وضعیت نگران‌کننده اروپا

نهادهای بین‌المللی پیوسته گزارش‌‌‌های مفصلی درباره اثرات گرم‌شدن کره‌زمین تهیه و منتشر می‌کنند و محتوای همگی آنها بسیار نگران‌کننده است. سازمان جهانی هواشناسی در گزارش جدید خود به وضعیت گرم‌شدن اروپا در سه‌دهه اخیر و اثرات این روند اشاره کرده است. در این گزارش آمده است، دمای اروپا در ۳۰سال اخیر با سرعت بیش از دوبرابر متوسط جهانی گرم شده و اثرات این عامل از پیش قابل مشاهده است. در سراسر این قاره موارد سیل، آتش‌سوزی، خشکسالی و ذوب‌شدن یخ‌ها بیشتر شده است.

در گزارش وضعیت اقلیمی اروپا که با همکاری اتحادیه اروپا تهیه می‌شود، هشدار داده شده که همزمان با ادامه پیدا کردن روند گرم‌شدن، رویدادهای اقلیمی نظیر سیل، خشکسالی و آتش‌سوزی بر جامعه، اقتصادها و اکوسیستم‌ها اثر می‌گذارد و این اثرگذاری به‌سرعت در حال افزایش است. بین سال‌های ۱۹۹۱ تا ۲۰۲۱ دمای هوا در اروپا به طور متوسط هر دهه ۵/ ۰درجه سانتیگراد افزایش یافته است. این عامل اثراتی در بر داشته است: ضخامت یخ‌های کوه آلپ بین سال‌های ۱۹۹۷ تا ۲۰۲۱ سی‌متر کمتر شده است. یخ‌های گرینلند نیز ذوب شده‌اند و در نتیجه سطح آب دریاها بالا آمده است. تابستان سال گذشته برای نخستین بار باران در بالاترین ارتفاع گرینلند بارید.

گرم‌شدن کره‌زمین آثار فراگیر اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی دارد. این عامل به از میان رفتن جان انسان‌ها منجر می‌شود. در گزارش یادشده آمده است سال گذشته رویدادهای اقلیمی که حاصل گرم‌شدن کره زمین هستند و ۸۴‌درصد آنها شامل سیل و توفان است سبب مرگ صدها نفر شده و به‌طور مستقیم بر زندگی ۵۰۰‌هزار نفر تاثیر گذاشتند. زیان اقتصادی این حوادث بیش از ۵۲ میلیارد دلار بود.

دبیرکل سازمان جهانی هواشناسی می‌گوید: «اروپا تصویری زنده از فرآیند گرم‌شدن زمین است و به ما یادآوری می‌کند که حتی آماده‌‌‌ترین جوامع از اثرات گرم‌شدن جهان مصون نیستند. در سال‌جاری مانند سال قبل در مناطق وسیعی از اروپا موج شدید گرما و خشکسالی رخ داده و شاهد آتش‌‌‌سوزی‌‌‌های گسترده بوده‌ایم. سال پیش سیل‌های استثنایی به از میان رفتن جان انسان‌ها و تخریب زیرساخت‌ها منجر شد.»

در بخش دیگری از گزارش یادشده آمده است، این روند به احتمال زیاد ادامه پیدا خواهد کرد و مسلما موارد حوادث اقلیمی نظیر سیل و آتش‌سوزی بیشتر خواهد شد. همچنین پیش‌بینی شده است که دمای هوا در تمامی مناطق اروپا به میزان بیش از متوسط جهان بالا خواهد رفت. همزمان با افزایش دمای کره‌زمین به میزان ۵/ ۱درجه سانتیگراد بالاتر از قبل از صنعتی شدن دنیا، رویدادهای اقلیمی بیشتر خواهد شد و به احتمال زیاد، کاهش بارندگی‌‌‌ها به خشکسالی‌های فراگیر و شدیدتری منجر می‌شود.

اگرچه گزارش یادشده نگران‌‌‌کننده است؛ اما برخی خبرهای مثبت هم در آن وجود دارد. در این گزارش آمده است، بسیاری از اقتصادهای اروپایی در حوزه کاستن از انتشار گازهای گلخانه‌ای بسیار خوب عمل کرده‌اند و طی سه‌دهه اخیر میزان انتشار این گونه گازها در اتحادیه اروپا ۳۱‌درصد کاهش یافته است. کشورهای اروپایی همچنین برای حفاظت از مردم در برابر اثرات منفی گرم‌شدن کره‌زمین اقدامات موثری انجام داده‌اند. در حوزه کاستن از انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای سرعت کاهش انتشار این گازها باید حفظ شود. اروپا می‌‌‌تواند در تحقق هدف انتشار صفر گازهای گلخانه‌ای تا اواسط سده حاضر یعنی هدف توافق‌نامه پاریس، نقشی بزرگ ایفا کند.

گرم‌شدن سریع‌تر اروپا نسبت به دیگر مناطق جهان دلایلی دارد. برای مثال، ‌درصد زمین در اروپا بالاست و زمین سریع‌تر از دریا گرم می‌شود. قطب شمال و به طور کلی مناطق شمالی کره زمین مناطقی از جهان هستند که سریع‌تر گرم می‌شوند و بخش بزرگی از اروپا در مناطق شمالی کره‌زمین قرار دارد. کشورهای اروپایی در مسیر کاستن از انتشار گازهای گلخانه‌ای تلاش کرده‌اند و تا اندازه زیادی موفق بوده‌اند؛ اما نجات کره‌زمین به اقدام هماهنگ و موثر تمامی کشورها نیاز دارد.