بازگشت به اصل با چاشنی تحول

ناصر کاظمی کارشناس خودرو هنوز کسی شرایط سخت و شکننده صنعت خودرو را بر نمی‌تابد و اختلافات دو گروه حاکم بر فضای سیاسی ایران تمام اهداف و برنامه‌های این صنعت را به حاشیه رانده است. در حالی که فشارها بر این صنعت روز به روز سنگین‌تر می‌شود، هنوز هیچ چشم‌انداز روشنی پیش روی فعالان صنعت خودرو و قطعه‌سازی و حتی مسوولان دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط ترسیم نشده است. این شرایط در حالی است که برنامه ششم توسعه نیز به زودی تدوین و برای تصویب به مجلس ارسال خواهد شد. در این میان صنعت خودرو هنوز پرابهام در چگونگی رقم خوردن سرنوشت آینده خود به سر می‌برد. با وجود این شرایط سطح انتظارها از این صنعت روز به روز بیشتر و حتی مستمسک سیاست ورزی گروه‌های مختلف قرار می‌گیرد.

از طرفی بسته دولت برای خروج از رکود تورمی هم ارائه شد، اما در محتوای این بسته خبری از صنعت خودرو نبود. این در حالی است که یک سال از عمر دولت تدبیر و امید می‌گذرد و هنوز هیچ اتفاق خوشایندی در این صنعت رخ نداده است، در شرایطی که انتظار می‌رفت دست‌کم در حوزه بازار خودرو ثبات و آرامش برقرار باشد. جالب‌تر آنکه بحث و جدل‌ها پیرامون موضوع قیمت‌گذاری خودرو و تحقیق و تفحص از این صنعت به اوج خود رسیده و به یک کشمکش بزرگ بین دولت، مجلس و خودروسازان تبدیل شده است.

این روند در حالی ادامه دارد که صنعت خودرو ایران متاثر از یک بلاتکلیفی و سردرگمی بزرگ، فرصت‌های بسیاری را از دست داده و همین امر چالش‌های اقتصادی پیش روی آنان را بیش از پیش پررنگ تر کرده است. حال آنکه در این هیاهو مصرف‌کنندگان نیز بیشترین آسیب‌ها را متحمل می‌شوند و البته دلالان بازار خودرو بیشترین سود را می‌برند. گرچه صنعت خودرو ایران در بسیاری از موارد درد عقب‌ماندگی را حس می‌کند، اما دست‌کم انتظار می‌رود به مدد مجلس و دولت راهبرد روشنی برای خروج این صنعت از وضعیت کنونی تعریف شود. نه اینکه چماق جریان‌های سیاسی و جناحی همواره بالای سر خودروسازان قرار گرفته و علاوه بر بلاتکلیفی مصرف‌کنندگان حجم وسیعی از صنعت و اشتغال داخلی با تهدید مواجه شود.

به نظر می‌رسد خودروسازان نیز متوجه شرایط سخت و شکننده سال‌های اخیر شده‌اند و به خوبی می‌دانند که دیگر با تولیدات امروز نمی‌توانند نه مشتری داخلی را متقاعد کنند و نه روزنه‌ای برای حضور در بازارهای منطقه‌ای و بین‌المللی بیابند. بنابر این با توجه به شرایط امروز صنعت خودرو رشد و نمو این صنعت در فضای جدید نیازمند همراهی تمام مسوولان خواهد بود. با این همه اگر قرار است صنعت خودرو به شرایط مطلوب دست پیدا کند لازم است تا در نخستین گام فضای سیاسی از این صنعت رخت بربسته و تفکر ناب تولید و صنعت بر آن حاکم شود. در غیر این صورت و با ادامه روند کنونی بدون تردید این صنعت به لبه پرتگاه نابودی هدایت خواهد شد و آنگاه مشخص نیست کدام فرد یا گروهی مسوولیت چنین وضعی را بر عهده خواهد گرفت. جدا از آنکه هزاران شغل و میلیاردها ریال سرمایه‌گذاری در این صنعت نابود خواهد شد. در چنین شرایطی آیا بهتر نیست مسوولان دولت و نمایندگان مجلس به جای تقابل، گام در راه تعامل گذاشته و با اصلاح و تدوین قوانین جدید، فضای کسب‌و‌کار این صنعت مهم کشور را فراهم کنند؟ بدون شک اصلاح قوانین بانکی و گمرکی، آزادسازی قیمت‌ها و از همه مهم‌تر ایجاد شرایط مطلوب جهت مشارکت خودروسازان با شرکت‌های خوشنام خارجی بسیاری از ظرفیت‌های مغفول این صنعت را شکوفا خواهد کرد.