گزارش مجمع جهانی اقتصاد تاکید می‌کند که در سال‌های اخیر پنج روند مسلط باعث تغییر در زنجیره ارزش جهانی خواهد شد. با اینکه عموم تحلیل‌‌‌ها حاکی از تداوم فشردگی زنجیره‌‌‌های جهانی و قوت تجارت است، اما به طور خاص محلی شدن زنجیره‌‌‌ها، بر بخش تولید اثرات مشخصی خواهد داشت. این موضوع از آن جهت مهم است که ایران سال‌هاست تمایل دارد اقتصاد خود را از قید و بند نفتی و خام‌فروشی رها کند و به یک بازیگر صنعتی در زنجیره جهانی تبدیل شود. این هدف اما با سبک و سیاق سنتی تجارت امکان‌پذیر نیست.

ضمن اینکه نگاهی که به رابطه تجارت و صنعت با یکدیگر در دستگاه سیاستگذاری کشور وجود دارد، به جای ایجاد فرصت، ایران را از موقعیت‌‌‌های مناسب رشد و توسعه دور می‌کند. در شرایطی که تصویر کلی تجارت با جهان در ایران باژگونه، مملو از ترس و توام با ابهام و تهدید معنا شده، عجیب نیست اگر ایران با وجود پتانسیل‌‌‌های گسترده بازیگر مهمی در عرصه اقتصاد بین‌الملل نباشد. شواهد مختلفی از جمله گزارش اخیر مرکز پژوهش‌‌‌های اتاق بازرگانی ایران نشان می‌دهد که ایران از نقشه تجارت جهانی حذف شده و تعاملات اقتصادی کشور با بازیگران مهم عرصه تجارت جهانی محدود و ناچیز است. در پرونده امروز «باشگاه اقتصاددانان» سعی شده است با نگاهی عمیق به وضعیت امروز اقتصاد جهان و فرصت‌‌‌های بازتعریف زنجیره‌های ارزش جهان، در مدل تجارت ایران با خارج کندوکاوی جدی صورت گیرد. نویسندگان از زوایای مختلف، هم به ایران و هم به ترسیم وضعیت تجارت در جهان و مدل‌‌‌های موفق توسعه تجارت در منطقه پرداخته‌‌‌اند. اقتصاد جهانی در سال‌های اخیر با چالش‌‌‌های بی‌‌‌سابقه‌‌‌ای مواجه شده است. به‌جز مقولاتی نظیر تورم، کمبود نیروی کار و منابع کمیاب تولید، مساله تنگناهای لجستیکی و افزایش قیمت انرژی همچنان مساله اصلی در عرصه تجارت جهانی است. جهان در حالی وارد چهارمین سال اختلال دائمی ناشی از همه‌گیری COVID-۱۹، تنش‌‌‌های ژئوپلیتیک و تاثیرات جهانی تغییرات آب‌وهوا می‌شود که مشخص شده است شرکت‌های صنعتی نمی‌‌‌توانند به‌زودی «به حالت عادی بازگردند.» در عوض، آنها به طور مستمر در معرض تغییرات جدی در محیطی با آشفتگی و نوسان دائم قرار دارند. برای اولین بار پس از دهه‌‌‌ها، آنها در یک محیط تجاری فعالیت می‌کنند که کمبود عرضه و رقابت برای مواد اولیه به‌وضوح قابل مشاهده است. بنابراین می‌‌‌توان جهان را در حال حرکت به سوی محدودیت عرضه تعریف کرد؛ موضوعی که اثرات مشخصی بر تجارت و تولید در جهان دارد.

5 copy

اخبار مرتبط