تحول بزرگ در جهان دوربین‌های عکاسی

ندا لهردی: ایده‌های نوآورانه گاهی می‌توانند یک صنعت را دگرگون کنند و بازاری داغ و پر رونق را به وجود بیاورند. یکی از بهترین ایده‌های نوآورانه در دهه‌های اخیر که در صنعت دوربین‌های عکاسی ژاپن ظهور کرد و دنیا را تحت تاثیر قرار داد؛ دوربین‌های عکاسی دیجیتال بدون آینه بوده‌اند. در دوربین‌های بدون آینه در واقع آینه‌ای که در جلوی شاتر در دوربین‌های DSLR قرار دارد حذف شده است تا تصویر سوژه مورد نظر کمی قبل از تبدیل شدن به عکس توسط لنز به یک منظره یاب اپتیکال بالا دوباره منعکس شود. به این ترتیب دوربین‌های عکاسی دیجیتال بدون آینه ساختاری سبک‌تر، کوچک‌تر و بی‌سر و صداتر دارند که البته کمی از دوربین‌های حرفه‌ای DSLR گران‌تر هستند. این دوربین‌های بدون آینه با هدف افرادی تولید می‌شوند که می‌خواهند عکس‌هایی با کیفیت‌تر و بهتر از سلفی‌ها بگیرند. این تکنولوژی هوشمند حالا توانسته جایگاه خوبی در بازار دوربین‌های عکاسی دیجیتال برای خودش به دست بیاورد.

اولین دوربین عکاسی بدون آینه در دنیا در سال ۲۰۰۴ توسط شرکت Epson معرفی شد، اما این نوع دوربین از سال ۲۰۰۸ به طور گسترده‌ای توسط شرکت‌های Panasonic و Olympus تولید و در بازار عرضه شد. این دو شرکت به طور مشترک و با همکاری یکدیگر فرمت «Micro Four Thirds» را توسعه دادند. با این اوصاف بود که دوربین‌های عکاسی دیجیتال بدون آینه عنوان ناجی صنعت عکاسی را برای شرکت‌های تولیدکننده رده دوم به خود گرفتند و شرکت‌های تولیدکننده‌ای را که همیشه در جایگاهی پایین‌تر از رهبران این صنعت یعنی Canon و Nikon قرار داشتند، وارد بازار پر سود و رونقی کردند. دوربین‌های عکاسی بدون آینه حالا در جایگاهی بین دوربین‌های عکاسی کامپکت ارزان قیمت و دوربین‌های DSLR نیمه حرفه‌ای قرار دارند. دوربین‌های عکاسی دیجیتال بدون آینه حالا مزایای هر دو دسته این دوربین‌ها را در اختیار کاربرانشان قرار می‌دهند، در حالی که کمترین مشکلات آنها را هم دارند.

با تمام اینها اما آنهایی که به عکاسی در همه جا و در هر شرایطی علاقه‌مند هستند و شاید چندان هم به کیفیت آن اهمیت نمی‌دهند، بالاخره راهی برای ثبت تصاویر مورد نظرشان پیدا می‌کنند. درست به همین دلیل هم هست که تجارت دوربین‌های عکاسی دیجیتال کامپکت این روزها در حالت سقوط آزاد قرار گرفته است، چون مردم به تدریج در حال جایگزین کردن دوربین‌های موبایل‌های هوشمندشان به جای این دوربین‌های کامپکت هستند. به این ترتیب است که جدیدترین گزارش منتشر شده از سوی موسسه تحقیقاتی IDC در این زمینه نشان می‌دهد که میزان فروش جهانی دوربین‌های عکاسی دیجیتال کامپکت در سال میلادی گذشته تا بیش از ۴۰ درصد کاهش داشته است.

در حقیقت ماهیت محبوبیت عکاسی در میان افراد تغییر کرده است. زمانی عکس‌ها به کاغذهای چاپی خلاصه می‌شدند که در آلبوم‌های خانوادگی قرار می‌گرفتند و گاه گاهی می‌توانستند یادآور خاطرات باشند. حالا اما هدف اصلی عکاسی برای طرفداران آن آپلود کردن عکس‌ها روی شبکه‌های اجتماعی مانند Instagram، Flickr، Twitter یا Facebook است.

امکان انتقال عکس‌های گرفته شده به شبکه‌های اجتماعی تنها با لمس صفحه نمایش ابزارهای دیجیتال هوشمند در این روزها بسیار برای مردم جذاب شده است. موبایل‌های هوشمند این کار را بسیار بهتر از هر دوربین عکاسی دیجیتالی انجام می‌دهند. همین موضوع باعث شده است تا شرکت‌های تولیدکننده دوربین‌های عکاسی دیجیتال مجبور شوند که امکان Wi-Fi را به جدیدترین مدل‌های خودشان اضافه کنند. در واقع کاربران این روزها امکانات ارتباطی را به هر چیز دیگری ترجیح می‌دهند و برایشان اهمیت زیادی دارد. اهمیت این امکانات ارتباطی حتی گاهی بیش از کیفیت عکس در دوربین‌های عکاسی هم می‌شود، چون این کاربران بیشتر ترجیح می‌دهند عکس گرفته شده را به اشتراک بگذارند تا آن را با کیفیت بالا چاپ کنند یا نمایش بدهند.

یک محصول متوسط

همه این امکانات و قابلیت‌ها دوربین‌های عکاسی دیجیتال بدون آینه را در میان انبوه موبایل‌های هوشمند نورسیده و پیچیده بازار که معمولا قیمتی ارزان‌تر از آنها دارند از طرفی و دوربین‌های DSLR نیمه حرفه‌ای با قیمتی بالاتر قرار داده‌اند. فروش نه چندان بالای دوربین‌های عکاسی بدون آینه باعث شده است تا نگرانی بابت نبود پشتوانه قوی تحقیق و توسعه در این زمینه افزایش پیدا کند. حالا کارشناسان و تحلیلگران بازار معتقدند اگر بخش‌های تحقیق و توسعه در این زمینه نتوانند به خوبی عمل کنند، نوآوری دوربین‌های عکاسی بدون آینه ممکن است دچار لغزش شده و حتی برای همیشه از صنعت عکاسی دنیا حذف شود.

این اتفاق می‌تواند افسوس بزرگی در صنعت عکاسی دیجیتال باشد، چون دوربین‌های بدون آینه از نظر فنی و نوآوری در جایگاهی قرار دارند که این صنعت در طول دوره‌ها و عصرهای مختلف هرگز شاهد آن نبوده است. دوربین‌های DSLR که این روزها توسط اغلب عکاسان حرفه‌ای استفاده می‌شوند، در واقع شکاف توسعه این صنعت را در دهه‌های گذشته و میان بخش‌های فنی لنزها و پردازنده‌های تصویر پر کرده‌اند. علاوه بر این‌ها، این دوربین‌های DSLR یک لرزشگیر تصویر هم دارند که در واقع کار تصحیح لرزش دست در هنگام عکاسی را انجام می‌دهد و مکانیسمی خاص است برای پاک کردن حسگر از گرد و خاک بعد از آنکه لنز عوض می‌شود.

لنزها در این دوربین‌ها فرآیند تشخیصی پیچیده‌ای را دنبال می‌کنند تا بتوانند به طور خودکار اتوفوکوس کنند. آنها از یک آینه دوم در کنار یک حسگر تشخیصی بهره می‌برند تا بتوانند میزان همگرایی پرتوهای نور را اندازه‌گیری کنند. سپس یک موتور وجود دارد که لنز را روی نقطه فوکوس شده تنظیم کرده و عکس ثبت می‌شود. همه این‌ها باعث می‌شود تا دوربین‌های DSLR به محصولی حرفه‌ای و البته گران‌قیمت تبدیل شوند.

در واقع وجود همین تجهیزات مربوط به جعبه آینه برای منظره یاب اپتیکال و مکانیسم اوتوفوکس باعث می‌شود که بدنه دوربین‌های DSLR بزرگ‌تر از دوربین‌های آنالوگ قدیمی هم باشد که با فیلم‌های عکاسی کار می‌کردند. به این ترتیب دوربین‌های DSLR هرگز نمی‌توانند به اندازه دوربین‌های عکاسی کامپکت کوچک، سبک و باریک شوند.

حالا در دوربین‌های عکاسی بدون آینه نه تنها جعبه آینه‌ها حذف شده است، بلکه منظره یاب اپتیکال، منشور بزرگ و سیستم گران قیمت اوتوفوکوس هم حذف شده‌اند. این موضوع باعث شده است تا اندازه دوربین‌ها تا حد قابل توجهی کاهش پیدا کرده و کوچک‌تر شود. بدنه دوربین‌های عکاسی بدون آینه حالا بیشتر شبیه دوربین‌های کامپکت شده است؛ سبک‌تر و باریک‌تر از دوربین‌های DSLR معمولی.

با از بین رفتن منظره یاب‌های اپتیکال، دوربین‌های بدون آینه باید به یک نمایشگر LCD در پشت بدنه خودشان مجهز شوند؛ درست مانند موبایل‌های هوشمند. به جای نمایشگر LCD این دوربین‌ها می‌توانند از یک منظره یاب الکترونیکی هم بهره بگیرند. این منظره‌یاب‌های الکترونیکی از یک LCD کوچک در داخل دوربین استفاده می‌کنند تا تصویر افتاده روی حسگر را نمایش بدهند. الکترونیکی بودن این منظره یاب باعث می‌شود که امکان نمایش اطلاعات مفید دیگر هم برای کاربران فراهم بیاید. این در حالی است که

منظره یاب‌های اپتیکال امکانات کمتری از همنوعان الکترونیکی‌شان دارند، ضمن اینکه انواع اپتیکال باتری انرژی بیشتری هم مصرف می‌کنند.

برای آنکه قیمت دوربین‌های بدون آینه پایین و ارزان باشد، این دوربین‌ها از روش تشخیص کنتراست بسیار ارزان‌تری برای فوکوس خودکار بهره می‌گیرند که در دوربین‌های کامپکت استفاده می‌شود. در نتیجه استفاده از این سیستم فوکوس خودکار، فرآیند فوکوس برای عکاسی از رویدادهای ورزشی، پرواز پرندگان یا دیگر شکل‌های عکاسی در حرکت‌های سریع کمی کندتر می‌شود. برای غلبه بر این مشکل دوربین‌های عکاسی بدون آینه جدید از یک حسگر مجزا برای اجرای تشخیص کنتراست و فوکوس خودکار با سرعتی به اندازه دوربین‌های DSLR معمولی بهره می‌گیرند.

در حالی که دو شرکت Panasonic و Olympus از فرمت Micro Four Thirds برای دوربین‌های بدون آینه خودشان بهره می‌گیرند، اغلب شرکت‌های تولیدکننده از فرمت بزرگ‌تر APS-C استفاده می‌کنند. شرکت‌های Sony و Leica در حال حاضر دوربین‌های بدون آینه خودشان را با حسگرهای فول فریم یعنی به اندازه فیلم‌های قدیمی ۳۵ میلی‌متر به بازار عرضه می‌کنند. Canon و Nikon هم مدل‌های اندکی از این دوربین‌ها را به بازار عرضه کرده‌اند.

منبع: اکونومیست