تامین ناترازی انرژی در زمستان و طرح‌های ذخیرهسازی گاز
این شیوه ذخیرهسازی گاز زیرزمینی دارای انواع مخازن یو‌‌‌‌‌جی‌‌‌‌‌اس شامل مخزن‌‌‌‌‌های نفت و گاز تخلیه‌‌‌‌‌شده، طاقدیس‌‌‌‌‌های آبدار و گنبدهای نمکی است. از جمله مزایای مخازن هیدروکربنی تخلیه‌‌‌‌‌شده می‌توان به ظرفیت ذخیرهسازی بالا، وجود اطلاعات کافی از میدان، ﻧﺰدﯾﮑﯽ اﯾﻦ ﻣﺨﺎزن ﺑﻪ ﺧﻄﻮط ﻟﻮﻟﻪ اﺻﻠﯽ اﻧﺘﻘﺎل ﮔﺎز، وجود گاز تولید نشده در مرحله تخلیه مخزن به‌عنوان گاز بالشتکی، وجود امکانات و تاسیسات بهره‌‌‌‌‌برداری سایت و امکان استفاده از چاه‌‌‌‌‌های تولیدی به‌منظور تزریق و در نتیجه پایین‌بودن هزینه ﺳﺎﺧﺖ و ﺗﻮسعه اشاره کرد. مزایای گنبدهای نمکی شامل تامین دِبی تولیدی بالا و معایب آن حجم کم، بالا‌بودن حجم گاز بالشتکی موردنیاز و هزینه بالای ﺳﺎﺧﺖ و ﺗﻮسعه است.
مهم‌ترین مزایای آبخوان‌‌‌‌‌های شور حجم بالا و معایب آن بالا‌بودن حجم گاز بالشتکی موردنیاز، هزینه بالای ﺳﺎﺧﺖ و ﺗﻮسعه، سیکل‌های تزریق طولانی‌‌‌‌‌مدت و با دِبی کم، نیاز به اعمال فشار اضافه برای جابه‌‌‌‌‌جایی آب درون فضای متخلخل و نیاز به اثبات قابلیت نگهداشت گاز در ساختمان است و آبخوان‌‌‌‌‌های شور گزینه بسیار مناسبی برای ذخیرهسازی گاز دی‌‌‌‌‌اکسید‌کربن هستند. تزریق گاز به مخازن زیرزمینی، به‌‌‌‌‌طور کلی با هدف تعدیل عرضه و تقاضا، بازگردانی گاز به‌منظور بازیافت میعانات در مخازن گاز میعانی معکوس، ازدیاد برداشت و تزریق گاز دی‌‌‌‌‌اکسید‌کربن برای جلوگیری از انتشار آن در جو انجام می‌شود. به‌‌‌‌‌طور کلی مزایای ذخیرهسازی گاز طبیعی عبارتند از:
- مهار عرضه و تقاضا در شهرهای بزرگ و مراکز صنعتی (مانند تهران، مشهد و اصفهان...) در زمان‌‌‌‌‌های اوج مصرف.
- کاهش هزینه تنظیم رگولاتورهای گاز در مراکز صنعتی در اثر تغییر فشار گاز در فصل زمستان و تابستان.
- ایجاد توازن لازم برای دخالت بیشتر در بازارهای جهانی انرژی.
- ایفای نقش بازدارنده هنگام سقوط جهانی انرژی.
- افزایش اعتماد در سرمایه‌گذاری خارجی.
- در اختیار داشتن قدرت ذخیرهسازی به‌عنوان یک ابزار قدرت در اقتصاد سیاسی.
- مقابله با شوک‌‌‌‌‌های ایجادشده در عرضه یا تقاضای گاز.
از عوامل ایجاد شوک در عرضه یا تقاضای گاز نیز می‌توان به اختلال در پروسه تولید یا انتقال گاز، اتفاقات سیاسی و تغییرات ناگهانی شرایط آب‌و‌هوایی اشاره کرد. بر این اساس از جمله مزایای ذخیرهسازی گاز تضمین عرضه پایدار گاز و جلوگیری از تغییرهای ناگهانی قیمت آن است. این موارد را در چارچوب سه محور مهم که ذخیرهسازی گاز را به‌عنوان راهبردی اساسی مطلوب می‌سازند، می‌توان خلاصه کرد:
الف) کنترل نوسانات ناشی از عوامل فصلی و در اوج مصرف.
ب) مهار اوج تقاضای کوتاه‌‌‌‌‌مدت از چند ساعت تا چند روز.
ج) کاهش هزینه‌های سنگین ساخت سیستم‌‌‌‌‌های تولید و انتقال.
ذخیرهسازی گاز در ایران در مقایسه با توسعه و تولید از میدان‌‌‌‌‌های گازی، نسبت به کشورهای پیشرو در این زمینه، پیشینه بالایی ندارد. ذخیرهسازی در کشور با تزریق در میدان سراجه از سال۱۳۹۰ آغاز شده و تاکنون ۱۲سیکل تزریق و برداشت در این میدان اجراشده و در سال۱۴۰۱ میانگین دبی تزریقی روزانه ۱/ ۴میلیون مترمکعب و مقدار تولید ۶/ ۸میلیون مترمکعب بوده‌است. سال۱۴۰۱ به‌‌‌‌‌طور میانگین روزانه ۹میلیون و ۷۰۰هزار مترمکعب عملیات تزریق گاز به میدان انجام و در چهار ماه سرد سال روزانه ۱۴میلیون و ۷۰۰هزار مترمکعب بازتولید شده‌است.
