بلیتی برای زنده‌ماندن
اولا، مطالعاتی که در این زمینه صورت گرفتند، بدون شک درخور توجه هستند. اما حل مشکل اجاق‌گاز از نظر علمی هنوز برای ما دست‌‌‌نیافتنی است. عوامل دیگری مانند قرار گرفتن در معرض آلودگی ناشی از حمل‌ونقل نیز باعث افزایش نرخ آسم می‌شود و هنوز مشخص نیست که آیا انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای ناشی از اجاق‌گاز به اندازه وسایل گرمایشی و آب‌گرم‌‌‌کن‌‌‌ها قابل‌توجه است یا نه. حذف اجاقگازها در جلوگیری از تغییرات آب‌وهوایی موثر است یا نه؟
ثانیا، جایگزین‌‌‌های سالم‌‌‌تر و سازگار با محیطزیست برای اجاقگازها برای بسیاری از افراد در جهان به شکل فوری هنوز در دسترس نیست. در واقع، برای میلیاردها نفر در آفریقا و آسیا، اجاق‌‌‌های گاز حداقل در آینده نزدیک غیر‌قابل جایگزین هستند و هنوز به همان اندازه برای آنها پخت‌وپز به این شکل مهم و تمیز است.
در ایالات‌متحده، تنها ۳۸درصد خانوارها از اجاق‌گاز استفاده می‌کنند و بیشتر خانواده‌‌‌ها در حال حاضر برای پخت‌وپز به برق وابسته هستند. با دسترسی تقریبا سراسری به برق در اکثر نقاط کشور، ایالت‌‌‌ها و آژانس‌‌‌های فدرال مجال این را دارند که محدودیت‌ها یا حتی ممنوعیت‌‌‌های کلی اجاق‌‌‌های گازی را به دلایل بهداشتی و محیطی در نظر بگیرند. با این حال، این مورد برای بسیاری از کشورهای جهان صادق نیست.
در سطح جهان، تخمین زده می‌شود ۸/ ۲میلیارد نفر که یک‌سوم جمعیت دنیا را تشکیل می‌دهند، هنوز از آلوده‌‌‌ترین سوخت‌‌‌ها برای پخت‌وپز استفاده می‌کنند؛ مانند هیزم، زغال‌سنگ، سرگین، زباله‌‌‌های گیاهی و نفت سفید. در آسیا، ۲میلیارد نفر که ۴۴درصد جمعیت را تشکیل می‌دهند، از سوختهای ناپاک برای پخت‌وپز استفاده می‌کنند. در همین حال، ۱۹کشور از ۲۰کشوری که کمترین میزان دسترسی به پخت‌وپز تمیز را دارند در آفریقا هستند. در سال ۲۰۲۰، ۹۲۳میلیون نفر در این قاره از سوختهای کثیف برای پخت‌وپز استفاده کردند؛ این یعنی ۹نفر از هر ۱۰نفر در جنوب صحرای آفریقا از سوخت کثیف استفاده می‌کنند. اینجا تنها منطقه‌‌‌ای از جهان است که در آن افراد بدون دسترسی به سوختهای پاک پخت‌وپز می‌کنند و این نرخ مدام در حال افزایش است. اگر وضعیت موجود در جنوب صحرای آفریقا در آینده نزدیک تغییر نکند، با افزایش جمعیت مورد انتظار، ۱/ ۱میلیارد آفریقایی در سال ۲۰۳۰ در آشپزخانه خود خفه خواهند شد.
هزینه‌‌‌های انسانی آشپزی کثیف بسیار زیاد است. آلودگی هوای خانگی عامل حدود ۲/ ۳میلیون مرگ در سال ۲۰۲۰ بوده است که شامل بیش از ۲۳۷هزار مرگ کودکان زیر پنج سال می‌شود. بیماری‌‌‌های قلبی، سکته مغزی و عفونت‌‌‌های دستگاه تنفسی تحتانی از علل اصلی مرگ‌ومیر ناشی از آلودگی هوای خانگی هستند. التهاب مجاری هوایی و ریه‌‌‌ها، کاهش پاسخ‌‌‌های ایمنی و کاهش ظرفیت حمل اکسیژن خون باعث بروز این بیماری‌‌‌ها می‌شود. زنان (و کودکانی که تحت مراقبت آنها هستند) سنگین‌‌‌ترین بار را به دوش می‌‌‌کشند، زیرا آنها بیشتر اوقات آشپزی را انجام می‌دهند و زمان بیشتری را در این خانه‌‌‌ها (که آلوده هستند) سپری می‌کنند.
اثرات زیستمحیطی آشپزی کثیف به همان اندازه ویرانگر است. سوزاندن سوختهای کثیف برای پخت‌وپز بخارهای مضر تولید می‌کند و استفاده از هیزم باعث تسریع جنگل‌‌‌زدایی می‌شود. در نتیجه، پخت‌وپز کثیف ۲درصد از انتشار کربن جهانی را تولید می‌کند؛ سهمی که با صنعت هواپیمایی قابل مقایسه است. آشپزی کثیف یک چرخه معیوب است. قطع درختان سلامت خاک را کاهش می‌دهد که بر عملکرد کشاورزی تاثیر می‌‌‌گذارد و همان جوامع را در معرض افزایش ناامنی غذایی و سوء‌‌‌تغذیه قرار می‌دهد.
تلاش‌‌‌های عظیمی برای کمک به سوق دادن اکثریت جمعیت جهان به روش‌های پخت و پز تمیز مانند گاز به شکل گاز مایع، گاز طبیعی لوله‌‌‌کشی و بیوگاز (زیست‌‌‌گاز)، الکل مانند بیواتانول و الکتریسیته وجود دارد. در این میان، اجاق‌گاز در حال حاضر از نظر اقتصادی مقرون‌به‌صرفه‌‌‌ترین و مقتضی‌‌‌ترین گزینه در بسیاری از کشورهاست. به‌‌‌رغم این واقعیت که LPG و PNG که از سوختهای فسیلی به دست می‌‌‌آیند و به اقلیم آسیب می‌‌‌رسانند، برای میلیاردها نفر که در فقر انرژی به سر می‌‌‌برند، هزینه‌‌‌های بهداشتی و زیستمحیطی پخت‌وپز با آنها به مراتب کمتر از پخت‌وپز با هیزم، زغال چوب یا نفت سفید است. مطمئنا اجاق‌‌‌های گازی آخرین بازی در اقدامات زیستمحیطی نیستند و در عین حال به‌وضوح بهترین گزینه هم برای پخت‌وپز تمیز نیستند. با این حال، آنها در دسترس‌‌‌ترین و مقتضی‌‌‌ترین راه‌حل برای میلیاردها نفر در سراسر جهان هستند که در حال حاضر از پیامدهای بهداشتی و زیستمحیطی آشپزی با کثیف‌‌‌ترین سوخت رنج می‌‌‌برند.
در پاسخ به بحران آب‌وهوا، کشورها مقدار قابلتوجهی از بودجه توسعه‌‌‌ای خود در زمینه پروژه‌‌‌های مرتبط با سوخت فسیلی را کم کرده‌‌‌اند؛ هرچند اجاقگازها از سوختهای فسیلی استفاده می‌کنند. نقش غالب منابع مالی توسعه در برخی از اقتصادهای جهانی جنوب، همراه با بحث‌های جاری در مورد اجاق‌گاز در ایالات‌متحده و اروپا، ممکن است به معنای کاهش حمایت از این دستگاه پخت و پز تمیز و نسبتا آسان در سطح جهانی باشد. با این حال، نمی‌توان انتظار داشت کسانی که هنوز با کثیف‌‌‌ترین سوخت‌‌‌ها در آفریقا و آسیا آشپزی می‌کنند، یک‌‌‌شبه به آشپزی تمیز تغییر مسیر دهند و یک جهش بلندبالا داشته باشند. مسدود کردن دسترسی آنها به روش‌های آشپزی که ناقص هستند، اما همچنان بسیار سالم‌‌‌تر و سازگار با محیطزیست هستند، مانند اجاق‌گاز، فقط به آنها آسیب می‌‌‌رساند.
اقدامات مرتبط با تغییرات آب‌وهوایی باید زمینه‌‌‌ای باشد، باید واقعیت‌‌‌های منحصربه‌‌‌فرد مردم در مناطق مختلف را در نظر بگیرد و هدف آن باید پل زدن برای رفع نابرابری‌‌‌ها باشد، نه تشدید آنها. نباید ذهنیت همه یا هیچ داشته باشد و به جای آن بر بهبود سلامت و نتایج زیستمحیطی تا حد امکان و در سریع‌ترین زمان ممکن برای افراد زیادی تمرکز کند. بنابراین، راه‌‌‌حل‌‌‌های ناقص، اما در دسترس و مقتضی برای آشپزی کثیف، مانند اجاق‌‌‌های گاز که هنوز از سوختهای فسیلی اما کارآمدتر استفاده می‌کنند، باید مورد حمایت قرار گیرند.
محدود کردن استفاده از اجاق‌گاز ممکن است اقدامی برای حفاظت از سلامت و محیطزیست در آمریکا و اروپا باشد. برعکس، برای یک‌سوم جمعیت جهان، اجاق‌گاز هنوز بلیتی برای زنده ماندن است، در زمانی که استفاده از هیزم به تلفات بیشتر جنگل‌‌‌ها کمک می‌کند اما اجاق‌گاز همچنان می‌‌‌تواند به کاهش نابودی جنگل‌‌‌ها کمک بیشتری کند.
