آخرین ارزیابی‌ها و محک‌ها برای ورود به بازار
شرکت‌های بزرگ تکنولوژی در راه ایران
لیدا ایاز: خوش‌بینی‌هایی که در زمینه بهبود بازار ایران بعد از رفع تحریم‌ها در میان شرکت‌های فعال در حوزه آی‌تی به وجود آمده است، یکی از بزرگ‌ترین انگیزه‌ها برای مشارکت در بازار ایران است؛ اما مسولان کشور معتقدند که همکاری‌ها نباید صرفا به ورود این شرکت‌ها به بازار ایران ختم شود بلکه این حضورها باید با انتقال دانش فنی همراه باشد تا زمینه‌ای برای اشتغال‌زایی را در ایران فراهم کند.
حضور رسمی شرکت‌های خارجی برای شروع فعالیت در ایران از مبادی رسمی متعددی صورت می‌گیرد. هیات‌های تجاری متشکل از نمایندگان شرکت‌های بزرگ پس از انجام مذاکرات اولیه با توجه به زمینه فعالیتشان در وزارتخانه‌های مربوطه در کمیسیون‌های مرتبط در اتاق بازرگانی ایران شروع به مذاکرات اولیه می‌کنند. با این حال اما در حال حاضر نزدیک به ۱۰ شرکت بزرگ در حوزه آی‌تی ضمن رفت و آمد یا حضور در همایش‌های داخل و خارج از کشور اعلام آمادگی برای فعالیت بعد از لغو تحریم‌ها کرده‌اند. محسن جلال‌پور رئیس اتاق بازرگانی ایران در این خصوص به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «در حاشیه نمایشگاه جیتکس دبی که اواخر مهر ماه امسال با حضور پررنگ ایران برگزار شد، استقبال قابل توجه برندهای مطرح حوزه ICT جهان از حضور در بازار ایران نشان‌دهنده اهمیت بازار ایران در این حوزه برای غول‌های این صنعت بود.»
او می‌گوید ایران بعد از سال‌ها در نمایشگاه جیتکس دبی با برگزاری پاویون جمهوری اسلامی ایران حضور یافته بود: «ایران در فرصت زمانی کوتاه از شرکت‌های حاضر در این نمایشگاه دعوت کرد تا برای حضور در سمینار معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در صنعتICT ایران که با همکاری معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری و وزارت ارشاد اسلامی برگزار می‌شد، اقدام کنند که خوشبختانه این دعوت با استقبال پر رنگ برندهای معتبری چون اوراکل، آی بی ام، و ودافون، مایکرو سافت، اپل و شرکت‌های جماتلو و جکیز بیزینس سولوشن، فاموکو، فالو سافت و بیزنس فرانس مواجه شد.»به گفته جلال‌پور این برندها پیش و بعد از جیتکس از بازار ایران بازدید کرده‌اند و زمینه‌های حضور در این بازار بلافاصله بعد از تحریم‌ها را در نظر گرفته‌اند. او درباره اینکه از این برندها کدام یک تصمیم جدی برای حضور در بازار ایران دارند، می‌گوید:« اینکه دقیقا چه تعداد برند خواستار ورود به بازار ایران هستند، قابل محاسبه نیست اما حداقل می‌توان گفت نمایندگان اوراکل، آی‌بی‌ام، و ودافون، مایکروسافت، اپل، جماتلو، جکیز بیزنس، سولوشن، فاموکو، فالو سافت و بیزنس فرانس خواستار حضور در بازار ایران با قبول همکاری در زمینه انتقال دانش فنی شدند.»
در همین حال برخی خبرها نیز حاکی است شرکت‌هایی در حوزه نرم‌افزار با ارسال نمایندگانی به ایران مشغول ارزیابی بازار هستند، ضمن اینکه در برخی نمایندگانی که پیش از این محصولات شرکت‌های نرم‌افزاری خارجی را در قالب نماینده غیر‌رسمی به فروش می‌رساندند، در تکاپوی گرفتن نمایندگی رسمی این شرکت‌ها در داخل ایران هستند. در همین حال ورود قریب‌‌الوقوع چندین برند جدید موبایل از چین و فرانسه نیز نشانگر تمایل شرکت‌های سازنده تلفن‌همراه به ایران است.در عین حال بازار شرکت‌های تحقیقات بازار نیز این روزها داغ است و سفارش‌های شرکت‌های خارجی برای شناخت فرصت‌های بازار کشورمان بسیار افزایش یافته است.
حضور یکجانبه مفید نیست
رئیس اتاق بازرگانی ایران درباره رویکرد ایران درباره فعالیت این شرکت‌ها در کشور می‌گوید: «آنچه مسلم است اینکه استقبال برای حضو ر در بازار ICT ایران از سوی خارجی‌ها بالا است اما نباید فراموش کرد که اصولاما به دنبال نوعی از همکاری‌ها هستیم که ضمن انتقال دانش فنی، زمینه‌ای برای اشتغال‌زایی فراهم شود و بتوانیم بخشی از تولیدات را در داخل کشور داشته باشیم که البته با وجود جذابیت‌های بالای بازار ایران، وجود نیروی انسانی تحصیلکرده و با دانش بالا و پتانسیل مناسبی که برای مشارکت و همکاری با شرکت‌های خارجی فراهم است، این مهم محقق خواهد شد.»به نظر می‌رسد با وجود استقبال دو طرف مذاکره برای همکاری با یکدیگر اما شرکت‌های خارجی با احتیاط کامل قدم بر‌می‌دارند، چراکه اطمینان از ثبات اقتصادی و وضع قوانین حمایتی از آنها در ایران بیشترین دغدغه آنها است. جلال‌پور درباره برخی مواردی که از سوی این شرکت‌ها به‌عنوان موانع کار در ایران یاد می‌شود، می‌گوید: «مهم‌ترین ایرادی که نمایندگان و شرکت‌هایی چون مایکروسافت برای حضور در ایران از آن یاد می‌کنند، عدم رعایت قوانین بین‌المللی کپی‌رایت در ایران است.
این ضعف قانونی باعث می‌شود این برندها در بحث سرمایه‌گذاری و ورود به ایران اصلا به گزینه تولید فکر نکنند چراکه آنها می‌دانند این قانون در ایران قابلیت اجرا ندارد. همچنین سرمایه‌گذاران خارجی یکی از نگرانی‌های خود را ریسک بالای سرمایه‌گذاری در ایران عنوان می‌کنند و می‌گویند قوانین در ایران عمر کوتاهی دارند و هرلحظه ممکن است قوانین دستخوش تغییراتی شوند که ادامه فعالیت را برای ما غیر‌ممکن سازد. عدم شفافیت در قوانین و مقررات سازمان امور مالیاتی و سازمان تامین اجتماعی، نوسان نرخ ارز، فضای نا‌مناسب محیط کسب و کار، قوانین یکطرفه وزارت کار، دیوان‌سالاری دولت و سرعت پایین رفع موانع و مشکلات شناسایی شده و اینکه باور داخلی به سرمایه‌گذاری خارجی در بدنه دولت وجود ندارد و نسبت به کار‌آمدی و مفید بودن این منابع در فرآیند توسعه اقتصادی کشور تردید وجود دارد نیز از جمله موانع سرمایه‌گذاری خارجی در ایران است.»به گفته رئیس اتاق بازرگانی ایران بعضی از تندروی‌ها و مواضع بدبینانه و غیر واقعی که اخیرا در کشور ابراز می‌شوند نیز در کم کردن علاقه و نیز حضور این شرکت‌ها موثر است. «همان‌گونه که می‌دانیم دنیای مجازی دنیایی بسیار گسترده است و شاید بهتر باشد که به جای ایجاد فضای رعب و نمایش امنیتی بودن حضور در این فضا با کنترل نامحسوس که در همه دنیا معمول است این قضیه را مدیریت کنیم.»
ارزیابی محتاطانه از بازار
با وجود اینکه تاکنون اقدام رسمی از هیچ یک از شرکت‌های خارجی برای حضور در ایران انجام نشده است اما در هفته اخیر برخی از نمایندگان کشورهای خارجی در نمایشگاه الکامپ حضور یافتند تا به ارزیابی نزدیکی از فضای ایران بپردازند. نمایندگانی که اغلب مدیران ایرانی خود را نیز به همراه داشتند.رضا شرفات، مدیر یک شرکت هلندی که در حوزه نصب و راه‌اندازی سیستم‌های صنعتی هوشمند و مانیتورینگ فعال و در حال محک زدن بازار ایران هستند، می‌گوید که چند دلیل عمده موجب حضور آنها در ایران برای ارزیابی بازار آی‌تی شده است. «اول از همه عرق ملی و دوم به این علت که به نظر می‌رسد زمینه کار در ایران فراهم شده است چراکه پیش از این با وجود زیرساخت‌های اقتصادی ایران برای حضور شرکت‌های خارجی به دلیل تحریم بودن این امکان برای شرکت‌ها وجود نداشت که وارد کار در ایران شوند اما الان این امیدواری بیش از پیش ایجاد شده است.»
او می‌گوید مساله دیگری که موجب حضور این شرکت در ایران شده گسترش حوزه فعالیتشان در منطقه خاورمیانه بوده است. «ما پیش از این فعالیت‌مان در اروپا و آمریکا بود اما مدتی است که در خاورمیانه شروع به فعالیت کرده‌ایم. از یک سال پیش دفترمان در ابوظبی را در خاورمیانه فعال کردیم. همچنین چندی پیش از یکی از همکاران در دانشگاه برلین خواسته شد تا در پروژه‌های کارون، دز، کرخه و خوزستان کار کنند. به دلیل اینکه ما همکاری نزدیکی با استادان دانشگاه برلین داریم آنها از ما خواهش کردند که برای برق منطقه‌ای خوزستان، کشت و صنعت کارون و کارخانه‌های نیشکر پروژه‌های هوشمندسازی تعریف کنیم، این باعث شد در تهران حضور پیدا کنیم و متوجه شدیم که استقبال خوبی هم وجود دارد و این امیدواری وجود دارد که در یک سال آینده در بازار ایران حضور فعال داشته باشیم.»
قاسم کرباسچی نیز دیگر مدیر ایرانی یک شرکت فرانسوی است که در حوزه ساخت اتصالات و تجهیزات سیستم‌های هوشمند فعال است. او در ۳۰ سال گذشته در فرانسه مشغول به کار بوده است و می‌گوید که این تفکر برای او به‌عنوان یک مدیر ایرانی-فرانسوی همیشه وجود داشت که روزی وارد بازار ایران شود اما او همیشه به دنبال شرایط بهتر بود. «امروز این فرصت وجود دارد که با شناختی که از بازار ایران، جوان‌ها و شرکت‌های ایرانی دارم که به‌صورت حرفه‌ای درحال کار هستند بتوان در ایران فعالیت کرد. چراکه جوان‌ها و مهندسان ایرانی در سطح حرفه‌ای در حال کار هستند و به این علت هم آینده بهتری در ایران پیش روی بازار قرار گرفته است.»
او معتقد است که بازار آی‌تی در ایران بیشتر از گذشته سازماندهی شده و متخصصان در حوزه‌های کاری خود مشغول به فعالیت هستند. کرباسچی می‌گوید که همین مهندسان باید از نظر تکنیکالی دسترسی‌های درستی به منابع، تجهیزات و نوآوری‌های مدرن داشته باشند بنابراین با انتقال تکنولوژی به ایران همان جوان‌های با استعداد و متخصص می‌توانند خودشان را آماده کنند. او معتقد است بازار ایران در حال حاضر مملو از نام‌ها و برندهایی است که در خارج از کشور با اقبال چندانی مواجه نیستند اما وجود گسترده آن در بازارهایی نظیر ایران لزوما نه به معنی معتبر بودن و برتر بودن آن برند بلکه بیشترین دلیل حضور آنها در بازار به کارگیری بهترین شیوه مدیریت برای معرفی آنها در بازار بوده است.
ارسال نظر