آشنابازی و اسمبل‌کاری

مرجان ربانی

بازار دیجیتال- برای خرید یک کامپیوتر خانگی به کجا مراجعه می‌کنید؟ در اکثر کشورهای جهان شرکت‌‌های معتبر مانند Dell، IBM، Intell، Apple، Acer و سایر برندهایی که در بازار شناخته شده و مورد اعتماد مردم هستند با جمع‌آوری قطعات با کیفیت چندین مدل PC را سرهم‌بندی (اسمبل) کرده و در بازار به همراه خدمات عرضه می‌کنند.

اما در بازار ایران اکثر متقاضیان خرید یک کامپیوتر خانگی از چنین امکانی برخوردار نیستند و به علت نبود کامپیوترهای اسمبل شده دارای برند سعی در خرید سیستم موردنیاز خود از یک آشنا دارند.

این در حالی است که اغلب کاربران پس از گذشت مدتی و آشنایی بیشتر با PC خود متوجه نامناسب بودن و حتی تقلبی بودن قطعات آن می‌شوند.

در این میان با توجه به کاهش قیمت جهانی PC و نزدیک شدن قیمت آن به قیمت لپ‌تاپ، متقاضی خرید PC نیز کاهش یافته است و اکثر مردم سعی بر خرید لپ‌تاپ دارند تا اطلاعات شخصی و کاری خود را در یک وسیله کوچک همراه داشته باشند.

در بازار ایران نیز طی دو سال گذشته تقاضای خرید لپ‌تاپ در حالی افزایش یافته که کاربران ترجیح می‌دهند از یک برند قابل اطمینان جهانی که بهترین قطعات را انتخاب کرده و کنار یکدیگر جای داده است، خرید کنند.

چرا برند PC نداریم؟

به رغم افزایش تقاضای خرید کالاهای برنددار در کشور به خصوص در حوزه کامپیوتر و لوازم‌الکترونیکی و دیجیتالی، تاکنون شرکت‌های داخلی معتبر حاضر به تهیه و اسمبل PC با برند نشده‌اند.

علاوه بر این PC‌های برنددار خارجی نیز در بازار ایران وارد نمی‌شوند و توقع مشتریان خواستار PC برنددار از هیچ طریقی برآورده نشده است.

باقر بحری، رییس کمیسیون سخت‌افزار سازمان نظام صنفی رایانه‌ای در این زمینه می‌گوید: عدم ورود کامپیوتر‌های برنددار به کشور به علت قیمت بالای تعرفه‌های گمرکی آن است که دلیل اصلی آن سیاست دولت برای وارد کردن قطعات با تعرفه کمتر به منظور ایجاد کار در بازار کامپیوتر است.

وی تحریم‌های موجود علیه ایران را نیز از دیگر دلایل عدم ورود PC‌های برنددار عنوان می‌کند و معتقد است: به علت وجود تعداد بی‌شماری از مغازه‌ها و فروشگاه‌های کامپیوتری که اقدام به اسمبل کامپیوتر با قیمت ارزان می‌کنند، شرکت‌های داخلی قادر به ارائه PC برنددار نیستند چون با این بازار نمی‌توانند رقابت کنند.

در حالی که فرهنگ ارزان خریدن هنوز در میان مردم ایران وجود دارد و از طرفی به علت وجود افراد بیکار و حتی بیکاری بسیاری از دانشجویان، هرکسی در هر جایی می‌تواند وارد این بازار شده و به اسمبل کامپیوترهای خانگی بپردازد.

بحری می‌گوید: شرکتی که بخواهد کامپیوتر برنددار ارائه دهد، باید برای انتخاب قطعات PC خود به تحقیق بپردازد و با انتخاب کالای با کیفیت و ارائه خدمات پس از فروش روی تمامی قطعات هزینه‌های بسیاری پرداخت کند. به گفته وی، در ا‌‌ین میان، هزینه‌های سربار این کالا موجب گران‌تر شدن PC برنددار به نسبت کامپیوتر اسمبل شده در زیرپله‌های کامپیوتری می‌شود.

محسن میرابراهیمی، مدیرعامل شرکت فناوری اطلاعات‌نگاران نیز به موضوع ارزان بودن PCهای اسمبل شده در مغازه‌های کامپیوتری اشاره می‌کند و می‌گوید: به علت وجود قطعات تقلبی در بازار و تنوعی که فروشگاه‌‌ها در اسمبل قطعات کامپیوتری به کار می‌برند، تقاضای بازار به سمت PC اسمبل ارزان‌قیمت است تا PC برنددار.

وی معتقد است: شاید قیمت کالای برنددار باکیفیت و دارای خدمات پس از فروش در ظاهر اولیه گران باشد اما در طول زمان به صرفه‌تر از کامپیوتری است که با هزینه کم و قطعات تقلبی به فروش می‌رسد.

وی همچنین از ترجیح شرکت‌ها به واردات قطعات کامپیوتر و مونتاژ آن خبر داد و گفت: ۴۵درصد تعرفه گمرکی مانعی است که موجب ورود قطعات به جای PC برنددار به بازار می‌شود.

نبود برند ضرر مصرف‌کننده

در همین زمینه منوچهر آقازاده، مدیرعامل شرکت HST معتقد است که مردم ایران حاضر به پرداخت هزینه PCهای برنددار خارجی نیستند و ارزان بودن برای آنها یک حسن در خرید به شمار می‌آید. اما مردم اروپا و آمریکا حاضرند از برندی که آن را قبول دارند خرید کنند و پول را به شرکتی بپردازند که کالای آن در همه‌جا سرویس‌ و خدمات پس از فروش دارد. این در حالی است که تجربه کاربران PC نشان می‌دهد اکثریت آنها پس از خرید کامپیوتر اسمبل شده در بازار از انتخاب خود پشیمان و ناراضی هستند.

برخی از کاربران که از قطعات و سیستم‌های کامپیوتر آگاهی چندانی ندارند، می‌گویند: پس از مدتی متوجه شدم که کارت گرافیک دستگاه که روی آن نوشته mbا۱۲۸ در حقیقت mbا۶۴ بوده و سی‌پی‌یو دستگاه نیز اصل اما فن آن تقلبی است.

بحری معتقد است، عدم ارائه pc با برند و خدمات پس از فروش موجب هدر رفتن انرژی و سرمایه ملی می‌شود زیرا کسی حاضر به مسوول بودن در ارائه خدمات پس از فروش قطعاتی که به مردم فروخته، نیست. وی افزود: لازم است تا طرح «کامپیوتر برای همه» را پیش ببریم که این طرح نیازمند حمایت دولت است.

به گفته بحری موضوع رایانه برای همه یا رایانه ارزان‌قیمت با دستور و امر فرمایشی ایجاد نمی‌شود، بلکه باید زمینه مناسب برای این کار فراهم شود که در این صورت بازار کامپیوتر هم سامان می‌یابد.

افزایش تقاضای خرید لپ‌تاپ

هم‌اکنون pcها در بسیاری از خانه‌ها در حالی خاک می‌خورند که صاحبان آنها از یک لپ‌تاپ استفاده می‌کنند. در همین راستا کارشناسان بازار خبر از افزایش تقاضای خرید لپ‌تاپ نسبت به pc می‌دهند، در حالی که قیمت این دو کالا نیز با کاهش قیمت جهانی لپ‌تاپ به یکدیگر نزدیک شده است.

با توجه به اینکه بازار آی‌تی ایران نیز بازاری به روز است و هر محصولی که در دنیا تولید می‌شود ظرف چند هفته به بازار داخل راه می‌یابد، هم‌اکنون تقاضای خرید لپ‌تاپ هم افزایش یافته است.

علاوه‌بر مزایایی که موجب خرید لپ‌تاپ می‌شود شامل سبک بودن و قابل حمل بودن آن، در بازار ایران موضوع کالای برند‌دار و مطمئن هم در افزایش تقاضای خرید لپ‌تاپ تاثیر گذاشته است.

چنانچه اکثر کاربران ترجیح می‌دهند از یک لپ‌تاپ که توسط برندی معتبر از خارج از ایران طراحی و تهیه شده استفاده کنند زیرا مشخصاتی که در خصوص آنها اعلام می‌شود واقعی است و از طرفی دیگر خدمات پس از فروش در ایران و خارج از ایران برای این کالا وجود دارد.