قراردادهای جدید نفتی - ۱۵ شهریور ۹۵

بلومبرگ

ایران اولین قراردادهای نفت و گاز خود با شرکت‌های خارجی را در نیمه دوم سال آینده میلادی امضا خواهد کرد. این اولین قراردادها از این نوع از زمان لغو تحریم‌های غرب علیه ایران خواهد بود. موسسه وود مکنزی در این باره پیش‌بینی کرده است: «اولین محموله نفت تولید شده از طریق انعقاد این قراردادها در سال ۲۰۲۰ روانه بازار خواهد شد. ایران در ۳ سال گذشته روی شرایط قراردادهای جدید نفتی کار کرده و این قراردادها احتمالا تا پایان سال جاری میلادی نهایی خواهند شد.» قراردادهای جدید ایران به شرکت‌های نفتی اجازه می‌دهد تا پس از سال‌ها تحریم به صنعت نفت و گاز ایران برگردند. بر اساس اعلام شرکت ملی نفت ایران، تهران برای احیای صنعت انرژی خود به ۱۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد.

انتظار می‌رود تولید نفت ایران تا سال ۲۰۲۰ از محل پروژه‌های واگذاری به موجب قراردادهای جدید ۵۰۰ هزار بشکه در روز افزایش یابد. یک کارشناس این موسسه در این خصوص گفت: «هرچند قرارداد‌های جدید، همانند قرارداد‌های قبلی بیع متقابل نخواهند بود، اما آنها ممکن است همچنان در میان سختگیرانه‌ترین قراردادهای نفتی جهان قرار بگیرند.» ایران در ماه گذشته روزانه ۵۵/ ۳ میلیون بشکه نفت تولید کرد که تقریبا یک‌چهارم بیشتر از ماه ژانویه بود. تهران قصد دارد تا سال ۲۰۲۱ تولید خود را به ۸/ ۴ میلیون بشکه در روز برساند. وی افزود، «این سطح در بهترین شرایط ممکن محقق می‌شود که بعید است اتفاق بیفتد و بستگی به این خواهد داشت که قراردادهای جدید تا چه حد جذاب باشند.»

آینده بازار نفت

در نشست آتی اوپک که قرار است در اواخر سپتامبر برگزار شود، اعضای این سازمان امیدوارند بتوانند بار دیگر مذاکرات مربوط به فریز نفتی را احیا کنند. در ماه آوریل، عربستان اعلام کرد« مادامی که ایران سقف تولید نفت خود را کاهش ندهد، با طرح فریز نفتی موافقت نخواهد کرد و ایران نیز که به تازگی از بند تحریم‌های بین‌المللی آزاد شده بود، از پذیرش این درخواست امتناع کرد.» اما اکنون شرایط تا حدودی با ماه آوریل متفاوت است. براساس آمار رسمی، عربستان سعودی با افزایش تولید نفت خود، رکورد تولید ۶۷/ ۱۰ میلیون بشکه نفت در روز را در ماه گذشته به نام خود ثبت کرد که این میزان تولید، ۴۵۰ هزار بشکه بیشتر از سقف تولید این کشور در ماه ژانویه است که قرار بود در صورت توافق بر سر فریز نفتی، مبنای تولید نفت خام در ماه‌های بعدی قرار گیرد. با توجه به اینکه در اواخر سپتامبر، به دلیل تغییر فصل، روند مصرف نفت در داخل کشور کاهش می‌یابد، حفظ رقم کنونی به‌عنوان سقف تولید روزانه نفت برای عربستان کاملا خوشایند به نظر می‌رسد.

در این میان، تولید نفت ایران نیز افزایش یافته است. این کشور به تازگی توانسته است تولید نفت خود را به سطح پیش از تحریم‌های بین‌المللی نزدیک کند و شاید با رسیدن به سطح ۴ میلیون بشکه در روز تا پایان سپتامبر، طبق وعده قبلی خود، افزایش تولید نفت را متوقف کند. روسیه و نیجریه نیز به نظر می‌رسد با فریز نفتی موافقند و تمایلی به افزایش تولید نفت خود و خطرپذیری بیشتر در این حوزه ندارند. اما عراق ظاهرا برخلاف تولیدکنندگان دیگر علاقه‌ای به کاهش تولید نفت خود ندارد. «جبار لعیبی» وزیر نفت جدید عراق تقریبا در اولین اقدامی که پس از تصدی این پست انجام داد، از کلیه شرکت‌های نفتی فعال در جنوب این کشور خواست روند تولید نفت را افزایش دهند. هیچ بعید نیست که این اقدام وزیر نفت جدید عراق به زودی منافع تولیدکنندگان دیگر را در آستانه نشست نفتی اوپک در الجزایر در تعارض با منافع عراق قرار دهد.

زمانی که روسیه و کشورهای عضو اوپک در ماه آوریل برای آخرین بار با هدف توافق برسر کاهش سقف تولید نفت با یکدیگر دیدار کردند، این عربستان سعودی بود که به بهانه حضور نیافتن ایران در این نشست، باعث شکست آن شد. اما در نشست آتی تولیدکنندگان نفت اوپک و غیراوپک در الجزایر، شاید این بار عراق مانع اصلی مذاکرات باشد. تولید نفت کشورهای عضو اوپک در ماه جولای به ۲/ ۳۳ میلیون بشکه در روز افزایش یافته است. ظرفیت تولید سازمان ۹/ ۳۶ میلیون بشکه است که بخش عمده آن متعلق به عربستان است.