خوشحالم که لینوکس این روزها همه جا هست

ندا لهردی: از وقتی که کامپیوترها شخصی شدند، سیستم‌عامل‌ها هم برای ارتباط راحت‌تر با کامپیوترها و انجام امور مختلف با آنها ابداع شدند. حالا سیستم ‌عامل‌ها با روند رشدی که در طول سال‌ها داشته‌اند امکان استفاده بهتر از سخت‌افزارها و به دنبال آن ارائه خدمات کاربردی برای افراد را فراهم کنند. این روزها سیستم ‌عامل‌ها در انواع مختلفی در اختیار افراد قرار دارند و می‌توانند خدمات متنوعی را هم برای آنها ارائه کنند. در واقع بسیاری از سرویس‌ها و نرم‌افزار‌های کاربردی امروز به ساختار سیستم عامل‌ها و حتی به روز رسانی آنها وابسته هستند. با این اوصاف بدون داشتن یک سیستم‌ عامل مناسب، امکان ارائه موفق برنامه‌های کاربردی وجود ندارد و موفقیت برنامه‌های کاربردی کاملا به سیستم‌ عاملی که روی آن ارائه می‌شوند، بستگی دارد.

در میان انواع مختلف سیستم عامل‌هایی که در بازار ارائه می‌شوند، لینوکس همیشه به عنوان قدرتمندترین سیستم‌عامل متن باز شناخته شده است. نسخه دوم و جنجالی این سیستم عامل که باعث شناخته شدن آن در جهان شد، هجده سال پیش و در روز نهم ماه ژوئن سال ۱۹۹۶ ارائه شد. این نسخه دوم تغییرات گسترده‌ای را در ساختار خود به همراه داشت و شاید به خاطر پشتیبانی از معماری‌های مختلف پردازنده‌ها بزرگ‌ترین کمک را به گسترش سیستم‌‌عامل لینوکس کرده باشد.

این سیستم عامل اولین بار در سال ۱۹۹۱ توسط «لینوس توروالدز» یک برنامه نویس فنلاندی آمریکایی که در آن زمان ۲۲ ساله بود، نوشته و منتشر شد. این سیستم عامل اولین بار با پیغامی با این مضمون «سلام به همه افرادی که آنجا هستید» منتشر شد و حالا این پیغام یک عبارت نمادین در میان طرفداران سیستم عامل لینوکس است. حالا بعد از ۲۳ سال لینوکس همه جا هست، قدرت موبایل هوشمند اندرویدی شما را مدیریت می‌کند، ارسال ایمیل‌ها را از سرورهای مختلف کنترل می‌کند، کنترل CERN بزرگ‌ترین لابراتوار فیزیکی کاربردی را به عهده دارد، زیردریایی‌های هسته‌ای را می‌راند و امور بسیار مختلف دیگری را انجام می‌دهد که در نهایت توروالدز پشت همه آنها قرار دارد. او حالا به عنوان مبدع یکی از قدرتمندترین سیستم عامل‌های جهان شناخته می‌شود، درحالی که نوشتن برنامه لینوکس را در ابتدا تنها برای تفریح انجام داده بود. توروالدز توسعه لینوکس را تا به امروز هم ادامه داده است و یکی از مهم‌ترین اعضای بنیاد لینوکس به حساب می‌آید. درست به همین دلیل هم هست که بهترین انتخاب برای پاسخگویی به بعضی سوالات درباره سیستم عامل لینوکس است. در همین راستا و به بهانه هجدهمین تولد نسخه دوم و جنجالی‌ترین نسخه از سیستم عامل لینوکس وب سایت BusinessInsider با او مصاحبه‌ای انجام داده است که آن را در اینجا می‌خوانید:

چه احساسی دارید از اینکه هزاران و شاید میلیون‌ها نسخه از سیستم عاملی که شما بیش از ۲۰ سال پیش توسعه داده‌اید، در سرتاسر دنیا استفاده می‌شود و قدرت چیزهای مختلفی از گوشی‌های موبایل گرفته تا بازارهای بورس‌را در دست دارد؟

بسیار خوشحالم که لینوکس اینقدر رشد کرده است. من فکر می‌کنم برنامه نویسی یک تفریح است و اغلب مردم معتقدند که این سیستم عامل خوب و کاربردی است. این موضوع مهمی برای توسعه یک نرم‌افزار و سیستم عامل است که در همه جا مورد استفاده قرار بگیرد سیستم ‌عامل‌های لینوکس در حال حاضر سهم قابل توجهی از بازار سرور‌ها را به خود اختصاص داده‌اند. ما کدهای مدیریتی توسعه‌یافته‌ای را برای ابزارهای موبایل در اختیار داریم و تا چند سال بعد سروری را خواهیم داشت که مردم از قدرت کارآیی آن کاملا آگاه می‌شوند. از دیدگاه شخصی من همیشه معتقدم که لینوکس تاثیر بزرگی بر بازار تکنولوژی داشته و کاربرد آن به صورت مجازی در هر جایی برای افراد راضی‌کننده بوده است.

به نظر شما امروزه شرکت‌های نرم‌افزاری بزرگ درباره مالکیت معنوی درست یا غلط عمل می‌کنند؟

من فکر می‌کنم استفاده از عبارت «مالکیت معنوی» باید متوقف شود؛ نه به خاطر اینکه عبارت نادرستی است، بلکه به این دلیل که این عبارت چیزهایی را با هم ترکیب می‌کند که نباید با هم ترکیب بشوند. موارد و چیزهای مختلفی وجود دارند که این شرکت‌ها باید بتوانند با هر کدام از آنها به‌گونه‌ای متفاوت برخورد کرده و درباره آنها تصمیم بگیرند و این کار بسیار مشکلی است. مهم‌ترین این موارد پتنت‌ها یا حق اختراعات هستند که معمولا هم این شرکت‌ها بر سر آنها با یکدیگر به مشکل بر می‌خورند. نباید فراموش کنیم که بسیاری از افراد صادقانه سعی دارند بهترین کار خود را ارائه کنند و انجام بدهند؛ در واقع همه حق اختراعات تقلبی و اشتباه نیستند. با این حال اما برای گروهی انگیزه‌ها و مشوق‌های اصلی به اشتراک‌گذاری این ابداعات نیست و به همین دلیل استفاده غیرقانونی از این حق اختراعات را به‌صورت قانونی و قضایی پیگیری می‌کنند.

آیا تا حالا آرزو کرده‌اید که کاش از ابتدا به صورت جدی‌تری لینوکس را ثبت کرده و با فروش مجوز استفاده از آن درآمدزایی می‌کردید؟

نه اصلا. هر بار که چنین سوالی از من می‌شود فکر می‌کنم که تلاش من برای ایجاد یک تجارت و کسب و کار برای لینوکس می‌توانست فاجعه بار باشد. آن موقع غیرممکن بود که چنین جامعه کاربرانی را که الان لینوکس دارد، داشته باشیم و دیگر لینوکس اینقدر که امروز مفید است نمی‌توانست مفید و سودمند باشد. باید صادق باشم؛ یکی از دلایلی که من ساختار متن باز را دوست دارم این است که این ساختار به افراد اجازه می‌دهد تا روی بخش‌هایی که در آنها خوب هستند، کار کنند و منظور من تنها از نظر تکنیکی و فنی نیست. ساختار متن باز به این معنا است که من و بسیاری از افراد دیگری که از نظر فنی و تکنیکی خوب هستند، می‌توانند در این بخش کار کنند و آنهایی که در تجارت موفق هستند،‌می‌توانند با استفاده از آن شرکت‌ها و استارت آپ‌های مختلفی را تاسیس و راه‌اندازی کنند.

زمانی بسیاری از افراد شاغل در سیلیکون ولی فکر می‌کردند که دانستن شیوه کدنویسی بهترین چیز برای تضمین موفقیت آنها خواهد بود. شما فکر می‌کنید امروزه آموزش علوم کامپیوتری چطور است؟

من واقعا معتقدم که همه نباید لزوما کدنویسی را یاد بگیرند. فکر می‌کنم این کار به طرز کاملا منطقی تخصصی است و هیچ‌کسی واقعا انتظار ندارد که اغلب افراد این کار را بتوانند انجام بدهند. این کار اصلا شبیه به خواندن، نوشتن یا انجام اعمال ساده ریاضی نیست که همه باید آنها را بلد باشند. فکر می‌کنم مردم باید نزدیک شدن به این علوم را بلد باشند تا بتوانند از آن لذت ببرند و درباره امکانات آن یاد بگیرند. بنابراین لازم نیست که همه افراد شاغل در سیلیکون ولی کدنویسی را بلد باشند.

آیا شرکت‌هایی مانند مایکروسافت یا اپل به زندگی شخصی شما راه پیدا کرده‌اند؟ شما از چه ابزارها و دستگاه‌هایی استفاده می‌کنید؟

در خانواده من همه از لینوکس استفاده می‌کنند. کامپیوترهایی که داریم در اصل مبتنی بر ویندوز یا OSX هستند؛ اما به دلایل عجیبی همه آنها در نهایت با لینوکس کار می‌کنند. دستگاه‌ها و ابزارهایی که از آنها استفاده می‌کنم واقعا متفاوت هستند. من قطعات سخت‌افزاری مختلفی در اختیار دارم که بعضی از آنها هدیه هستند و بعضی دیگر را خریده‌ام. من از یک مک بوک ایر به‌عنوان لپ‌تاپ شخصی‌ام استفاده می‌کنم؛ چون طراحی و وزن مناسبی دارد. بچه‌هایم هم از مک بوک ایرهای قدیمی‌تر استفاده می‌کنند. علاوه‌بر اینها ما دو کروم بوک هم در خانه داریم و از موبایل‌های هوشمند و تبلت‌های اندرویدی هم بهره می‌گیریم.

به نظر شما، مردم چه کاری می‌توانند یا باید انجام بدهند تا رابطه بهتری با تکنولوژی و ابزارهای آن داشته باشند؟

احتمالا من آخرین شخصی هستم که به این سوال جواب می‌دهم؛ چون با کامپیوترها بزرگ شده‌ام و عاشق سر هم‌بندی و تعمیر کردن آنها هستم. همیشه معتقدم که باید کنجکاو بود و هر چیز تکنولوژیک اطراف‌تان را باز کرده، قطعاتش را جدا کنید و دوباره آن را سر هم‌بندی کنید. نکته‌ای که هیچ وقت نمی‌توان آن را فراموش کرد این است که تکنولوژی زندگی را راحت و ساده‌تر می‌کند.