محدودیت‌های اتوماتیک
همچنین خوب است به یاد بیاوریم که در سال ۸۲، افزایش ناگهانی دامنه نوسان همه شرکت‌ها به ۵درصد، یکی از دلایلی بود که موجب شد، بازار به‌سرعت حبابی شود. از این رو، افزایش ناگهانی دامنه نوسان نیز می‌تواند برای بازار زیانبار باشد.
از سوی دیگر، وجود دامنه نوسان باعث بروز پدیده‌ای منحصربه‌فرد به نام صف خرید و فروش شده است. تشکیل صف‌های خرید و فروش نیز، هم در زمان رونق و هم در زمان رکود، موجب سوگیری هیجانی بازار می‌شود. همچنین، صف‌نشینی فرآیندی فسادزاست که باعث شده، جایگاه معامله‌گری و مدیریت معاملات در کارگزاری‌ها دچار رانت عظیمی شود. به‌علاوه، ترکیب محدودیت دامنه نوسان با حجم مبنا، سبب شده است که در زمان رکود بازار که حجم معاملات کاهش می‌یابد، نمادهای متعددی مدت‌ها با صف فروش مواجه شوند و تا رسیدن به قیمت تعادلی، چند هفته یا حتی چند ماه معطل شوند. این امر در نهایت باعث شده است، نقدشوندگی در بازار رکودی از بین برود.
از سوی دیگر باید عنوان کرد که حذف دامنه نوسان یا افزایش آن به مثلا ۲۰درصد، می‌تواند باعث تلاطم شدید معاملات شود. به عبارت دقیق‌تر، در بازار سهامی که شاهد حضور تعداد زیادی افراد کم‌اطلاع هستیم، می‌تواند چنان موج‌هایی بنیان‌افکنی بیافریند که حتی تبعات اجتماعی آن به محدودیت بیشتر معاملات منجر شود. توجه داشته باشیم که بازارگردانی فعلی، اصلا توان مقابله با گروه‌های نوسان‌گیر و پروژه‌ساز را ندارد. در حقیقت، توان مالی چندصد میلیاردی این گروه‌ها می‌تواند با ایجاد تقاضای سنگین در کنار شانتاژهای رسانه‌ای و همچنین موج‌سازی در فضای مجازی، می‌تواند هر بازارگردانی را به‌خصوص در شرکت‌های کوچک و متوسط، از دور خارج کند.
بنا بر این، به‌زعم نگارنده، بهتر است سازمان به جای حذف دامنه نوسان، فرآیند آن را اصلاح و به صورت موازی به ایجاد سازوکارهای کنترلی بازار اقدام کند. پیشنهاد میانه می‌تواند این باشد که در کوتاه‌مدت، در صورت تشکیل صف خرید یا صف فروش و عدم‌عرضه آن طی زمان کوتاهی مثلا ۱۰دقیقه، به صورت کاملا خودکار معاملات نماد برای ۵دقیقه متوقف شود، سپس دامنه نوسان ۵درصد دیگر افزایش یابد و این موضوع طی روز تا حداکثر پنج‌بار تکرار شود و اگر پس از آن، باز هم صف خرید/ فروش تشکیل شد، نماد برای ارائه توضیحات شرکت در مورد نوسان ۳۰درصدی قیمت طی یک‌روز متوقف شود، شرکت نیز موظف باشد، طی ۲۴ساعت شفاف‌سازی کند. در حقیقت، شرکتی که قیمت آن طی یک‌روز ۳۰درصد نوسان می‌کند، دارای خبر جدیدی است یا اینکه دچار حرکت هماهنگ نوسان‌گیران شده است. در هر دو صورت باید در مورد معاملات آن چاره‌جویی کرد. در بلندمدت نیز ایجاد امکان معاملات دوطرفه و همچنین حضور بازارسازان حرفه‌ای می‌تواند موجب روانی معاملات و کاهش نوسانات شود.
نکته پایانی این است که این فرآیند باید به صورت خودکار عمل کند و دخالت انسانی، مثل دستکاری ناظر بازار، در آن حداقلی باشد؛ در غیر‌این‌صورت، مانند دستورالعمل‌های فعلی هیچ گرهی از معاملات بازار باز نمی‌کند و فقط در زمان‌های شادابی بازار به‌عنوان مانعی در برابر آن عمل می‌کند، اما در زمان‌های رکود، دردی را دوا نخواهد کرد.
