زمان زیادی از تاسیس شرکت بوتان با مسوولیت محدود نگذشته بود که محسن خلیلی پیشنهاد تولید وسایل گازسوز را داد؛ چراکه حمل، ذخیره‌سازی و توزیع گاز مایع، مستلزم وجود لوازم گازسوز، سیلندر گاز مایع و ظروف تحت‌فشار بود. این پیشنهاد با استقبال پدر مواجه شد. شرکت در سال‌۱۳۳۵ اولین اجاق گاز، در سال‌۱۳۳۸ اولین بخاری گازی، در سال‌۱۳۴۳ آبگرمکن گازی ایستاده ۴۰ گالنی و در سال‌۱۳۴۵ اولین سیلندر گاز مایع را تولید کرد. در سال‌۱۳۴۶ برای اولین‌بار به گازسوز‌کردن خودروها پرداخت و در سال‌۱۳۵۳ اولین اجاق پیک‌نیک را به محصولات خود اضافه کرد. مسوولیت امور کارخانه در تولید این محصولات بر دوش محسن و دو برادرش سعید و حمید فارغ‌التحصیل مهندسی برق از (آمریکا) قرار داشت. شرکت در سال‌۱۳۴۷، روزانه حدود ۱۰۰عدد سیلندر ۱۱ کیلویی و در سال‌۱۳۵۴، ۲۰۰ عدد  سیلندر پیک نیک دو کیلویی تولید می‌کرد. او محلی را در خیابان سعدی جنوبی برای نمایش انواع تولیدات بوتان مانند اجاق گاز، فر، سیلندر و... تخصیص داد. در سال‌های اولیه به دلیل عدم‌آشنایی مردم با این صنعت و محدودیت، تقاضا، شرکت بوتان با زیان مواجه بود؛ اما در سال‌۱۳۴۳، پس از مستقل‌شدن شرکت صنعتی بوتان فعالیت شرکت به‌سرعت گسترش و تولیدات آن مرتبا افزایش یافت.

با گسترش مصرف گاز مایع سندیکای توزیع‌کنندگان گاز مایع در سراسر کشور شکل‌گرفت (دهه‌۴۰) که پس از سال‌۱۳۵۷ به انجمن صنفی کارفرمایان گاز مایع ایران تبدیل شد. شرکت بوتان در ۲۲ سال‌به ۱۰شرکت گسترش یافت که اهم آن توزیع‌کننده گاز مایع، سازنده وسایل گازسوز، واردکننده وسایل روشنایی گازی، نصب خانه‌های پیش‌ساخته، مشاوره، طراحی و اجرا ی سیستم‌های مدیریتی و... بودند. شرکت صنعتی بوتان (سهامی عام) وسایل گازسوز فر گاز و سیلندر گاز را تولید می‌کرد. سایر شرکت‌ها به‌صورت سهامی خاص و زیرمجموعه این شرکت بودند و شرکت بوتان در سرتاسر کشور مسوولیت حمل گاز، ذخیره سازی و پر‌کردن سیلندر را بر عهده داشت و حدود یک‌چهارم گاز کشور را توزیع می‌کرد.

فعالیت‌های این گروه عبارت بودند از:

شرکت تاسیساتی: بوتان اولین تولیدکننده تجهیزات آشپزخانه‌های صنعتی، سلف‌سرویس رستوران‌ها و بیمارستان‌های کشور.

شرکت خدمات مهندسی: بوتان مسوول نصب تاسیسات گازی و صنعتی و گازسوز کننده سوخت کارخانه‌ها، موسسات و وسایل نقلیه بود، همچنین کار گازرسانی شهری و... را انجام می‌داد.

شرکت بوتیران: تولیدکننده اجاق‌های گازی مسافرتی (پیک نیک) بود. شرکت کاسپین گاز توزیع گاز مایع و وسایل گازسوز خانگی در منطقه مازندران بود.

شرکت ایران زیورت: واردکننده وسایل گازی، پیک‌نیک، وسایل روشنایی گازی اضطراری، وسایل برش و جوشکاری گازی، آبگرمکن گازی.

شرکت یوتی: تهیه، ساخت و نصب پمپ‌های شناور، آب، طراحی سیستم آب رسانی کارخانه‌ها، نصب پمپ‌های گل‌کش و لجن‌کش.

شرکت ایران و فنلاند: طراحی تولید و نصب خانه‌های پیش‌ساخته.

شرکت برنامه‌ریزی و مدیریت شرکت‌ها: مشاوره، طراحی و اجرای سیستم‌های مدیریتی.

شرکت‌های وابسته به بوتان در فاصله ۱۳۳۲ تا ۱۳۵۵ متناسب با گسترش سرمایه، ظرفیت و افزایش تقاضا در زمینه تولید و توزیع گاز مایع از یک شرکت به ۱۰ شرکت توسعه یافتند.

پس از فوت خلیلی، حمل‌ونقل، ذخیره سازی، سیلندر پرکنی و توزیع گاز مایع در شرکت بوتان شتاب بیشتری گرفت و شرکت در اکثر استان‌ها اقدام به ایجاد تاسیساتی برای گسترش فعالیت‌های تولید و توزیع کرد.

خلیلی بیکاری را عامل بدبختی و تیره‌روزی می‌دانست. وی مهم‌ترین ویژگی صنایع نوین را اشتغال‌زایی آنها می‌دانست. بر همین اساس در حوزه‌های متعدد سرمایه‌گذاری کرد و به گسترش تولید صنعتی ایران در زمینه تعمیر ماشین برق دامداری، حفر چاه، آسیاب‌کردن گندم، انتقال گاز، ساخت وسایل گازسوز و... اقدام کرد تا به سهم خود زمینه‌های گذار از اقتصاد معیشتی به اقتصاد صنعتی را فراهم کند. او در کارهای اجتماعی و نیکوکارانه مشارکت داشت. در شرایط دشوار کمبود مواد غذایی، با کوشش فراوان توانست برنج و روغن تهیه و آن را در بین کارکنان خود در زمان اشغال ایران در جنگ‌جهانی دوم تقسیم کند. زمانی هم که تهیه آذوقه، به آسانی امکان‌پذیر نبود، ماهانه نود‌تومان به‌عنوان کمک‌هزینه به‌کارکنان خود می‌پرداخت. در بحبوحه جنگ‌جهانی تعدادی از جنگ‌زدگان لهستانی به ایران آمدند. عده‌ای از آنها به دلیل فقدان بهداشت به بیماری تیفوس مبتلا شدند و ازبین‌رفتند، خلیلی تعدادی دوش حمام در قسمتی از اداره برق ساخت تا این پناهندگان با دسترسی به بهداشت نسبی از این بیماری که ناقل آن شپش است  در امان باشند. همچنین با هزینه شخصی خود تعدادی البسه به آنها اهدا کرد.

به تندرستی، وضع معیشتی و تامین آینده کارگران توجه بسیار داشت. وقتی یکی از بناهایش بر اثر سقوط از داربست درگذشت، برای خانواده وی مقرری درنظر گرفت و از همسر او خواست سالی دوبار فرزندان را نزد او ببرد تا اطمینان یابد که قصوری در حق آنها صورت نگرفته‌است؛ یا در سالروز درگذشت یکی از رانندگان شرکت اعلام کرد که با استفاده از یک روز حقوق کارکنان، پس‌انداز آن مرحوم و کمک صندوق بوتان خانه‌ای برای بازماندگان او خریداری می‌کند.  در اواسط دهه‌پنجاه شرکت بوتان حدود ۱۵۰۰ پرسنل داشت. در این سال‌ها به‌کارگران ناهار می‌دادند؛ همچنین یک نانوایی در محل کارخانه تاسیس شده‌بود تا کارگران به نان گرم، دسترسی داشته باشند. برای همسرش احترام عمیقی قائل بود و در ۵۲ سال‌زندگی مشترک انس عمیقی با وی داشت. زمانی‌که تعداد فرزندان آنها به ۹ نفر رسید، تاکید می‌کرد که اگر همه فرزندان را در یک کفه ترازو بگذارند و مادر را در کفه دیگر، کفه دومی سنگین‌تر می‌شود. همیشه بر جنبه‌های مثبت امور تاکید داشت. یک‌بار برای کشیدن برق فشار قوی و  استفاده از مازاد نیروی برق همراه با کارگرانش به‌کارخانه اسلحه‌سازی رفت و در اثر انفجار یکی از پست‌ها صورتش سوخت؛ وقتی وارد خانه شد اولین کلامش این بود که چشمم آسیب ندیده است. یک‌بار دیگر در لوله‌کشی آب تهران، برنده مناقصه شد، قیمت پیشنهادی او کمتر از شرکت‌های خارجی بود. وی از سودی که عاید کشورش شده‌بود، احساس سرافرازی می‌کرد. همیشه می‌گفت از اینکه این مملکت دچار کمبود عاشق است دلم می‌سوزد. بیماری مساله‌ای نبود که او را از تلاش بازدارد. با وجود آنکه در ۲۵سال ‌آخر زندگی‌‌‌‌‌اش دچار بیماری قند بود، هرگز احساس بازنشستگی نمی‌کرد و همچنان به فعالیت‌های صنعتی‌اش می‌افزود.  خلیلی در فاصله دهم مرداد ۱۳۴۸ تا ۳۰ آذر ۱۳۴۹ ابتدا همایون فرزند ششمش سپس ابو القاسم و احمد (برادرانش) و دامادش دکتر فریدون منوچهریان را از دست داد، بااین‌حال دست از کار نکشید تا اینکه با گسترش بیماری دیابت در ۱۲تیر ۱۳۵۳ و در ۶۹سالگی به خاموشی گرایید. او بارها این جمله را تکرار می‌کرد که دوست دارم از پشت میز کارم به بهشت زهرا منتقل شوم.

 

اخبار مرتبط