رئیس کل بانک مرکزی در یک برنامه تلویزیونی درخواست کرد
درخواست رئیس کل از مجلس
رئیس کل بانک مرکزی در برنامه «تیتر امشب» تلویزیون به گفت‌وگو درباره مسائل مختلف پرداخت. او با بیان اینکه از ابتدای سال تاکنون، در حوزه‌های مختلف وضعیت خوبی را شاهد بوده‌‌ایم درباره عرضه ارز گفت: در حوزه ارزی، شاهد تقویت عرضه حواله و اسکناس در سامانه‌های نیما و بازار متشکل هستیم؛ بهگونهایکه از ابتدای سال تا به امروز، حدود ۶/ ۴۸میلیارد دلار تامین ارز برای واردات کشور انجام شده است که در مقایسه با مجموع ۳۷میلیارد دلار در سال۱۳۹۹، شاهد رشد ۳۱درصدی در عرضه ارز هستیم.صالحآبادی با اشاره به وضعیت خوب اسکانس گفت: از ابتدای سال تاکنون، ۶/ ۱میلیارد دلار اسکناس ارز در بازار متشکل ارزی معامله شده است که این میزان در دوره مشابه سال گذشته ۴۲۳میلیون دلار بود. بنابراین نسبت به سال گذشته عرضه ارز در بازار متشکل ارزی نیز حدودا ۴ برابر شده است. صالحآبادی یادآور شد: در سامانه نیما که صادرکنندگان غیرنفتی ارز خود را در آن عرضه می‌‌کنند از ابتدای سال تاکنون ۲۵میلیارد دلار عرضه ارز داشتهایم که این رقم در کل سال گذشته، ۶/ ۱۷میلیارد دلار بوده است که این نشان از رشد ۴۲ درصدی نسبت به کل سال گذشته دارد. این روند نشان می‌‌دهد که وضعیت عرضه ارز خوب بوده است و توانسته‌‌ایم تقاضای ارزی را پاسخگو باشیم.
ثبات در بازار ارز و مساله تورم
رئیس شورای پول و اعتبار با بیان اینکه همچنین روند برگشت ارز حاصل از صادرات هم نشان از بهبود دارد، گفت: همچنین از آن طرف در بحث تورم هم روند نزولی را شاهد بوده‌‌ایم و انتظارات تورمی کاهش پیدا کرده است. ما تورم ۱/ ۳درصدی در مهرماه و ۴/ ۲درصدی در آبان را داشتهایم که در آذرماه به ۸/ ۱درصد و در دی ماه نیز این رقم به ۳/ ۱درصد رسیده است. بنابراین تورم ماهانه و نقطه به نقطه رو به کاهش بوده و انتظارات تورمی هم وضعیت خوبی را داشته است. در نتیجه مجموعه اینها نشان می‌‌دهد که انتظار وضعیت تعادلی خوبی را برای بازار ارز داشتهایم و داریم.
خط قرمز استقراض
صالحآبادی درباره اصلاح نظام بانکی گفت: اصلاح نظام بانکی بسیار موضوع مهمی است و جنبه‌های مختلفی دارد. وی افزود: باید سه رابطه را در این‌باره اصلاح کنیم تا بتوانیم تورم را کنترل کنیم و رشد اقتصادی را افزایش دهیم. رئیس شورای پول و اعتبار افزود: نخست رابطه دولت با بانک مرکزی است، این رابطه باید درست، منظم و دقیق باشد. به این معنا که دولت از بانک مرکزی استقراض نکند و این مساله هم منوط به این است که بودجه دولت یک بودجه متوازنی باشد. رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه این روزها بودجه دولت در مجلس در حال بررسی است، اظهار کرد: از نمایندگان محترم خواهش می‌کنم که بودجه را بدون کسری تصویب کنند و بودجه متوازنی باشد.وی یادآور شد: بودجه‌ای که دولت به مجلس ارائه داد. به گونه‌‌ای بود که بر مفروضات بودجه فکر و بررسی شد تا واقع‌بینانه در نظر گرفته شود تا در نهایت بودجه با کسری مواجه نشود. بنابراین این یک مقوله بسیار مهمی است که ناشی از درآمدهایی که ممکن است محقق نشود، هزینه در بودجه ایجاد نشود.
به گفته صالحآبادی، یکی از ریشه های تورم، خلق پول و نقدینگی و پایه پولی به کسری بودجه در طول سال‌های مختلف برمی‌گردد. وی افزود: در دولت سیزدهم، خط قرمز آقای رئیس‌جمهور و سازمان برنامه و بودجه این است که دولت از بانک مرکزی استقراضی نکند. بنابراین خلق پایه پولی از این منظر به‌عنوان یک خط قرمز تعریف شده است و خواهش بنده این است که در بودجه۱۴۰۱ نمایندگان به این موضوع توجه کنند.
رابطه دولت و بانک مرکزی
رئیس کل بانک مرکزی درباره ضرورت اصلاح رابطه دولت و بانک مرکزی گفت: ارتباط بودجه دولت با بانک مرکزی باید یک رابطه متوازن باشد که این را باید اصلاح کنیم و به جد دنبال اصلاح آن هستیم. در حال حاضر نیز در حال مذاکرات هستیم که به چه شکلی رفتار کنیم تا خزانه دولت با کسری مواجه نشود. وی ادامه داد: موضوع بعدی اصلاح رابطه بانک مرکزی با بانکها است که رابطه بسیار مهمی محسوب میشود که ناترازی بانکها تبدیل به اضافه برداشت از بانک مرکزی نشود. یک رابطه هم رابطه بانکها با جامعه هدف شان یعنی سپرده‌گذاران و تسهیلات‌گیرندگان است که باید یک رابطه منظم و درستی باشد تا بگوییم که اصلاح در نظام بانکی و پولی کشور اتفاق افتاده است.
هدایت نقدینگی به سمت تولید و فعالیتهای مولد اقتصادی
صالح آبادی با تاکید بر اینکه کارهای متعددی در جهت حرکت سرمایه به سمت بخش واقعی صورت گرفته است، گفت: برای اینکه سرمایه‌ها به سمت بخش واقعی اقتصاد هدایت شود، بانکها و بانک مرکزی باید برمصرف صحیح تسهیلات نظارت کنند یعنی اگر بانکی تسهیلاتی را به بخش تولید به‌عنوان تولید داد، آیا واقعا تسهیلات‌گیرنده آن را در بخش واقعی مصرف کرده یا نه در بخش غیر واقعی و بخش غیر مولد استفاده کرده است. در این خصوص سامانه‌های مرتبط را در بانک مرکزی تعبیه می‌کنیم؛ بهگونهای که بانک و بانک مرکزی بتواند نظارت کند. بنابراین نظارت بر مصرف صحیح تسهیلات باید به‌صورت سیستمی باشد و در سال آینده از برنامه‌های جدی بانک مرکزی همین موضوع خواهد بود. صالحآبادی مالیات بر بخش غیرمولد گفت: لایحه‌‌ای در کمیسیون اقتصادی مجلس در حال بررسی است که امیدوارم سریع‌تر تصویب شود که بر فعالیتهای غیرمولد مالیات وضع می‌‌کند. بنابراین اتصال سامانه‌های بانکی و مالیاتی هم در رصد این جریان می‌‌تواند بسیار موثر باشد که چنانچه سرمایه‌‌ای به سمت کار غیرمولد حرکت کرد، طبعا باید مالیات خاص خود را پرداخت کند. وی با بیان اینکه تامین مالی زنجیره‌‌ای تولید هم بر نظارت مصرف صحیح تسهیلات موثر است که اجرایی شده است، گفت: اتصال سامانه‌های بانکی و مالیاتی نیز در هدایت اعتبارات بسیار موثر است و شفافیت و رصد وجوه اهمیت زیادی دارد که باید عملیاتی شود.
کفایت سرمایه بانکها
رئیس کل بانک مرکزی به اهمیت بانک مرکزی اشاره کرد و گفت: در حال حاضر سرمایه بانکهای کشور چه دولتی و چه خصوصی از استاندارد لازم برخوردار نیست، حتما باید کفایت سرمایه ارتقا پیدا کند. این کار را از امسال شروع کردیم و مقرراتی هم در شورای پول واعتبار تصویب شد؛ بهگونهایکه بانکها بتوانند اموالی را واگذار کنند و به فروش برسانند و تبدیل به سرمایه سازند. برای بانکهای دولتی در لایحه بودجه سال۱۴۰۱ منابعی دیده شد که بتوانند از محل آنها افزایش سرمایه دهند و بانکهای خصوصی را هم به همین شکل دنبال خواهیم کرد. وی درخصوص فروش اموال مازاد بانکها اظهار کرد: فروش اموال مازاد بانکها یکی از محورهای اصلاح نظام بانکی به حساب می‌آید. همچنین کنترل رشد ترازنامه بانکها که درواقع از امسال شروع شده، موضوع حاکمیت شرکتی در نظام بانکی، موضوع اصلاح نظام کارمزدی در سیستم بانکی و کمک به بانکها در کاهش مطالبات معوق از برنامه‌های جدی بانک مرکزی در راستای اصلاح نظام بانکی است.
مساله رمز ریال
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به اجرای پروژه رمز ریال تاکید کرد: راه‌‌اندازی رمز پول ملی در دستور کار بانکهای مرکزی دنیا قرار گرفته است که این موضوع با رمز دارایی‌‌هایی که به اشکال دیگر جهانی وجود دارد، بسیار متفاوت است. مقررات رمز ریال بانک مرکزی در شورای پول و اعتبار تصویب شده است و در حال حاضر هم طراحی سامانه‌های آن در بانک مرکزی در دستور کار قرار دارد که در اوایل سال آینده اجرایی خواهد شد.
تسهیلات بدون ضامن چیست؟
رئیس کل بانک مرکزی درباره آخرین وضعیت پرداخت وام‌‌های خرد زیر ۱۰۰میلیون تومان اظهار کرد: بهتر بود در این زمینه اطلاع‌رسانی مناسب‌تری صورت می‌گرفت؛ چراکه وام جدیدی با عنوان وام ۱۰۰میلیون تومانی تعریف نشده است، بلکه موضوع این بود که دسترسی مردم به تسهیلات خرد آسان‌‌تر شود. به این صورت که اگر با اعتبارسنجی مشخص شد فردی از اعتبار مناسب برخوردار بوده و خوش‌‌حساب است، بتواند به جای ارائه ضامن، با استفاده از وثایق سهل‌‌تر مانند حقوق دریافتی، سهام عدالت یا سایر سهام بورسی از تسهیلات بانکی بهره‌‌مند شود. این به معنای بازشدن سرفصل جدیدی در تسهیلات بانکی نیست، بلکه به معنای این است که دسترسی مردم به سیستم بانکی با اعتبار مناسب سهل‌‌تر میشود.
صالحآبادی در ادامه درباره زیرساخت‌‌های مورد نیاز برای اعتبارسنجی گفت: هم اکنون یک شرکت اعتبارسنجی ایرانیان وجود دارد که رتبه اعتباری به افراد اعطا می‌‌کند و بانکها نیز می‌‌توانند از رتبه‌های آن استفاده کنند، با این حال این موضوع نیاز به اصلاح و تکمیل دارد. بنابراین هم‌اکنون بستر اعتبارسنجی و ارائه رتبه اعتباری را در سیستم بانکی خود داریم و اگر افراد به شبکه بانکی مراجعه کنند با استفاده از این سامانه می‌‌توان رتبه اعتباری آنها را تعیین کرد.
نظارت برخلق پول بانکها
وی در ادامه درباره خلق پول بانکها و آثاری که در تورم دارد و همچنین نظارت بانک مرکزی بر این موضوع گفت: یکی از موضوعات جدی در نظام بانکی موضوع خلق پول بانک‌‌هاست. برای اینکه بانکها در چارچوب مشخصی خلق پول داشته باشند، حد رشد ترازنامه بانکها از اواخر سال گذشته در شورای پول و اعتبار تصویب شد که از سال جاری در حال اجراست. بانک‌‌هایی که این قانون را رعایت نکنند مشمول افزایش سپرده قانونی می‌شوند. بنابراین بانک مرکزی با کنترل مقداری ترازنامه بانکها، رشد ترازنامه و خلق پول بانکها را کنترل می‌‌کند و اگر بانکی تخطی کند مشمول افزایش سپرده قانونی خواهد شد. صالحآبادی با اشاره به اینکه هم‌اکنون سازوکارهایی برای نظارت در زمینه وجود دارد، ادامه داد: نظارت‌‌های هوشمند بانک مرکزی نیز در این زمینه بسیار مهم است تا بانکها نتوانند بدون پشتوانه خلق اعتبار و نقدینگی کنند که یکی از ریشه‌های اصلی تورم در اقتصاد است.
