خودروهای برقی؛ کابوس سودآوری بنزین

با وجود افزایش موقت سودآوری در اوایل سال، انتظار می‌رود با چالش‌های مداوم مانند قطعی فعالیت پالایشگاه‌ها و هزینه‌های بالاتر حمل‌ونقل، سود چندانی در نیمه‌دوم سال‌۲۰۲۴ عاید پالایشگاه‌ها نشود. وسایل نقلیه الکتریکی (EVs) این پتانسیل را دارند که تاثیر معناداری بر مصرف بنزین در سطح جهان داشته باشند. با روی‌آوردن بیشتر مردم به این نوع خودروها، به‌ویژه در بازارهای بزرگی مانند چین، ایالات‌متحده و اروپا، انتظار می‌رود مصرف بنزین کاهش یابد. این تغییر توسط عوامل مختلفی از جمله سیاست‌های دولت برای ترویج پذیرش EV، پیشرفت در فناوری EV، نگرانی در مورد آلودگی محیط‌زیست و تمایل به استقلال انرژی هدایت خواهد شد، با این حال میزان تاثیر به عواملی مانند سرعت پذیرش خودروهای الکتریکی، توسعه زیرساخت‌ها و اقدامات نظارتی موثر بر صنعت خودرو بستگی دارد.

انتظار می‌رود رشد تقاضای جهانی بنزین در سال‌۲۰۲۴ در مقایسه با سال‌گذشته به نصف کاهش و به ۲۶.۵میلیون بشکه در روز برسد. این کاهش رشد در تضاد کامل با بازگشتی است که در سال‌۲۰۲۳ پس از اختلالات ناشی از همه‌گیری کووید-۱۹ مشاهده شد. وود مکنزی، یک شرکت مشاوره در زمینه انرژی، این کاهش سرعت را به افزایش جذب خودروهای الکتریکی، به‌ویژه در ایالات‌متحده و چین نسبت می‌دهد. به گفته سوشانت گوپتا، تحلیلگر این شرکت، انتظار می‌رود تقاضای چین در سال‌جاری تنها ۱۰‌هزار بشکه در روز رشد کند، زیرا نرخ پذیرش خودروهای الکتریکی افزایش قابل‌توجهی داشته‌است. به‌طور مشابه، ریستاد انرژی تخمین می‌زند که تقاضای جهانی بنزین در سال‌۲۰۲۴ به حدود ۲۶‌میلیون بشکه در روز برسد که تقریبا ۳۰۰‌هزار بشکه در روز نسبت به سال‌قبل افزایش نشان می‌دهد.

بازگشت مجدد مصرف

 این رشد ناشی از بازگشت مجدد مصرف پس از همه‌گیری است، اگرچه با سرعتی بسیار کمتر. چین که پیش از این از محرک‌های اصلی تقاضای بنزین بود، اکنون به سمت خودروهای برقی حرکت کرده و طبق گفته آژانس بین‌المللی انرژی، بیش از نیمی از فروش خودروهای برقی در سال‌جاری در چین رخ خواهد داد.

بر مبنای این پیش‌بینی، شرکت ملی نفت چین رشد متوسطی در مصرف بنزین در این کشور را تخمین‌زده است. انتظار می‌رود کاهش قیمت‌ها باعث افزایش تقاضا برای خودروهای الکتریکی شود و آژانس بین‌المللی انرژی نیز از افزایش سهم بازار خودروهای برقی در چین، اروپا و ایالات متحده خبر داده‌است. برعکس، کشورهایی مانند هند و اندونزی همچنان فروش بالای خودروهای بنزینی را تجربه می‌کنند، همراه با رشد اقتصادی بالا و نفوذ کم خودروهای برقی، عواملی که باعث افزایش تقاضای بنزین در این مناطق می‌شود. برای مثال، پیش‌بینی می‌شود که هند در سال‌های آینده به بالاترین رکورد مصرف بنزین برسد. به‌رغم این تغییرات منطقه‌ای، انتظار می‌رود مصرف کلی بنزین در ایالات‌متحده در سال‌۲۰۲۴ ثابت بماند که منجر به ادامه فشار بر حاشیه سود پالایشگاهی، به‌ویژه پس از فصل اوج رانندگی می‌شود.

اروپا تقاضای رشد ملایمی را تجربه خواهد کرد. سود فروش بنزین در اوایل سال‌به دلیل هزینه‌های حمل‌ونقل بالاتر، افزایش یافت. به‌رغم نوسانات قیمتی، صنعت پالایش با چالش‌های مداوم ناشی از تغییر ترجیحات مصرف‌کننده و پویایی بازار مواجه است، به‌ویژه زمانی‌که حرکت به سمت خودروهای الکتریکی آهسته ولی پیوسته ادامه دارد. کاهش رشد تقاضای جهانی بنزین نشان‌دهنده تغییر قابل‌توجهی در رفتار مصرف‌کننده و پویایی بازار است که عمدتا ناشی از افزایش پذیرش خودروهای برقی است. این انتقال می‌تواند چالش‌ها و فرصت‌هایی را برای صنعت انرژی و سیاستگذاران در سراسر جهان ایجاد کند.

تنوع‌بخشیدن به منابع انرژی

از یک‌سو، کاهش رشد تقاضای بنزین نیاز فوری صنعت به تنوع‌بخشیدن به منابع انرژی و پذیرش جایگزین‌‌‌‌‌‌های پاک‌‌‌‌‌‌تر برای سوخت‌های فسیلی را برجسته می‌کند. وسایل نقلیه الکتریکی راه‌حلی امیدوارکننده برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و مبارزه با تغییرات آب و هوا ارائه می‌دهند که با تلاش‌های جهانی برای دستیابی به اهداف پایداری همسو می‌شود. سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های انرژی‌های تجدیدپذیر و تشویق به پذیرش خودروهای الکتریکی می‌تواند این انتقال را تسریع و اتکا به حمل‌ونقل سنتی مبتنی بر بنزین را کاهش دهد، با این حال تغییر به سمت خودروهای الکتریکی چالش‌هایی را برای بخش نفت و گاز، به‌ویژه در مناطقی که به‌شدت به مصرف بنزین وابسته هستند، ایجاد می‌کند.

پیامدهای اقتصادی

کاهش مصرف بنزین می‌تواند بر سودآوری تولیدکنندگان نفت تاثیر بگذارد و منجر به پیامدهای اقتصادی در مناطقی شود که صنعت نقش مهمی در اشتغال و رشد اقتصادی دارد. برای کاهش این چالش‌ها، ذی‌نفعان باید سرمایه‌گذاری در فناوری‌های انرژی تجدیدپذیر، نوآوری و توسعه نیروی کار را در اولویت قرار دهند تا از انتقال آرام به سمت آینده انرژی پایدارتر اطمینان حاصل کنند. تلاش‌های مشترک بین دولت‌ها، صنایع و موسسات تحقیقاتی برای توسعه استراتژی‌های جامعی که هم جنبه‌های زیست‌محیطی و هم جنبه‌های اقتصادی این گذار را مورد‌توجه قرار می‌دهند، حیاتی است. به‌طور کلی، کاهش رشد تقاضای بنزین نشانگر رویدادی مهم در دوره انتقال انرژی است که فرصتی برای نوآوری و همکاری برای هدایت تغییرات معنادار به سمت آینده‌ای پاک‌تر و پایدارتر را ارائه می‌دهد. با پذیرش راه‌‌‌‌‌‌حل‌‌‌‌‌‌های انرژی‌های تجدیدپذیر و اتخاذ سیاست‌های آینده‌نگر، جامعه جهانی می‌تواند این انتقال را به‌‌‌‌‌‌طور موثر طی کند و راه را برای چشم‌‌‌‌‌‌انداز انرژی سبزتر و انعطاف‌‌‌‌‌‌پذیرتر هموار کند.