بالاخره می‌رسد.» کف قیمتی تلویزیون در مغازه صادق ۲ میلیون تومان است: «تلویزیون نو استفاده نشده هم داریم اما تلویزیون‌های مغازه آنهایی هستند که پشت ویترین روشن می‌مانند، یا تلویزیون‌هایی را که در نمایشگاه‌های لوازم‌خانگی ارائه می‌شود اینجا با نصف قیمت می‌فروشیم.» به گفته صادق «بیشتر تقاضا در این بازار سمت برندهای شرقی مثل ال‌جی و سامسونگ است. برندهایی که در بازار جمهوری یا امین‌حضور بسیار گران‌تر هستند.» او درباره لوازم‌خانگی قاچاق می‌گوید: «در بازار سمسارها کمتر جنس قاچاق پیدا می‌شود. الان بازار لوازم‌خانگی پر از جنس قاچاق است. می‌خواهم بگویم اگر کاسبی اینجا جنس قاچاق هم داشته ‌باشد آن را با نرخ لوازم نو به همکارهای جمهوری می‌فروشد نه اینجا.» اما فروشنده دیگری در این باره به‌ خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: «جنس قاچاق هم در بازار پیدا می‌شود. اگر بگویم بعضی از وسایلی که اینجا فروخته می‌شود در انبارهای همین جا سرهم شده‌اند دروغ نگفتم.» او درباره لوازمی که با گارانتی فروخته می‌شوند می‌گوید: «الان شرکت‌های خدمات پس از فروش لوازم زیادی را گارانتی می‌کنند، حتی لوازم قاچاق را. چرا لوازم دست‌دوم یا نمایشگاهی را گارانتی نکنند؟» به گفته این فروشنده «شاید ۲۰ درصد» لوازم بازار مازندران قاچاق یا غیراستاندارد باشند «وگرنه کالای دست دوم خوب زیاد است».

  تهیه لوازم آشپزخانه با ۵۰ میلیون

 مشاهدات میدانی «دنیای‌اقتصا‌د» از خیابان مازندران نشان می‌دهد با ۵۰ میلیون تومان می‌توان وسایل ضروری آشپزخانه از قبیل یخچال، اجاق گاز و مایکروفر و همین‌طور تلویزیون را تهیه کرد. این درحالی است که اگر کسی قصد خرید این لوازم را داشت چهارسال پیش با این مبلغ می‌توانست از بازار لوازم‌خانگی این وسایل را نو و دست‌اول تهیه کند. همین‌طور بر اساس مشاهدات میدانی خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» تهیه وسایلی که نام برده شد از بازار جمهوری یا امین‌حضور حداقل دوبرابر آب می‌خورد. این درحالی است که برندهای ایرانی خریداری شود وگرنه نرخ فروش برندهایی مثل سونی و سامسونگ نسبت به سه سال پیش، بیش از سه برابر شده‌است. مشاهدات ما نشان می‌دهد با کاهش عرضه ناشی از خروج برندهای شرقی از بازار لوازم‌خانگی ایران و شوک قیمتی، تقاضای این بازار به سمت کالای قاچاق یا دست دوم سوق پیدا کرده‌است. این انحراف تقاضا دو عامل عمده کلیشه‌ای دارد: افزایش افسارگسیخته قیمت‌ها و کم‌توانی جیب مردم. باید دید در آینده با توجه به شرایط تحریمی کنونی بازار لوازم‌خانگی چه رفتاری در پیش خواهد گرفت.