در مراسم صبحانه بخش خصوصی با وزیر نفت بررسی شد
گره نفتی سیاست‌های اصل ۴۴
در نشست صبحانه اتاق تهران با حضور وزیر نفت عنوان شد
اجرای اصل 44 با نفت گره خورده است
شبنم آذر - حضور وزیر نفت در نشست صبحانه اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران موجب شد تا فضای اتاق تهران حال و هوای تازه‌ای بگیرد.
حال و هوایی که چندی است در پی سرمای زمستانی و آلودگی هوا به سردی گراییده بود و بسیاری از صندلی‌های فعالان اقتصادی تهران را خالی گذاشته بود.اما روز گذشته فعالان اقتصادی به مناسبت حضور میهمان ویژه‌شان در اتاق حاضر شدند و پس از شنیدن سخنان وزیر نفت به بیان معضلات اساسی بخش تولید و بازرگانی کشورمان پرداختند. مشکلاتی که بخش عظیمی از آن مربوط به تبعیض‌های اعمال شده از سوی وزارت نفت برای واگذاری‌ها است. واگذاری‌هایی که در راستای اجرای سیاست‌های کلی اصل 44 با تبعیض و کندی صورت گرفته است و آن بخش ناچیزی که واگذار شده نیز با تبعاتی همراه بوده که سرمایه‌گذاران بخش خصوصی را متضرر کرده است.نگرانی از عدم نگهداری به روز چاه‌های نفت و احتمال این که ایران تا دهه‌های آینده به واردکننده نفت تبدیل شود نیز از جمله موضوعاتی بود که از سوی فعالان بخش خصوصی در این نشست مطرح شد.قطعی گاز و خسارات وارده به صنعتگران که دولت هیچ سیاست جبرانی برای آن ندارد، عدم وفاداری شخص وزیر به وعده‌هایی که به فعالان بخش خصوصی داده است، بلاتکلیف ماندن مناطق ویژه در خصوص مالیات بر ارزش افزوده و حذف یارانه‌های انرژی از دیگر موضوعات مطروحه در این نشست
بود.همچنین در این نشست پس از آن که عسگراولادی از برنامه‌های وزارت نفت برای تاسیس پالایشگاه جدید با هدف خودکفایی بنزین پرسید، دوست حسینی، مشاور رییس اتاق تهران نیز از وجود دست‌های پنهانی که باعث شده است مجمع شرکتهای اوپک گازی به جای ایران در قطر تشکیل شود ابراز ناخرسندی کرد و نیز از وزیر خواست تا ابهام موجود در قیمت‌ها را برطرف کند.او در بخش دیگری از سخنان خود گفت: آمارهایی که در رسانه‌های رسمی کشور از زبان مقاماتی چون رییس‌جمهور و معاون وزیر نفت در خصوص مصرف انرژی در ایران مطرح می‌شود نادرست است و این مقامات با ارائه چنین آمارهایی تاثیر منفی در دیدگاه‌های بین‌المللی به کشورمان می‌گذارند.اگر چه در نیمه دوم این نشست که زمان سخن گفتن میزبانان و شنیدن میهمان بود چندان به درازا نکشید ولی سوالات اساسی در آن مطرح شد که همگی از سوی میهمان بی‌پاسخ ماند. زیرا وزیر نفت در پایان اظهارنظرهای بیش از 10 نفر از فعالان بخش خصوصی در این نشست خطاب به رییس اتاق تهران که ریاست جلسه را به عهده داشت، گفت: رسم ما در جلساتی که برگزار می‌کنیم این گونه نیست، زیرا ما معتقدیم که در جلسات باید موضوعات مشخصی مطرح شود و در پایان به
نتیجه مشخصی برسیم. در غیر این صورت وقت هر دو طرف گرفته می‌شود.وزیر نفت برای رسیدگی به مشکلات فعالان بخش خصوصی از رییس اتاق تهران خواست تا با معرفی چند نماینده از اتاق به کارگروهی که وزیر نفت دستور تشکیل آن را خواهد داد طی جلسات متعددی محورهای انتقادات مشخص و راه‌کارها بررسی شود.
پیچ و خم صادرات فرآورده‌های نفتی
در ابتدای این نشست یحیی آلاسحاق رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران به عنوان رییس جلسه به سخنرانی پرداخت.وی گفت: اجرای طرح تحول اقتصادی، سپری شدن دوره گذر اقتصادی و اجرای سیاست‌های کلی اصل 44 با مقوله نفت گره خورده است.به گفته آلاسحاق مقوله نفت در دنیا موضوع مهم و اول جهانی است، اما اهمیت این مساله برای کشور ما بسیار بیشتر از سایر کشورها است.وی افزود: اقتصاد ایران در حال گذر و تجربه طرح تحول اقتصادی است و موضوع نفت در این بخشها تاثیر بسزایی دارد.رییس اتاق بازرگانی تهران گفت: مقوله نفت، نقطه امید و آخرین مساله کشور است و حوزه‌های مختلف اقتصادی درگیر این موضوع هستند.آل اسحاق با اشاره به اهمیت نفت در اجرای سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی اذعان داشت: اصل 44 به عنوان یکی از سیاست‌های اقتصادی، امید بخش خصوصی است.وی تصریح کرد: مسائلی مانند چگونگی استفاده از منابع مالی و تامین مواد اولیه، از جمله مباحث مهم در اجرای سیاست‌های کلی اصل 44 است که رابطه تنگاتنگی با موضوع نفت دارد.رییس اتاق تهران در حضور نوذری وزیر نفت گفت: صادرات فرآورده‌های نفتی با مشکل همراه است.وی اظهار داشت: در شرایط خاص امروز کشور و در
دوره تحول اقتصادی انتظار می‌رود نفت به عنوان یک زیربنای کلی مورد توجه قرار گیرد. وی افزود: نفت هم نقطه امید است و هم مساله آفرین و مساله‌ساز چرا که حوزه‌های مختلف اقتصادی ما درگیر نفت است. آل اسحاق با بیان اینکه قسمت عمده اجرایی شدن سیاست‌های کلی اصل 44 وابسته به نفت و واگذاری‌ها و تامین مواد اولیه است اظهار داشت: باید مشخص شود که چه فضای تضمینی برای امکان فعالیت بخش خصوصی در حوزه نفت وجود دارد و آیا بخش خصوصی می‌تواند به راحتی در این حوزه فعالیت کند و یا باید از دیوارهای بتنی عبور کند و از همه مهم‌تر چگونگی ادامه کار در این حوزه است.
وی گفت: آیا در شرایط زمستان امسال نگرانی به لحاظ سوخت نخواهیم داشت؟ و آیا امسال با توجه به قیمت نفت بودجه را با کسری خواهیم بست؟ و دیگر اینکه در شرایط بحران‌های بین‌المللی شرایط تولید ما چگونه است؟ رییس اتاق تهران گفت: حل ابهامات و مشکلات بخش خصوصی می‌تواند نقش جدی در فعالیت این بخش در حوزه نفت داشته باشد چرا که پتانسیل خوبی در بخش نفت در اتاق وجود دارد و مجموعه بخش خصوصی و اتاق بازرگانی یار شاکر است.
پیوستن به اوپک گازی آزاد است
در ادامه این نشست وزیر نفت به عنوان میهمان ویژه اتاق تهران به سخنرانی پرداخت. وزیر نفت در سخنرانی خود از فرمول خاص واردات گاز از ترکمنستان، پیشنهاد ایران به پاکستان برای فرمول نحوه تعیین قیمت گاز خط لوله صلح و پایبندی حدود ۵۸درصدی اعضای اوپک به کاهش سقف تولید این سازمان خبر داد.غلامحسین نوذری همچنین در خصوص قیمت هر بشکه نفت در بودجه سال ۸۸ سخن گفت و همچنین از سهم اندک ایران در بازار صادراتی گاز انتقاد کرد.وزیر نفت همچنین با بیان اینکه تولید نفت ۷۰۰هزار بشکه طی ۳ سال گذشته افزایش یافته از آزاد بودن پیوستن به اوپک گازی خبر داد.وزیر نفت با انتقاد از سهم اندک ایران در بازار صادراتی گاز، گفت: ایران با دارابودن ۱۶درصد از ذخایر گاز دنیا تنها یک‌درصد از سهم این بازار را در اختیار دارد.نوذری تصریح کرد: نفت و گاز ازجمله حامل‌های انرژی هستند که به ترتیب ۳۸درصد و ۲۵درصد از نیاز انرژی دنیا را تامین می‌کنند. از سوی دیگر، روند تولید نفت در دنیا نشانگر این است که کشورهای صادرکننده نفت کم کم به سمت واردات نفت در حال حرکت هستند.وزیر نفت افزود: بر این اساس، از میزان یک میلیارد و ۲۷۰میلیون بشکه نفت در دنیا حدود ۱۳۷میلیون بشکه
جزو ذخایر ایران است، ضمن اینکه ذخایر نفت کشورمان بالغ بر ۵۷۰ میلیارد بشکه است و مابقی آن با تکنولوژی امروز و نحوه برداشت نیاز به سرمایه‌گذاری‌های کلانی دارد.وی تصریح کرد: در این میان نقش خاورمیانه در دهه آینده حساس‌تر خواهد شد و ۶۵درصد ذخایر نفت دنیا باید از این منطقه تامین شود. از این‌رو، مشاهده می‌شود که حرکت‌های سیاسی در این منطقه رو به گسترش است و برخی کشورها اشغال یا تحت نفوذ قدرت‌های سلطه قرار دارند که ریشه آن در تامین انرژی در دهه‌های آتی است.به گفته نوذری، با این حجم از ذخایری که در کشور وجود دارد قطعا توان تولید ۴ میلیون و ۳۰۰هزار بشکه در روز را داریم، در حالی که در ابتدای سال ۸۴ حدود ۴میلیون بشکه در روز تولید می‌شد که کار بزرگی صورت گرفته و به‌رغم مشکلات بین‌المللی از بابت تحریم‌ها این کار به خوبی پیش رفته است.وی اظهار داشت: در جلسه اخیری که اوپک برای کاهش سقف تولید در الجزایر برگزار کرد مشاهده شد که تنها ۵۸درصد به تعهدات عمل شده، اما بازار متاثر نشده است. البته از حدود ۸۶ میلیون بشکه مصرف جهانی حدود ۳۲ میلیون بشکه تولید اوپک است و ۵۰ میلیون آن توسط اعضای غیراوپکی تامین می‌شود.نوذری گفت:
تمامی‌شرایط اقتصادی دنیا از جمله نوسانات نرخ دلار و نفت این نکته را گوشزد می‌کند که سال ۲۰۰۹ سال سختی خواهد بود، چراکه کشورهای تولید کننده نفت با رشد منفی مواجه هستند، رشد جهانی کاهش می‌یابد و در نتیجه تقاضا برای نفت کاهش خواهد داشت. وی ادامه داد: بر این اساس، ایران دو نوع ذخیره استراتژیک و تجاری را برای خود تعریف کرده که ذخیره استراتژیک ۳۱روزه است. از سوی دیگر، به طور متوسط در ۵ سال اخیر ذخیره تجاری ۵۲ روز بوده است. البته در فصول زمستان سنوات گذشته معمولا از ذخیره استراتژیک برداشت می‌شد، ولی هم‌اکنون به این ذخیره اضافه شده است.نوذری گفت: در رابطه با گاز تلاش شده است که امسال با برنامه‌ریزی‌هایی که ظرف ۹ ماه اخیر و بعد از قطعی گاز در زمستان گذشته صورت گرفته زمستان را مدیریت کنیم. بر این اساس، فازهای ۹ و ۱۰ پارس جنوبی جزو دو فازی است که می‌تواند ۵۰میلیون مترمکعب گاز را به شبکه ملی اضافه کند.وزیر نفت اظهار داشت: تلاش شده است تا ۳ ترین این دو فاز که ۳۶ میلیون مترمکعب است در سرویس باشد و امید می‌رود ظرف ۱۰ روز آتی ترین چهارم نیز وارد شود که مجموعا ۵۰میلیون مترمکعب را به شبکه ملی گاز تزریق کند.وزیر نفت بخش
دیگری از راه‌های تامین گاز مورد نیاز کشور را ۲۰ تا ۴۵میلیون مترمکعب تولید در خشکی ذکر کرد و گفت: با توجه به محدودیت تامین کالا و تحریم تلاش شده است که پروژه‌ها اجرا شود و ما با تولید بالای ۵۰۰میلیون مترمکعب و با احتساب واردات ظرفیت را به ۵۳۰میلیون مترمکعب برسانیم.وی اظهار داشت: این میزان گاز می‌تواند تا ۳ برابر نیاز کشور را تامین کند، ولی به دلیل مصارف بی رویه و هدررفت گاز در زمستان تقریبا ۷۵ درصد گاز در مصارف خانگی صورت می‌گیرد. البته در مورد صنایع نیز تلاش شده است که سوخت دوم در اختیار آنها قرار گیرد تا امروز صنعتی نداشته باشیم که در رابطه با قطعی گاز آسیب ببیند.نوذری گفت: ظرف سه سال اخیر واحدهایی که از گاز استفاده می‌کردند به شدت گسترش یافته‌اند؛ چرا که در سال ۸۴ معادل ۱۰هزار واحد صنعتی از گاز استفاده می‌کرده‌اند، ولی در سال جاری این رقم به ۱۸ هزار واحد رسیده که این قطعا نرخ رشد مصرف گاز را به ۱۴درصد رسانده است.وی اظهار داشت: وزارت نفت همواره در خصوص مصرف گاز طبیعی خانگی مطلب داشته است و بر همین اساس امسال تلاش شده است که قرارداد با ترکمنستان در فرصت مناسبی نهایی شود.وزیر نفت تصریح کرد: به‌رغم اینکه ظرف
دو سال اخیر ۲هزار و ۲۵۰ کیلومتر خطوط فشار قوی افزایش یافته و کارهای بزرگی انجام شده است، اما مصرف در شمال کشور به خصوص در مازندران، گیلان و گلستان بالا است؛ چرا که پوشش جمعیتی نیز زیاد است و گازرسانی مطلوبی صورت گرفته است.نوذری در خصوص اوپک گازی نیز گفت: با توجه به گرایش دنیا به سمت گاز به عنوان یک سوخت پاک و نقش این کالا در تامین انرژی دنیا راه‌اندازی این سازمان ضروری به نظر می‌رسید. البته باید به سمتی برویم که قیمت گاز واقعی شود و قراردادهای گازی که بلندمدت تر است زمینه ای را در کنار تولد این سازمان فراهم کند که دارندگان ذخایر گاز صادرات خود را گسترش دهند.وی با انتقاد از سهم اندک ایران در بازار صادراتی گاز گفت: روسیه با دارابودن ۲۸درصد گاز دنیا ۲۳درصد از سهم بازار، الجزایر و اندونزی به ترتیب با ۵/۲ و ۷/۲درصد ذخایر گاز دنیا ۵ تا ۷درصد سهم بازار را در اختیار دارند، اما در مقابل ایران با دارابودن ۱۶درصد از ذخایر گاز دنیا تنها یک‌درصد از سهم بازار را در اختیار دارد.نوذری درپایان گفت:اعتقاد من این است که در صنعت نفت هرچه قابل واگذاری است را واگذار کنیم و در صنایع بالادستی نیز اگر قانون اجازه دهد امور را به
بخش خصوصی بسپاریم چراکه در بخش خصوصی به دلیل نگاه پایدار شاهد رشد صنعت نفت خواهیم بود.
سخنان بخش خصوصی
طبق سنت نشست‌های صبحانه اتاق تهران نیمه دوم جلسه به اظهارنظرهای هیات نمایندگان اختصاص یافت.پورفلاح، عضو هیات نمایندگان با ابراز نگرانی از وضعیت نگهداری به روز از چاه‌های نفت کشور گفت: ادامه این روند ایران را به واردکننده نفت تبدیل خواهد کرد.وی همچنین گفت: سال گذشته هیچ مرجعی پاسخگوی خسارات وارده به صنعت در اثر قطع انرژی نبود و هیچ ضمانت اجرایی نیز برای صنعتگران وجود ندارد که زمستان امسال نیز با قطع انرژی مواجه نشوند.پورفلاح همچنین از نبود ثبات و محیط امن برای سرمایه‌گذاری، در پتروشیمی و سودآور نبودن این نوع سرمایه و سرمایه‌گذاری در کشور سخن گفت و درخواست کرد تا تصمیم‌سازان در وزارت نفت قبل از ابلاغ مصوبات با نمایندگان بخش خصوصی مشورت کنند.یک عضو دیگر هیات نمایندگان نیز خطاب به وزیر گفت: من می‌خواهم توجه شما را به ۲ جلسه‌ای که با جمعی از پیمانکاران به دفتر شما آمدیم جلب کنم. در آن زمان شما قول‌هایی دادید که هیچ‌کدام عملی نشد و ما انتظار داریم به نوعی نسبت به عدم واگذاری‌ها پاسخی از شما بشنویم.علی محمد رجالی افزود: به دنبال همان جلساتی که ما داشتیم تفاهم‌نامه‌ای با بانک‌ها امضا کردیم که راس سوم این مثلت
وزارت نفت است ولی وزارت نفت همچنان ما را بلاتکلیف گذاشته است.وی همچنین خواهان مشخص شدن تکلیف ۳درصد مالیات بر ارزش افزوده در مناطق ویژه اقتصادی شد.رجالی گفت: در مسیر واگذاری‌ها درخواست می‌کنم تعهداتی که قبلا شرکتهای دولتی به مشتریان خود داشتند، به همان شکل هنگام واگذاری نیز تکلیف شود.جاریانی عضو دیگر هیات نمایندگان اتاق تهران با بیان اینکه فضای واگذاری‌ها تبعیض‌آمیز است، گفت: دولتی‌ها گله می‌کنند که بخش خصوصی ضعیف عمل می‌کند ولی سوال این است که فضای واگذاری‌ها تا چه اندازه عادلانه است؟رییس‌زاده عضو هیات نمایندگان نیز در خصوص حذف یارانه‌های انرژی پرسید.اسدالله عسگراولادی رییس کنفرانس صادرات نیز خطاب به وزیر گفت: من خودم را خدمتتان معرفی می‌کنم. من عسگر اولادی هستم جزو کسبه جزء تهران و سوال من این است که در شرایط فعلی قیمت تمام شده بنزین در پالایشگاه‌های ما چقدر است و در دیگر کشورها با چه قیمتی تولید می‌شود؟وی ادامه داد آقای وزیر بفرمایید که برنامه شما برای تاسیس پالایشگاه جدید در جهت خودکفایی بنزین چیست؟وی همچنین از معاون وزیر پرسید: ما در کجا می‌توانیم تحقق اهداف ذهنی مقام معظم رهبری را در خصوص اجرای اصل
۴۴ ببینیم؟ چرا که آنچه امروز اجرا می‌شود با فرمان اصل ۴۴ فاصله زیادی دارد.دوست حسینی مشاور رییس اتاق تهران نیز ابهام قیمت‌ها، دیدگاه‌های حاکم بر خصوصی‌سازی و تبعیض‌های موجود را مانع اصلی روند خصوصی‌سازی دانست و گفت: در حالی که ایران پیشنهاد دهنده تشکیل اوپک گازی بود چرا مجمع شرکتهای اوپک گازی در قطر واقع شد و این نشان می‌دهد که دست‌های پنهانی در کار است.وی همچنین افزود: آمارهایی که از سوی مقامات دولتی در خصوص مصرف انرژی مردم ایران اعلام می‌شود دقیق نیست. به عنوان مثال آقای رییس‌جمهور در تلویزیون گفته است که مردم ایران به اندازه مردم هند انرژی مصرف می‌کنند و یا از قول آقای ترکان در روزنامه‌ها گفته شده که ایران ۷ برابر اروپا انرژی مصرف می‌کند که هیچ‌یک از این آمارها صحیح نیست.وی گفت: هرکس آماری می‌دهد دقت کند که مردم کشور را به دنیا «بد» معرفی نکند و این موضوع اثرات سوئی در جذب سرمایه‌گذاری خواهد گذاشت.فرهاد فزونی عضو هیات نمایندگان اتاق تهران نیز که خود را «ریزه‌خوار صنعت نفت» معرفی کرد ،گفت: در ابتدا به اتاق تهران تبریک می‌گویم که موفق شد توافق وزیر نفت را برای حضور در میان فعالان بخش خصوصی جلب کند.وی
ادامه داد: در سال گذشته دو بار به مدت ۱۵ روز پتروشیمی در پارس جنوبی بدون خوراک ماند و پالایشگاه تعطیل شد. به همین دلیل طی مدت مذکور تولید روزانه ۲هزار و ۶۰۰تن گاز مایع متوقف ماند و علت آن تنها جنگ قیمت‌ها و نحوه پرداخت بود.وی گفت: به عبارت دیگر ۷میلیون دلار خسارت بر فعالان این بخش وارد شد و این نتیجه قطعی گاز بود.فزونی گفت: تمامی پتروشیمی‌هایی که تولید گاز LPG می‌کنند به نسبت ۳۰-۷۰ که مورد تقاضای ژاپن است کار می‌کنند،در حالی که سال گذشته ژاپن تنها ۶ محموله از ۵۴ محموله تولید را برده است.متاسفانه تمام پتروشیمی‌های طراحی شده برای آینده نیز با نسبت ۳۰-۷۰ طراحی شده و ما برخلاف دیگر نقاط دنیا تکنولوژی با نسبت ۵۰-۵۰ نداریم.فزونی این موضوع را موجب از دست رفتن بازارهای ایران و به دست گرفتن بازارها از سوی قطر دانست.وی خواهان ابلاغ دستور وزیر نفت برای تولید گاز ۵۰-۵۰ شد. فزونی همچنین از اینکه امور بین‌الملل شرکت نفت حتی حاضر نیست با ایرانی‌ها وارد مذاکره شود ابراز ناراحتی کرد.پدرام سلطانی، عضو هیات‌مدیره صندوق توسعه صادرات فرآورده‌های پتروشیمی نیز این صنعت را مظلوم خواند و گفت: صادرات فرآورده‌های پایه نفتی طی ۶ماه
گذشته در کشورمان ۱۷۰هزار تن بود که این رقم طی ۳ ماه گذشته به ۷۵هزار تن کاهش پیدا کرده و این به معنی کاهش ۵۵درصدی است.وی علت این کاهش را عدم همکاری وزارت نفت به عنوان تامین‌کننده مواد اولیه دانست.وی همچنین با اشاره‌ای به کارنامه وزارت نفت در زمینه خصوصی‌سازی گفت: آزادسازی بر خصوصی‌سازی مقدم است و این تاکنون انجام نشده است.وی گفت: وزارت نفت سال گذشته تنها ۶۰۷میلیارد تومان واگذار کرده است و امسال نیز از ۳هزار میلیارد تومان تنها ۵۰۰میلیارد‌تومان واگذاری انجام داده است.سلطانی خاطر نشان کرد: این وزارتخانه حتی کار کوچکی مانند واگذاری برگزاری نمایشگاه به بخش خصوصی را ۳ سالی است که به تاخیر انداخته است.حمید حسینی عضو هیات نمایندگان اتاق تهران نیز عدم اعتماد به بخش خصوصی و تشکل‌ها و عدم تفکیک وظایف بین وزارت نفت و شرکت نفت را از عوامل بازدارنده در پیشبرد اهداف اصل ۴۴ در وزارت نفت دانست.حسینی گفت: امور حاکمیتی باید توسط وزارت نفت پیگیری شود و صحیح نیست که این وزارتخانه پالایشگاه‌های جدید را برای قرارداد ۲۰ ساله خوراک به امور بین‌الملل معرفی کند و امور بین‌الملل نیز عقد قرارداد را موکول کند به تصویب هیات مدیره.وی این
اقدامات را خلاف اصول حاکمیتی دانست.وی در پایان گفت: اگر وزارت نفت متولی صادرات فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی است نسبت به مسائل مربوط به مالیات، عوارض و بخشنامه‌های ستاد مبارزه با قاچاق رسیدگی کند و اگر خود را متولی نمی‌داند اعلام کند.
ارسال نظر