نفیسه آفرین زاد- از نیمه دوم سال گذشته همراستا با اجرایی شدن طرح هدفمندی یارانه‌ها، موضوع حذف یارانه غیر مستقیم شیر و نقدی کردن آن مطرح شد تا جایی که در ماه آخر سال زمزمه محدود شدن عرضه شیر یارانه‌ای در تهران و برخی استان‌ها به گوش‌ رسید.

از همان موقع، بسیاری از کارخانه‌های لبنی هم با توجه به افزایش قیمت حامل‌های انرژی و هم مطرح شدن موضوع حذف یارانه شیر، خواستار افزایش قیمت محصولات خود شدند و حتی در مواردی بدون اجازه سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، اقدام به افزایش قیمت برخی محصولات خود کردند. البته در آن زمان وزارت بازرگانی اعلام کرد که با هرگونه افزایش قیمت خودسرانه محصولات لبنی برخورد تعزیراتی می‌کند و سازمان حمایت نیز هیچ‌گونه افزایش قیمت محصولات لبنی را نپذیرفت. در سه ماه ابتدایی سال جاری نیز وزارت بازرگانی برای تامین شیر یارانه‌ای همچنان با قیمت سال گذشته از تولیدکنندگان، شیر را خریداری می‌کرد که در این بین، برخی تولیدکنندگان به دلیل اینکه مطالبات قبلی آنها پرداخت نشده بود و وضعیت یارانه شیر در سال جاری نیز مشخص نبود، از توافق با وزارت بازرگانی خودداری می‌کردند.

همزمان، موضوع حذف یارانه شیر بیش از پیش رسانه‌ای شد و به دنبال آن درخواست‌ها برای افزایش قیمت محصولات لبنی جدی‌تر شد. در پی این درخواست‌ها، جلسات متعدد برای تعیین تکلیف وضعیت شیر یارانه‌ای برگزار شد و در نهایت ستاد هدفمندی یارانه‌ها تصمیم نهایی برای پرداخت یارانه به شیر را مشخص کرد و قرار شد که از ابتدای تیرماه یارانه ۱۰۰میلیارد تومانی برای تامین خوراک دام و پایین آوردن هزینه دامداری‌ها به بخش تولید پرداخت شود. وزارت بازرگانی البته اعلام کرد که در مورد افزایش قیمت شیر هنوز تصمیمی‌گرفته نشده و در این باره باید منتظرتوافق وزارت جهادکشاورزی و تولیدکنندگان ماند. اما گویا با شروع تابستان و افزایش مصرف حامل‌های انرژی همراه با افزایش مصرف برخی محصولات لبنی از جمله بستنی، دیگر زمان آن رسیده که تولیدکنندگان از هر گونه دیوار قیمتی، عبور و اقدام به افزایش قیمت محصولات کنند. این گونه شد که خبرهایی مبنی بر افزایش ۳۰ تا ۷۰ درصدی قیمت محصولات لبنی منتشر شد.

افزایش رسمی ‌قیمت‌ها

بعد از کش و قوس فراوان برای تغییر قیمت محصولات لبنی میان تولیدکنندگان و دولت، بالاخره افزایش قیمت شیر و محصولات لبنی رسما تایید شد.

چنانکه خبر رسید، کارگروه کنترل بازار با افزایش نرخ لبنیات، موافقت و البته میزان این افزایش را منوط به اعمال‌نظر سازمان‌های بازرگانی استان‌ها کرده است؛ به نحوی که هر سازمان بازرگانی در استان مربوطه، مستندات و آنالیز قیمتی تولیدکنندگان را دریافت و مطابق آن، درصد تغییرات نرخ را تعیین می‌کند. در این بین شاید تنوع قیمتی در بازار محصولات لبنی نیز به دلیل همین تعیین قیمت‌های استانی باشد.

البته اخیرا و پیش از تایید رسمی‌افزایش قیمت محصولات لبنی از سوی کارگروه کنترل بازار، وزارت بازرگانی بخشنامه‌ای به سازمان‌های بازرگانی استان‌های سراسر کشور ابلاغ کرد که بر اساس آن میانگین تغییرات قیمتی نباید بیش از ۱۰ درصد باشد.

ادامه نارضایتی تولیدکنندگان

در این رابطه، رییس اتحادیه محصولات لبنی ایران نیز از افزایش ۱۰ درصدی قیمت محصولات لبنی در برخی استان‌ها خبر داد.

مجید علی داد البته این را نیز خاطرنشان کرد که تولیدکنندگان محصولات لبنی با توجه به افزایش شدید قیمت حامل‌های انرژی به ویژه در فصل تابستان، خواستار حداقل افزایش رسمی‌۲۰ درصدی محصولات لبنی هستند و این درخواست خود را با سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان نیز در میان گذاشته‌اند.

او با بیان این که درخواست افزایش ۲۰ درصدی قیمت محصولات لبنی تازه با فرض ثابت بودن قیمت شیر و نیز براساس افزایش قیمت نهاده‌های تولید به سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان ارائه شده، اعلام کرد که سازمان حمایت این موضوع را به سازمان بازرگانی استان‌ها واگذار کرده که کارخانه‌های لبنی مجوز افزایش ۱۰ درصدی قیمت را از سازمان بازرگانی استان مربوطه خود اخذ کنند.

رییس اتحادیه محصولات لبنی ایران در عین حال با اذعان به این که افزایش ۱۰ تا ۲۰ درصدی قیمت محصولات لبنی مورد تایید کارخانه‌های تولیدکننده نیست، تصریح کرد که با توجه به تغییر قیمت شیر، تولیدکنندگان معتقدند که در تولید محصولات خود با ضرر مواجه می‌شوند.

او درباره گفته وزیر جهاد کشاورزی مبنی بر این که کارخانه‌های لبنی هزینه تمام شده محصولات خود را براساس شیر کیلویی ۵۰۰ تومان محاسبه می‌کنند، نیز گفت: شیر صنعتی که کیفیت مطلوبی برای تولید محصولات لبنی دارد، کیلویی ۵۰۰ تومان خریداری می‌شود، اما شیر‌های سنتی از مراکز جمع‌آوری شیر کیلویی ۴۵۰ تومان خریداری می‌شود؛ البته این در حالی است که سال گذشته شیر صنعتی کیلویی ۴۳۰ تومان و شیر سنتی کیلویی ۴۰۰ تومان خریداری می‌شد که امسال ۱۲ تا ۱۵ درصد افزایش یافته است.

اتحادیه سوپرمارکت‌ها هم تایید کرد

از سوی دیگر، رییس اتحادیه سوپر مارکت و مواد پروتئینی نیز با تایید افزایش ۱۰ تا ۱۵ درصدی قیمت محصولات لبنی، اعلام کرده است که قیمت هر کیسه شیر که ۸۵۰ تومان بود، الان ۹۲۰ تومان شده است.

سعید درخشانی درباره شیر یارانه‌ای که شایعه شده دیگر توزیع نمی‌شود، نیز گفت: شیر یارانه‌ای در شرق تهران توزیع شده است؛ البته در کنار کاهش وزن شیر یارانه‌ای، دو روز قیمت آن نیز افزایش یافت که مجددا وزن و قیمت شیر یارانه‌ای را به حالت گذشته برگرداندند.

او البته با تاکید بر این که قیمت‌ها در بازار باید بر مبنای پول خرد موجود تنظیم شود، از قیمت گذاری انجام شده در این باره انتقاد کرده و پرسیده که چرا حالا به جای ۹۲۰ تومان همان ۹۰۰ تومان قیمت گذاری نکرده اند؟!

تکذیب می‌شود!

اما گویا در ماجرای افزایش قیمت محصولات لبنی که متولیان امر آن را تایید کرده‌اند، وزارت بازرگانی ترجیح می‌دهد که هنوز بر موضع عدم افزایش قیمت‌ها پافشاری کند.

چنانکه رییس سازمان بازرگانی تهران اعلام کرده که اگرچه تولید‌کنندگان خواستار افزایش حداقل ۱۰ درصدی قیمت محصولات خود شده‌اند، اما به جز کره هنوز افزایش قیمتی در مورد لبنیات صورت نگرفته است.

عباس قبادی گفته که کارگروهی متشکل از وزارت بازرگانی، وزارت جهاد کشاورزی و بهداشت زیر نظر استانداری‌ یکی دو روز آینده برای تعیین قیمت شیر تشکیل می‌شود تا قیمت خرید شیر از دامدار را نهایی و سپس به معاون استانداری تهران اعلام کند.

او با بیان اینکه اگر قیمت شیر همین باشد که تغییری در قیمت محصولات لبنی نخواهیم داشت، اما اگر قیمت خرید شیر از دامداران افزایش یابد، امکان دارد که قیمت‌ محصولات دیگر لبنیات نیز تغییر کند، تصریح کرد:‌ ما دنبال این نیستیم که قیمت شیر خریداری شده را بالا ببریم، بلکه به دنبال این هستیم که به دامدار یارانه داده شود.

در هر حال به نظر می‌رسد در مناقشه میان وزارت بازرگانی و شرکت‌های تولیدکننده محصولات لبنی، در نهایت این مصرف‌کنندگان هستند که باید هزینه افزایش جهشی قیمت محصولات را بپردازند.

ضمن این که کارشناسان بر این باورند که ایجاد دیوار تعزیراتی در برابر تولید‌کنندگان و کنترل دستوری و بخشنامه‌ای قیمت‌ها در بازار چندان کارساز نیست و زمانی که یک تولیدکننده با افزایش هزینه‌های خود به ویژه در بخش حامل‌های انرژی مواجه می‌شود، چاره‌ای جز افزایش قیمت محصولات ندارد که البته اگر این افزایش قیمت با درایت دولت به صورت تدریجی انجام شود، قطعا بار هزینه‌ای چندانی بر مردم اعمال نخواهد کرد.