مذاکرات تهران - ریاض درباره میادین مشترک

به گزارش «ایرنا» مالک شریعتی‌نیاسر درباره اقدامات دولت سیزدهم برای بهره‌‌‌‌‌‌بردای از میدان مشترک نفتی - گازی آرش گفت: در میدان‌‌‌‌‌‌های مشترک نفتی نظیر آرش و امثال آن، سیاست خارجی کشور، اقدامات وزارت نفت، مسائل حقوق بین‌الملل و نوع روابط با کشورهای مرتبط با آن تعیین‌کننده هستند و در حقیقت رسیدگی به آن فرادستگاهی است.  وی با بیان اینکه کمیسیون انرژی مجلس خواستار تسریع در بهره‌‌‌‌‌‌برداری از چنین میادین مشترکی است، افزود: وزارت نفت در دولت سیزدهم در این حوزه پیگیر است تا کوتاهی‌‌‌‌‌‌هایی که در دولت‌های قبل در حوزه میادین مشترک نفتی و گازی صورت‌گرفته، جبران شود.

نماینده مردم تهران در مجلس شورای‌اسلامی با بیان اینکه وزارتخانه‌‌‌‌‌‌های نفت و امورخارجه در دولت سیزدهم رایزنی‌‌‌‌‌‌ها و اقدامات دیپلماتیک را به‌‌‌‌‌‌صورت جدی برای بهره‌‌‌‌‌‌برداری از میدان مشترک آرش (میدان نفتی مشترک آبی بین ایران، عربستان و کویت) دنبال می‌کنند، اظهار کرد: مجموعه نگرش دولت در این حوزه، ایجاد سرمایه جدید برای آیندگان است که این نگاهی بسیار ارزشمند و قابل‌احترام محسوب می‌شود. شریعتی تاکید کرد که تشکیل کمیته‌‌‌‌‌‌ای برای نظارت بر بهره‌‌‌‌‌‌بردای از میادین مشترک در دستور کار کمیسیون انرژی مجلس قرار دارد. وی با اشاره به اختلاف‌‌‌‌‌‌هایی که بین عربستان، کویت و ایران از دولت قبل بر سر مساله میدان مشترک نفتی- گازی آرش شکل‌گرفت، یادآور شد: تاخیر و کندی دولت قبل در حل اختلافات میادین مشترک نفتی سبب شد در برخی از مسائل این میدان پیچیدگی‌هایی ایجاد شود ولی وزارت نفت دولت سیزدهم رسیدگی به این موضوع را از طریق مسالمت‌‌‌‌‌‌آمیز در کنار توسعه پالایشگاه‌های فراسرزمینی در دستور کار دارد و برنامه‌‌‌‌‌‌ریزی‌‌‌‌‌‌های لازم را هم برای آن انجام داده‌است. دولت سیزدهم اقدامات مهمی در حوزه توسعه پالایشگاه‌های فراسرزمینی، فروش نفت، توسعه فازهای مهم پارس‌جنوبی و بهبود زیرساخت‌های گاز کشور انجام داده‌است و قطعا در آینده‌‌‌‌‌‌ای نزدیک بهره‌‌‌‌‌‌برداری از میدان نفتی آرش هم با همکاری دو کشور دیگر انجام می‌شود.

 میدان مشترک نفتی-گازی آرش در شمال خلیج‌فارس قرار دارد که ذخیره درجای گاز طبیعی آن حدود ۲۰‌تریلیون فوت‌مکعب و ذخیره نفت‌خام درجای این میدان نیز نزدیک به ۳۱۰‌میلیون بشکه برآورد می‌شود که سهم ایران را حدود ۴۰‌درصد تخمین زده‌‌‌‌‌‌اند. قطع روابط هفت‌ساله جمهوری‌اسلامی با عربستان منجر به آن شد در مقاطعی دولت کویت با سوء‌‌‌‌‌‌استفاده از تنش ایران با سعودی‌‌‌‌‌‌ها بر سر میدان آرش، با ریاض هم‌‌‌‌‌‌پیمان شده تا توان دیپلماتیک خود را برای حل مساله‌‌‌‌‌‌ با ایران ارتقا دهد؛ از طرفی با درنظر گرفتن جزیره‌‌‌‌‌‌های «خارک» ایران و «فیکله» کویت و همچنین وجود منطقه مشترک بی‌‌‌‌‌‌طرف میان کویت و عربستان، تفاهم بر سر میدان آرش دچار پیچیدگی‌های گسترده شده که به‌عبارتی به گفته برخی کارشناسان پیچیده‌‌‌‌‌‌ترین جغرافیای سیاسی در کل دریاهای جهان را داراست.

این درحالی‌است که در طول سال‌های اخیر، کویت با استفاده از نتایج لرزه‌‌‌‌‌‌نگاری انجام‌شده توسط شرکت شل، خط مرز جدیدی را تعیین‌کرده که مدعی است بر اساس آن کل ساختار میدان آرش در بخش عربی قرار می‌گیرد، اما این خط مرزی تاکنون توسط ایران پذیرفته نشده‌است.  همچنین در مارس۲۰۲۲ کویت و عربستان‌سعودی قراردادی برای تقسیم منابع میدان گازی آرش امضا کردند که سبب اعتراض جمهوری‌اسلامی ایران شد؛ بر همین اساس وزیرخارجه کویت اعلام کرد میدان نفتی-گازی آرش، یک میدان سه‌جانبه بین کویت، عربستان و ایران است. همچنین در ماه‌های اخیر و در دولت سیزدهم و با تسریع روند عادی‌‌‌‌‌‌سازی روابط ایران و عربستان، این امید شکل‌گرفت که دو کشور در کنار حل مشکلات مختلف، راه‌‌‌‌‌‌حلی نیز برای بهره‌‌‌‌‌‌برداری از این میدان انرژی در خلیج‌فارس پیدا کنند.