احسان طریقت: نحوه عملکرد شرکت‌هایی که در حوزه حمل‌ونقل به ارائه خدماتشان از طریق اینترنت می‌پردازند، چندی است که نقل محافل مختلف است و فارغ از تمام طرفداران و مخالفانی که دارد، باید پذیرفت که ادبیات و سبک جدیدی از خدمات را وارد کسب‌وکارهای ایرانی کرده‌اند. در بین تمام بحث‌هایی که درخصوص نحوه عملکرد این شرکت‌ها وجود دارد، یک برنامه موبایل خودنمایی کرد و به سرعت به یکی از مهم‌ترین برنامه‌های ناوبری چه در ناوگان شرکت‌های اسنپ و تپسی و چه برای راننده‌های عادی و شخصی تبدیل شد. اما بنا به دلایلی چندی است که این برنامه از دسترس خارج شده و استفاده از آن به سادگی ممکن نیست.

اینکه یک نرم‌افزار یا سایت بنابه‌دلایلی از دسترس کاربران خارج می‌شود، چیزی غریب و عجیب نیست اما سخنان وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، آقای واعظی جای بسی تامل دارد. محمود واعظی درخصوص جایگزین بومی این‌ نرم‌افزار در حاشیه ششمین دوره جایزه ملی کیفیت ارتباطات و فناوری اطلاعات در جمع خبرنگاران گفت که تا شش ماه آینده نسخه بومی «ویز» توسط طراحان داخلی تولید و عرضه می‌شود. قطعا جای خوشحالی است که توان متخصصان داخلی به حدی است که توانایی عرضه‌ نرم‌افزاری را که سال‌هاست متخصصان مختلف در شرکت‌های مختلف در حال توسعه آن هستند را دارند اما سوالات متعددی در این بین به‌وجود می‌آید. اینکه اگر چنین تخصصی در کشور و در میان متخصصان داخلی وجود دارد (که قطعا وجود دارد و نمونه‌های موفقی از نقشه‌های بومی شده توسط تیم‌های متخصص ایرانی در حال استفاده است) چرا باید با چنین تاخیری و بر حسب نیاز و ضرورت و اضطرار به سراغ آنها رفت؟

دلایل موفقیت و گسترش استفاده از چنین نرم‌افزارهایی که به قول آقای واعظی نسخه‌های جایگزین خارجی آن همچنان قابل استفاده است، چیست و‌ آیا نسخه‌ بومی‌شده ویز مورد اقبال قرار می‌گیرد؟ آیا داستان استفاده از نرم‌افزارهای پیغام‌رسان بومی هم در مقابل رقبای خارجی‌شان این‌بار هم درخصوص برنامه‌های ناوبری بومی تکرار می‌شود؟ آیا دلیل عدم اقبال کاربران به این نرم‌افزارها، به‌رغم کیفیت خوب تعدادی از آنها مورد بررسی قرار گرفته است یا همان دلایل می‌تواند به شکست زودهنگام برنامه ناوبری بومی هم بینجامد؟ دغدغه دیگری که باید به آن پرداخته شود همان بومی‌شدن‌هایی است که گاه با تعجیل در مورد آنها حرف زده می‌شود، بودجه‌هایی اختصاص پیدا می‌کند، تیم‌هایی از سازمان‌های مختلف درگیر موضوع شده و در نهایی روبان‌هایی که به منظور افتتاح پروژه قیچی می‌شود و عکس‌هایی که به یادگاری گرفته می‌شود و در نهایت این تمام اتفاقی است که رخ می‌دهد.

شاید بتوان نمونه‌هایی از این رخدادها را در مورد موتور جست‌وجوی ملی یا سرویس خدمات پست‌الکترونیکی ملی دید. اتفاق‌هایی که چندان رخ امیدبخشی در میان مهندسان و متخصصان و کاربران و در نهایت جامعه مخاطب نیست و باعث دلسردی از آینده‌ چنین پروژه‌هایی می‌شود که باید با نگاهی عمیق‌تر به آن نگاه کرد. به گفته وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات جایگزین بومی ویز تا شش ماه دیگر برای مخاطبان عرضه می‌شود و تمام امیدی که داریم، به واقعیت پیوستن چنین قولی در کنار توجه به خواسته‌های کسب‌وکارهای مرتبط و کاربرانی است که شاید بتوان این‌بار توجه و تعهد آنها را به استفاده از یک نسخه‌ بومی و کامل جلب کرد.