سایه سنگین افزایش بهای گاز طبیعی بر صنعت کود شیمیایی در اروپا
افزایش هزینه‌ها، تولیدکنندگان اروپایی را در برابر رقبای منطقه‌ای بسیار آسیب‌پذیر کرده که همین مساله منجر به تعطیلی برخی واحدها یا کاهش میزان تولید شده است. هم‌اکنون حدود ۶۰درصد از ظرفیت واحدهای پتروشیمی اروپا یا خارج از دسترس هستند یا نرخ‌های تولید خود را کاهش داده‌اند. به صورت تئوری، کاهش ظرفیت تولید در اروپا می‌تواند فرصت واردات از مناطق دیگر را فراهم کند، مشروط بر اینکه تقاضا به اندازه کافی قوی باشد. اما با توجه به افزایش قیمت‌های انرژی و مواد غذایی که به تورم دامن می‌زند، این نگرانی وجود دارد که اروپا ممکن است در اواخر سال جاری با رشد منفی اقتصادی یا رکود مواجه شود. تولیدکنندگان کود شیمیایی از گاز طبیعی به عنوان خوراک استفاده می‌کنند، بنابراین این بخش بیشترین آسیب را از جهش بی‌سابقه بهای گاز متحمل شده است.
گاز می‌تواند تا ۸۰درصد از هزینه‌های تولید برخی از واحدهای تولید کود شیمیایی را تشکیل دهد. بسیاری از تولیدکنندگان مجبور به تعطیلی موقت واحدهای خود به دلیل افزایش قیمت‌های گاز طبیعی شده‌اند. از همین رو در حال حاضر ۵۰ تا ۶۰درصد از ظرفیت تولید نیتروژن اروپا کاهش یافته است. بسیاری از تولیدکنندگان بزرگ اروپایی از جمله Yara، OCI، SKW Piesteritz در آلمان، Azomures در رومانی و Fertiberia در اسپانیا، تولید خود را محدود یا موقتا تعطیل کرده‌اند. شرکت Grupa Azoty اعلام کرد به طور موقت تولید کودهای نیتروژن‌دار، کاپرولاکتام و پلی‌آمید را از ۲۳ اوت به دلیل قیمت‌های بی‌سابقه گاز در لهستان متوقف می‌کند. DOMO آلمان از ۱۹ اوت به دلیل محدودیت‌های ناشی از عرضه مواد خام از جمله قیمت بالای گاز، شرایط فورس‌ماژور را در مورد تحویل کاپرولاکتام و نایلون در کارخانه خود در لوینای آلمان اعلام کرد. تعطیلی‌ها موقتی خواهد بود، اما آینده بلندمدت صنعت کود شیمیایی اروپا زیر سوال رفته است.
در حال حاضر واردات ارزان‌تر جایگزین تولید داخلی شده است. با کمبود انرژی، تمرکز بر گرم کردن خانه‌های مردم است تا تولید کود، از این رو ممکن است اروپایی‌ها فعلا صنعت کود خود را تعطیل و به جای آن فقط از کود وارداتی استفاده کنند. کود شیمیایی یک صنعت انرژی‌بر است و با قیمت فعلی گاز طبیعی، واردات آمونیاک یا اوره ارزان‌تر از تولید آن در اروپاست. با قیمت فعلی گاز تولید هر تن آمونیاک و اوره به ترتیب حدود ۳۱۰۰ و ۲۳۰۰ دلار هزینه خواهند داشت. سطوح فعلی بازار به‌طور قابل‌توجهی پایین‌تر از نرخ‌های تولید در اروپاست. در حال حاضر بهای CFR آمونیاک شمال غربی اروپا در محدوده ۱۲۰۰ دلار به ازای هر تن معامله شده است.
اوره FOB شمال آفریقا که تامین‌کننده اصلی اروپاست، در محدوده ۷۵۰ دلار بر تن قرار دارد که حدود سه برابر کمتر از هزینه تولید در نرخ‌های فعلی گاز است. بسیاری از تولیدکنندگان کود در اروپا همچنان با نرخ‌های قراردادهای قبلی خود فعالیت می‌کنند و قیمت‌های فعلی بالای گاز را پرداخت نمی‌کنند. اما این قراردادها احتمالا در ماه سپتامبر تا اکتبر برای چندین تولیدکننده به پایان می‌رسد که می‌تواند منجر به کاهش بیشتر تولید شود. در حال حاضر، هیچ زنگ خطری در مورد عرضه کود در اروپا به صدا درنیامده است، اما در صورت بازگشت تقاضا به بازار، این وضعیت ممکن است در چند ماه آینده تغییر کند. با توجه به قرارداشتن در فصل برداشت، تقاضای اوره و نیترات در اروپا پایین است، در حالی که کمبود بارندگی یکی دیگر از مشکلات بوده است. اما با نزدیک شدن به فصل کاشت گندم در نیمکره شمالی و همچنین کاشت ذرت در نیمکره جنوبی مخصوصا برزیل تقاضای کود افزایش خواهد یافت.
اگر تولید کود اروپا پایین بماند و کشاورزان با بهبود شرایط آب‌و‌هوایی خرید خود را از سر بگیرند، ممکن است در سه‌ماهه چهارم کمبود جدی کود وجود داشته باشد. واردات اوره و آمونیاک می‌تواند بخش اعظم این کمبود را برطرف کند، اما هرگونه مشکل لجستیکی و افزایش عرضه می‌تواند منجر به تاخیر در تولید محصول شود. خریداران اروپایی به دنبال منابع جایگزین داخلی هستند و اخیرا واردات اوره از ایالات متحده و نیجریه افزایش یافته است. این کشورها به طور سنتی اوره را به اروپا صادر نمی‌کنند، و مصر و روسیه تامین‌کنندگان سنتی بازار اروپا بوده‌اند. با ورود به فصل زمستان، دولت‌های اروپایی ممکن است اقدامات سهمیه‌بندی را برای مهار اوج تقاضا ارائه کنند.
در بخش عرضه، هلند انتظار دارد در هفته‌های آینده دو واحد ذخیره‌سازی شناور و گازی‌سازی را مجددا فعال کند که به آن امکان واردات حجم بیشتری را می‌دهد. احتمالا قیمت‌های گاز طبیعی اروپا در زمستان امسال در سطوح فعلی خواهند ماند؛ از این‌رو ممکن است بسیاری از زنجیره‌های تامین صنعتی متکی به گاز طبیعی، موجی از تعطیلی و ورشکستگی را تجربه کنند. ۳۵ تا ۴۰درصد مصرف گاز آلمان توسط بخش صنعت انجام می‌شود. با توجه به اینکه انتظار می‌رود مصارف بخش خانگی کنترل شود و تولید برق از طریق نیروگاه‌های گازی کاهش یافته است، بیشترین سهمیه‌بندی در صنعت اعمال خواهد شد. برای دستیابی به هدف کاهش ۱۵درصدی مصرف اتحادیه اروپا، لازم است مصرف گاز طبیعی صنایع تا ۴۰ درصد کاهش یابد.
