معاون صنایع‌‌‌‌دستی و هنرهای سنتی وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌‌‌‌دستی با اعلام خبر ایجاد نمایشگاه دائمی صنایع‌‌‌‌دستی استان کردستان در تهران، گفت: در راستای معرفی صنایع‌‌‌‌دستی استان کردستان هفته صنایع‌‌‌‌دستی کردستان در پایتخت برگزار می‌شود و سعی خواهیم کرد آن را در تقویم صنایع‌‌‌‌دستی کشور بگنجانیم. مریم جلالی در کارگروه کارشناسی شورای گفت‌‌‌‌وگوی دولت و بخش‌خصوصی کردستان ویژه حوزه صنایع‌‌‌‌دستی، افزود: استان کردستان از کانون‌های قدیمی صنایع‌‌‌‌دستی ایران است که تنوع آثار بسیار زیادی دارد و برای معرفی این محصولات به مردم پیگیر اختصاص مکانی ویژه با موقعیت مناسب برای ارائه صنایع‌‌‌‌دستی این استان به کل ایران و اختصاص یک هفته خاص برای ارائه صنایع‌‌‌‌دستی این استان فرهنگی در تهران هستیم. وی با اشاره به‌نام‌‌‌‌گذاری امسال از سوی مقام‌معظم رهبری با عنوان «جهش تولید با مشارکت مردم» گفت: صنایع‌‌‌‌دستی مصداق‌بارز مردمی‌‌‌‌ترین مشارکت در تولید است.

جلالی پس از شنیدن صحبت‌‌‌‌ها و درخواست هنرمندان کردستانی حاضر در این نشست، گفت: استان کردستان عناصر هویتی باارزشی دارد و ضروری است بازارهای جدیدی برای ارائه و صادرات صنایع‌‌‌‌دستی زیبا و باارزش استان کردستان، در آن‌‌‌‌سوی مرزها و ایجاد پل ارتباطی ایجاد شود. وی صنایع‌‌‌‌دستی را یک اقتصاد هویت بنیاد خواند و افزود: صنایع‌‌‌‌دستی روایتگر فرهنگ و ریشه‌‌‌‌هایی است که باید به‌‌‌‌روز شوند و در جهت ساخت زنجیره در بازار جهانی لازم است که این محصولات ارزش‌‌‌‌آفرینی شوند؛ لذا کارگروهی برای ارزش‌‌‌‌آفرینی صنایع‌‌‌‌دستی ایجاد خواهد شد. معاون صنایع‌‌‌‌دستی و هنرهای سنتی وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌‌‌‌دستی با اشاره به اینکه کردستان با کشور عراق در ارتباط است، گفت: کردستان ظرفیت بالایی به‌عنوان یک کانون صادرات دارد و باید با کشورهای همسایه قرابت فرهنگی، بده بستان و مبادلات فرهنگی ایجاد شود چراکه ایجاد این زنجیره ارزش بومی، حامی صادرات صنایع‌‌‌‌دستی خواهد بود. معاون وزیر میراث‌فرهنگی با اشاره به اینکه در حوزه صنایع‌‌‌‌دستی باید ظرفیت‌ها کشف شوند، ایجاد کمیته بانوان کارآفرین استان کردستان در اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی سنندج را امری پسندیده دانست و گفت: بانوان پرچمدار موجه و علمی صنایع‌‌‌‌دستی هستند. وی فقدان یک بانک اطلاعاتی قوی و جامع در حوزه صنایع‌‌‌‌دستی کشور را یکی از بزرگ‌ترین نواقص دانست و افزود: تلاش برای ایجاد برند کردستان در صنایع‌‌‌‌دستی کشور باید در شاخص درستی اتفاق بیفتد و در راستای آن باید بانک اطلاعاتی به‌صورت روزانه به‌روز شود تا فقدان بانک اطلاعاتی در این حوزه رفع شود.

در ادامه این نشست، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی سنندج به اهمیت گردشگری در کنار صنایع‌‌‌‌دستی اشاره کرد و این صنعت را یکی از صنایع با آلایندگی بسیار پایین دانست. علی‌‌‌‌اکبر عبدالملکی با اشاره به نقش اشتغال‌آفرین صنایع‌‌‌‌دستی، تصریح کرد: داشتن تاریخ، پیشینه غنی، کمیت، تنوع محصولات، کاربردی و به‌‌‌‌روز‌بودن و بسیاری موارد دیگر در صنایع‌‌‌‌دستی کردستان موجب‌شده این صنعت قابلیت ایجاد شغل برای بسیاری از جوانان کردستان را داشته‌باشد. وی با تاکید بر تاثیر ثبت ملی برخی از مکان‌های استان و تاثیر آن بر رونق بازار صنایع‌‌‌‌دستی افزود: ثبت جهانی مکان‌های گردشگری استان باعث ارتقای سطح صنایع‌‌‌‌دستی شده و در موفق‌بودن این بازار نباید از کنار نقش پررنگ کانون زنان کارآفرین استان به‌‌‌‌راحتی گذر کرد. عبدالملکی درخواست ایجاد بازارچه صنایع‌‌‌‌دستی، بیمه صنعتگران و صادرات صنایع‌‌‌‌دستی سنندج از طریق مرزهای هوایی و زمینی و عنایت ویژه به غرفه‌‌‌‌های صنایع‌‌‌‌دستی سنندج  را در نمایشگاه‌های ملی، مجددا مطرح کرد.

آشنایی با صنایع‌‌‌‌دستی کردستان

صنایع‌‌‌‌دستی به‌عنوان بخشی از میراث‌فرهنگی و نمادی از نوع زندگی فرهنگی یک جامعه، همواره مورد‌توجه است. به علت ویژگی زندگی سنتی در بسیاری از نقاط کردستان و عدم‌استیلای بخش صنعتی، صنایع‌‌‌‌دستی کردستان ازلحاظ کیفیت و گستردگی در سطح کشور مطرح است و فرش و گلیم کردستان به‌همراه محصولات ظریف مانند شطرنج شهرت جهانی دارند. نازک‌‌‌‌کاری چوب، دست بافی، خراطی، ساخت زینت‌‌‌‌آلات محلی، سوزن‌‌‌‌دوزی و روکاری، سفال سازی، حصیربافی، گیوه‌‌‌‌دوزی، نمدمالی و ساخت محصولات چرمی ازجمله صنایع‌‌‌‌دستی مشهور و باسابقه استان کردستان است. دستبافی شامل سجاده، موج، شال، جاجیم، گلیم، گلیمچه و پارچه لباسی است که در بیشتر نقاط شهری و روستایی کردستان تهیه می‌شود. زینت‌‌‌‌آلات شامل انواع دستبند، گردن بند، سینه‌‌‌‌ریز، النگو، سربند، انگشتری و گوشواره است. نازک‌‌‌‌کاری با چوب شامل قوطی سیگار، شیرینی‌‌‌‌خوری، کیف زنانه، سینی، بشقاب، آجیل‌‌‌‌خوری و... است. یکی از مهم‌ترین صنایع‌‌‌‌دستی استان نازک‌‌‌‌کاری چوب است. پایه و اساس نازک‌‌‌‌کاری روکش‌کردن طرح‌ها و نقش‌‌‌‌های آماده شده از چوب‌‌‌‌های جنگلی و خوش‌‌‌‌نقش بر اساس طرح از قبل تعیین‌شده‌است. شهر سنندج از مراکز مهم نازک‌‌‌‌کاری ایران و بلکه دنیا است. یکی از مهم‌ترین صنایع‌‌‌‌دستی استان نازک‌‌‌‌کاری چوب است. پایه و اساس نازک‌‌‌‌کاری روکش‌کردن طرح‌ها و نقش‌‌‌‌های آماده شده از چوب‌‌‌‌های جنگلی و خوش‌‌‌‌نقش بر اساس طرح از قبل تعیین‌شده‌است. شهر سنندج از مراکز مهم نازک‌‌‌‌کاری ایران و حتی دنیا به‌شمار می‌رود.

اندیشه سالم، مهارت، ظرافت و زیبایی، ابتکار و سلیقه در نازک‌‌‌‌کاری سنندج حرف اول را می‌زند. گره‌های گردو و سنجد که بسیار زیبا و پرنقش هستند در دستان ماهر و با ذوق هنرمندان سنندجی به هر صورت و شکلی که بخواهند درمی‌‌‌‌آید. علاوه‌بر مهارت استادکاران سنندجی، تنوع و زیبایی گره‌های سنجد و گردو باعث زیبایی دوچندان این محصولات شده‌است. نازک‌‌‌‌کاری در سنندج حدود یک قرن و نیم سابقه دارد و به گفته استادکاران نازک‌‌‌‌کار بانی و بنیان‌گذار این هنر زیبا در سنندج استاد نعمت‌‌‌‌الله نعمتیان پدر مرحوم استاد حاج مجید نعمتیان بوده‌است. این هنر در سنندج ابتدا با وسایل ساده و ابتدایی و درعین‌‌‌‌حال زیبا انجام شده‌است و حتی در آن زمان هنرمندان نازک‌‌‌‌کار میز کار نداشته‌اند و روی زمین می‌‌‌‌نشسته و کار می‌کردند تا اینکه در سال‌۱۳۴۲ اولین میز کار توسط استاد عبدالحمید نعمتیان نوه استاد مرحوم نعمت‌‌‌‌الله به شهر سنندج آورده شد و از آن زمان به بعد کم‌‌‌‌کم ابزارها و امکانات بیشتر شده و از مشکلات کاری آنها کم‌‌‌‌کم کاسته شده‌است. در حال‌حاضر منبت و معرق نیز با هنر نازک‌‌‌‌کاری آمیخته و همراه شده‌است و در اکثر کارها گوشه‌‌‌‌ای از منبت و معرق دیده می‌شود اما خوشبختانه هنرمندان قدیمی و اصیل نازک‌‌‌‌کار همان روش قبلی را ادامه داده و کارهای بسیار زیبا و با ارزش انجام می‌دهند و بیشتر از گره چوب مخصوصا گردو، سنجد و کیکم استفاده می‌کنند. هنر نازک‌‌‌‌کاری چوب در نقاط مختلف ایران به‌خصوص در شهرهایی چون سنندج و ارومیه رواج بیشتری دارد.