چشم‌انداز معافیت‌های آمریکا
طی این چند ماه، ناظران و بازیگران بازار نفت با در نظر گرفتن احتمال بالایی برای خروج حداکثری بشکه‌های نفت ایران از بازار به‌صورت ریسک عرضه به بالا رفتن قیمت نفت به میزان ۵ تا ۱۰ دلار به ازای هر بشکه کمک کردند. از سوی دیگر افت قابل توجه و روند نزولی تولید در برخی کشورهای دیگر تولید‌کننده نفت همچون ونزوئلا و مکزیک در ماه‌های اخیر و همچنین تردید بسیاری از ناظران بازار مبنی بر واقعی بودن ظرفیت تولید بیش از ۱۱میلیون بشکه در روز توسط عربستان نیز به نگرانی بازار در صورت خروج بیش از ۲ میلیون بشکه نفت ایران از بازار افزود.اما در هفته‌های گذشته، پس از بازگشت تحریم‌های نفتی آمریکا، به جای بالاتر رفتن قیمت نفت یا حداقل تثبیت آن در بازه ۸۰ تا ۸۵ دلار ناگهان قیمت‌ها شروع به سقوط کرده و به زیر ۷۰ دلار رسیدند.
دلیل این موضوع همزمانی چند عامل کاهنده قیمت بود:
۱- معافیت‌های اعلام شده توسط آمریکا بیشتر از انتظار بازار (۵۰۰ تا ۸۰۰ هزار بشکه در روز) و بسیار بیشتر از هدف اولیه آمریکا در به صفر رساندن صادرات ایران از ماه نوامبر بود.
۲- آمار واقعی افزایش تولید نفت شیل آمریکا در ماه‌های اخیر که توسط آژانس اطلاعات انرژی آمریکا (EIA) در اوایل ماه نوامبر انتشار یافت حدود ۴۰۰ هزار بشکه در روز بیش از تخمین‌های مقدماتی این نهاد در ماه‌های قبل بود.
۳- آخرین آمار مخازن تجاری و استراتژیک کشورهای وارد‌کننده نفت روند افزایش حجم ذخیره‌سازی را نشان داد.
۴- افزایش تولید نفت لیبی در ماه اکتبر - به‌رغم انتظار بازار- احتمال بازگشت هر چه بیشتر نفت این کشور به بازار را افزایش داد.
۵- آخرین آمار مصرف نفت در کشورهایی همچون چین و هند که بیشترین رشد مصرف را درسال‌های اخیر داشته‌اند رشد نسبتا ضعیفی را نشان داد و نگرانی از ضعیف‌تر شدن تقاضا در این کشورها به همراه تقاضای کمتر از معمول نفت در ماه‌های آخر سال به‌دلیل انتظار زمستان نسبتا ملایم در اغلب کشورها، پیش‌بینی‌ها از رشد تقاضا در ماه‌های پایانی سال ۲۰۱۸ و سال آینده میلادی را کاهش داد.
موارد فوق به ناگاه نگرش ناظران و بازیگران بازار را از وضعیت بحران کمبود عرضه به وضعیت بحران مازاد عرضه سوق داده و باعث سقوط قیمت‌ها شد.
در ماه‌های پیشرو عوامل تعیین‌کننده در روند قیمت نفت را می‌توان به چند عامل مهم خلاصه کرد:
• میزان کاهش تولید نفت در دو کشور عربستان و روسیه که به تنهایی بیش از یک میلیون بشکه در روز به میزان عرضه نفت طی چند ماه گذشته افزودند.
• میزان کاهش رشد تولید نفت شیل در آمریکا در اثر قیمت‌های پایین‌تر کنونی. این مورد البته کمی پیچیده‌تر از مورد قبل است چراکه تولید نفت آمریکا برآیندی از تولید بسیاری از شرکت‌های خصوصی کوچک و بزرگ است که هر یک با اقتصادی متفاوت تولید می‌کنند، بر خلاف تولید یکپارچه توسط شرکت‌های ملی نفت در بسیاری از کشورهای دیگر دنیا، علی‌الخصوص کشورهای عضو اوپک. بسیاری از آنها قیمت فروش تولیدات خود را بین ۶ تا ۱۲ ماه، در سطوح قیمتی متفاوت، بیمه می‌کنند و از این رو لزوما تاثیر قیمت ۶۰ دلار در کاهش تولید این شرکت‌ها یکسان نیست.
• میزان رشد تقاضا در چین و هند.
• سرد شدن ناگهانی هوا که باعث جهش ناگهانی تقاضای نفت زمستانی شود.
• و در نهایت میزان صادرات نفت ایران به بازار در ماه‌های پیشرو. در واقع می‌توان گفت میزان تبعیت کشورهای اصلی خریدار نفت ایران از معافیت‌های آمریکا و همچنین میزان خرید شرکت‌های مستقل نفتی در سایر کشورهایی که معافیت ندارند.
بر اساس آمار تاریخی واردات هشت کشور دارای معافیت از ایران، میزان معافیت‌ها را حدود یک میلیون تا یک میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه در روز تخمین می‌زند. براین اساس، بسته به میزان تمایل کشورهای معافیت گرفته و معافیت نگرفته در خرید نفت ایران و همچنین وضعیت مدیریت مازاد عرضه کنونی در بازار (توسط کشورهای اوپک و غیراوپک در نشست پیش رو در ماه دسامبر)، می‌توان حدود ۵/ ۱ میلیون بشکه در روز صادرات نفت (مجموع نفت خام و میعانات گازی) را از ایران متصور شد.
ارسال نظر