«دنیای‌اقتصاد» بازار جهانی نفت را در سایه تحولات روز دنیا بررسی کرد
ضربان ناموزون بازار نفت
قیمت نفت در روز جمعه بیش از یک دلار در هر بشکه کاهش یافت، دلیل این امر اول آنکه جایگاه دلار در معاملات جهانی تقویت شد و دوم آنکه شاخص‌های اصلی نفت‌خام مانند برنت و وست‌تگزاس اینترمیدیت سومین افزایش هفتگی متوالی خود را ثبت کردند که طبیعتا معامله‌گران نفت در چند روز گذشته سود خوبی را به جیب زدند. قیمت هر بشکه نفت‌برنت دریای شمال در لحظه تنظیم گزارش با یک‌دلار و ۷۸سنت کاهش به ۷۹ دلار و ۵۷سنت رسید. نفت وست‌تگزاس اینترمیدیت آمریکا هم با یک‌دلار و ۶۹سنت کاهش، در قیمت ۷۵ دلار و ۱۹سنت معامله می‌شود.
افزایش ارزش دلار آمریکا
به گزارش رویترز، ارزش دلار که به پایین‌ترین سطح طی ۱۵ ماه گذشته رسید دوباره افزایش یافته‌است. بالا رفتن ارزش دلار، خرید نفت را برای دارندگان سایر ارزهای دنیا گرا‌‌‌‌‌‌ن‌‌‌‌‌‌تر کرده و تقاضا برای آن را پایین می‌آورد. کارشناسان بازار انرژی باور دارند درحالی‌که احتمال می‌رود قیمت نفت در کوتاه‌‌‌‌‌‌مدت کمی بالاتر از انتظار بازار قرار بگیرد و تحت شرایطی که هماکنون به بالاترین سطح از اوایل ماه مه رسیده است، گرایش بازار به سمت افزایش بیشتر قیمت نفت باشد. این در حالی است که اوپک رشد تقاضای جهانی نفت در نیمه دوم سال‌جاری میلادی را پیش‌بینی کرده‌است. انتظار می‌رود در صورت تحقق این امر، در آیندهای نزدیک، قیمت جهانی نفت به بالاتر از ۱۰۰ دلار در هر بشکه برسد.
همچنین انتظار می‌رود پایین‌آمدن نرخ تورم در آمریکا، طرح این کشور برای تکمیل ذخایر استراتژیک نفتی، کاهش تولید و مختل‌شدن عرضه نفت از قیمت این کالای استراتژیک در هفته آینده حمایت کند. در عین حال، نباید از نظر دور داشت که عربستان‌سعودی و روسیه به‌‌‌‌‌‌تازگی توافق کردند که کماکان کاهش تولید و عرضه نفت خود را که از نوامبر سال‌گذشته به اجرا گذاشته‌اند، ادامه دهند تا به گفته خود، از تثبیت قیمت نفت‌خام در بازارهای جهانی حمایت کنند.
تحولات نفتی آفریقا
بروز اختلال در عرضه نفت لیبی به‌خاطر تنش‌های داخلی این کشور و نشتی احتمالی خطوط لوله در نیجریه که موجب کاهش تزریق نفت این دو کشور به بازار شده‌است، نگرانی در مورد کمبود نفت در بازار در ماه‌های آینده را تشدید کرده و باعث افزایش ۲درصدی قیمت این کالا طی یک هفته گذشته شده‌است. چندین میدان نفتی در لیبی در روز پنج‌شنبه به‌خاطر اعتراضات داخلی تعطیل شده‌است. از طرف دیگر شرکت شل بارگیری نفت فورکادوس نیجریه را به‌خاطر احتمال نشتی در یکی از پایانه‌‌‌‌‌‌ها متوقف کرده‌است. برآوردهای اولیه حکایت از آن دارند که ۳۷۰هزار بشکه در روز از تولید نفت لیبی و ۲۲۵هزار بشکه در روز از تولید نفت نیجریه کاسته شده باشد. از سویی دیگر، صادرات نفت روسیه هم کاهش قابل‌توجهی داشته و اگر این روند در هفته آینده ادامه داشته باشد، با توجه به کاهش ۵۰۰هزار بشکه‌‌‌‌‌‌ای صادرات این کشور در ماه اوت، قیمت نفت افزایش خواهد یافت.
پیش‌بینی اوپک از تقاضای آتی نفت
در همین چارچوب، اوپک در گزارش ماه ژوئیه خود پیش‌بینی کرد تقاضای جهانی نفت در سال۲۰۲۴ میلادی ۲/ ۲درصد افزایش‌می‌‌‌‌‌‌یابد. به گزارش «شانا»، سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) پیش‌بینی خود را برای رشد تقاضای نفت در سال۲۰۲۳ میلادی افزایش داد و در عین‌حال پیش‌بینی کرد با وجود چشم‌‌‌‌‌‌انداز منفی شرایط اقتصادی، درحالی‌که روند افزایش مصرف چین و هند تداوم خواهد داشت شاهد استمرار روند در سال۲۰۲۴ خواهیم بود. اوپک انتظار دارد تقاضای جهانی نفت در سال۲۰۲۴ میلادی با رشد ۲میلیون و ۲۵۰هزار بشکه‌‌‌‌‌‌ای روبه‌‌‌‌‌‌رو شود که در مقایسه با برآورد افزایش ۲میلیون و ۴۴۰هزار بشکه‌‌‌‌‌‌ای در سال۲۰۲۳، افزایش ۲/ ۲درصدی را نشان می‌دهد. برآورد اوپک برای افزایش تقاضای نفت در سال۲۰۲۴، دو‌برابر پیش‌بینی آژانس بین‌المللی انرژی است. گفتنی است قیمت‌های جهانی نفت‌خام در معاملات روز پنج‌شنبه (۲۲ تیرماه) پس از انتشار گزارش ماهانه دبیرخانه اوپک به روند افزایشی خود ادامه داد.
محدودیت عرضه اوپک و اوپک‌‌‌‌‌‌پلاس
رشد تقاضای نفت نشانه‌‌‌‌‌‌ای از قدرت احتمالی بازار نفت است، اعضای ائتلاف تولیدکنندگان عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و غیراوپک (اوپک‌‌‌‌‌‌پلاس) در ماه ژوئن محدودیت عرضه خود را برای سال۲۰۲۴ تمدید کردند تا از بازار حمایت کند. اوپک در تازه‌‌‌‌‌‌ترین گزارش خود اعلام کرد رویکرد پیشگیرانه اوپک‌‌‌‌‌‌پلاس و کاهش تولید، به ثبات بازار افزوده است و بر این اساس انتظار می‌رود شاخص‌های اساسی کنونی بازار نفت که در سال‌جاری میلادی مشاهده شد تا سال۲۰۲۴ هم ادامه یابد.
بر اساس گزارش این نهاد بین‌المللی، انتظار می‌رود در سال۲۰۲۴ میلادی با توجه به بهبود مستمر اقتصادی در چین مصرف نفت نیز افزایش یابد. اوپک در گزارش ماه ژوئیه خود پیش‌بینی رشد تقاضای سال۲۰۲۳ خود را نسبت به ماه گذشته ۹۰هزار بشکه در روز افزایش داد. منابع اوپک هفته گذشته گفتند این سازمان به دیدگاه مثبت تقاضا برای سال۲۰۲۴ پایبند خواهد بود و رشد بیشتری نسبت به آژانس بین‌المللی انرژی را پیش‌بینی می‌کند.
اوپک با فرض کاهش تورم عمومی در نیمه دوم سال‌جاری و در سال۲۰۲۴، رشد اقتصادی جهان در سال‌آینده میلادی را ۵/ ۲درصد پیش‌بینی کرد که در مقایسه با برآورد ۶/ ۲درصدی در سال۲۰۲۳ اندکی کاهش را نشان می‌دهد، همچنین برآوردهای این سازمان حکایت از آن دارد که نرخ‌های بهره تا پایان سال۲۰۲۳ به اوج خود می‌رسد.
افق نفت در ۲۰۲۴
چشم‌‌‌‌‌‌انداز سال۲۰۲۴ نشان می‌دهد تقاضای نفت با سرعت بیشتری نسبت به عرضه از سوی تولیدکنندگان غیراوپک افزایش خواهد یافت. اوپک انتظار دارد عرضه غیراوپک در سال۲۰۲۴ میلادی روزانه یک‌میلیون و ۴۰۰هزار بشکه افزایش یابد که مشابه سال۲۰۲۳ است. اوپک پیش‌بینی کرد تقاضا برای نفت اعضای این سازمان در سال۲۰۲۴ به ۳۰میلیون و ۲۰۰هزار بشکه می‌رسد که نسبت به سال۲۰۲۳ میلادی ۸۰۰هزار بشکه بیشتر است؛ این در حالی است که اوپک اکنون به‌‌‌‌‌‌مراتب از این مقدار کمتر تولید می‌کند. این گزارش نشان داد تولید روزانه اوپک به مدد افزایش تولید نفت ایران و عراق در ژوئن با افزایش روزانه ۹۱هزار بشکه‌‌‌‌‌‌ای، به ۲۸میلیون و ۱۹۰هزار بشکه رسید. انتظار می‌رود آمریکا در سال‌آینده میلادی بیشترین سهم را در افزایش عرضه غیراوپک داشته باشد، اگرچه اوپک شاهد افزایش تولید نفت شیل آمریکاست، این رقم از روزانه ۷۳۰هزار بشکه در سال۲۰۲۳ میلادی به ۵۰۰هزار بشکه در روز می‌رسد.
مهم‌ترین رخدادهای اثرگذار بر بازار نفت
پتانسیل رشد تقاضا که در برآوردهای موسسات مختلف به آن اشاره شده است.
ریسک اختلال در عرضه مخصوصا از سمت کشورهای لیبی و نیجریه یا کاهش‌‌‌‌‌‌‌‌عرضه احتمالی روسیه و عربستان.
افزایش زیرپوستی صادرات نفت ایران اگرچه در مورد اثرات آن بر بازار از هماکنون نمی‌توان اظهارنظر قاطعی داشت.
تعدیل برخی از بدبینی‌‌‌‌‌‌‌‌ها نسبت به دورنمای اقتصاد آمریکا که شاید سختگیری‌‌‌‌‌‌‌‌ها در تعیین نرخ بهره را تعدیل کند.
رکود نسبی در بازار چین اگرچه بازهم شاهد رشد تقاضای این کشور هستیم ولی ممکن است از شتاب آن کاسته شود.
اثر رکود بر بازار محصولات پتروشیمی به‌عنوان یکی از بازارهای مصرف‌کننده محصولات پالایشی که می‌تواند جذابیت تقاضا در این حوزه را به حاشیه براند.
تلاش ایالات‌متحده برای تکمیل ظرفیت ذخایر استراتژیک نفتی این کشور.
لزوم ترسیم آیندهای روشن و ترغیب سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران به ورود به عرصه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های جدید نفتی.
افزایش مجدد ارزش دلار پس از روند کاهش طولانی‌مدت در معاملات جهانی.
پیش‌بینی رشد تقاضای نفت در نیمه دوم سال‌جاری میلادی.
