روال فعلی تعیین نرخ خوراک، منطقی نیست
تعیین نرخ خوراک در ایران چند سالی است که مساله هر روز پتروشیمی‌ها شده است. این در حالی است که باید تصمیم استراتژیک و قطعی برای این موضوع گرفته شود. معمولا در کشورهای دیگر نرخ گاز خوراک پتروشیمی‌ها یا تابعی از قیمت نفت یا تابعی از قیمت جهانی محصولات پتروشیمی است.
اما در کشور ما از هیچ یک از این روش‌ها استفاده نمی‌شود و قیمت ثابتی را دولت اعلام می‌کند که به نظر روال منطقی نمی‌آید. چرا که بر این اساس بالا و پایین رفتن قیمت نفت از یک سو به نفع دولت و از سوی دیگر به نفع سرمایه‌گذار است و متاسفانه رابطه‌ای برد- برد تعریف نشده است.
اما در کشور ما از هیچ یک از این روش‌ها استفاده نمی‌شود و قیمت ثابتی را دولت اعلام می‌کند که به نظر روال منطقی نمی‌آید. چرا که بر این اساس بالا و پایین رفتن قیمت نفت از یک سو به نفع دولت و از سوی دیگر به نفع سرمایه‌گذار است و متاسفانه رابطه‌ای برد- برد تعریف نشده است.
تعیین نرخ خوراک در ایران چند سالی است که مساله هر روز پتروشیمی‌ها شده است. این در حالی است که باید تصمیم استراتژیک و قطعی برای این موضوع گرفته شود. معمولا در کشورهای دیگر نرخ گاز خوراک پتروشیمی‌ها یا تابعی از قیمت نفت یا تابعی از قیمت جهانی محصولات پتروشیمی است.
اما در کشور ما از هیچ یک از این روش‌ها استفاده نمی‌شود و قیمت ثابتی را دولت اعلام می‌کند که به نظر روال منطقی نمی‌آید. چرا که بر این اساس بالا و پایین رفتن قیمت نفت از یک سو به نفع دولت و از سوی دیگر به نفع سرمایه‌گذار است و متاسفانه رابطه‌ای برد- برد تعریف نشده است. در این رابطه یک طرف ماجرا همواره بازنده است. بالاخره نفت سهم بزرگی در درآمد کشور دارد و روی همه عوامل اقتصادی در ایران اثر می‌گذارد اما باید به یاد داشته باشیم گاز در ایران مزیت بسیار بزرگی است که باید از آن خوب استفاده کنیم و در زمینه توسعه محصولات پتروشیمی از آن بهره بگیریم. چرا که مزایای کشور نفتی بودن در بازارهای جهانی کاهش یافته است و بهتر است به سمت این برویم که پایه و اساس فعالیت‌ها در کشور سمت و سوی پتروشیمی داشته باشد. چندی پیش اعلام شد که برنامه‌ریزی کشور بعد از پایان برنامه ششم رسیدن به درآمدزایی ۷۰ میلیارد دلاری ناشی از فروش محصولات پتروشیمی است. این عدد در شاخص‌های اقتصادی تاثیر بسیار مهمی دارد و بهتر است از این مزیت‌ها به خوبی استفاده کنیم.
اگرچه در ۲۰ سال گذشته نیز تحول خوبی در صنعت پتروشیمی رخ داده است و توسعه قابل توجهی در این مسیر اتفاق افتاده اما تا نقطه مطلوب فاصله زیادی وجود دارد و باید برای رسیدن به آن و پیشی گرفتن از رقبا تلاش کنیم.چالش سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی نیز موضوعی است که باید بسیار مورد توجه قرار گیرد چرا‌که در فضای پس از تحریم‌ها امکان خوبی برای توسعه سرمایه‌گذاری‌ها در این بخش وجود دارد اما نکته‌ای که کمتر به آن توجه شده، این است که بسیاری از سرمایههای ایرانیان داخل و خارج کشور هنوز به زنجیره تولید وارد نشده است.براین اساس باید در استراتژی‌های کلان کشور با تعیین راهبردهای مشخص مسیر تزریق این سرمایه‌ها را فراهم کنیم. اگر تدبیری برای جذب این سرمایه‌ها اندیشیده شود در پتروشیمی تحولی بزرگ رخ خواهد داد. به اعتقاد من با جذب سرمایههای داخلی و خارجی می‌توانیم کمک شایانی به تولید و رشد همه‌جانبه اقتصادی کنیم.
اما چالش سرمایه‌گذاری در بخش پتروشیمی موضوع دیگری است که باید بسیار دقیق و ظریف به آن توجه کنیم.من به‌عنوان تجربه شخصی خود با سرمایه‌گذاران خارجی که در ارتباط هستم، دو بحث را همواره در مذاکرات مطرح می‌کنم؛ اول اینکه قیمت گاز در ایران گران است (درستی و غلط بودن این اظهارات را در نظر نمی‌گیریم) دوم اینکه فرمول ثابتی برای تعیین نرخ خوراک وجود ندارد که به اعتقاد من این موضوع کاملا درست و وارد است. بر این اساس به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران تمایل دارند دوره‌ای پایدار را برای سرمایه‌گذاری خود ترسیم کنند تا بتوانند حداقل گردشی ۲۰ تا ۲۵ ساله برای سرمایه خود متصور باشند. مشکل اصلی آنها نبود فرمول مشخصی برای تعیین نرخ خوراک است. آنچه به نظر می‌رسد مورد توجه آنان است نقطه تعادل و ثبات این فرمول است تا بتوانند براساس آن چارچوب و برنامه‌ای برای سال‌های آینده خود تعیین و ترسیم کنند. بخش عمده‌ای از نگرانی سرمایه‌گذاران این موضوع است که تعیین نرخ خوراک سالانه و به‌صورت سلیقه‌ای اتفاق بیفتد و هیچ ارتباطی با قیمت نفت یا قیمت جهانی محصولات پتروشیمی نداشته باشد که البته نگرانی درستی نیز هست. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم فرمولی تعیین شود تا در آن قیمت و اندازه نرخ خوراک پتروشیمی‌ها برای دوره ۱۰ ساله تعیین شود.
تعیین استراتژی‌ها برای یک دوره ۱۰ ساله می‌تواند تاثیر بسزایی در تغییر تفکر سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری در ایران ایجاد کند چرا که امنیت روانی و سرمایه‌ای خوبی را به آنان القا می‌کند.بنابراین دولت باید تعیین کند که قیمت گاز و میزان گاز خوراک پتروشیمی‌ها چقدر برای یک دوره ۱۰ ساله تعیین می‌شود و اساسا دولت قرار است چه میزان گاز تولیدی را به‌صورت مستقیم و خام صادر کند و چه درصدی را به پتروشیمی‌ها اختصاص دهد.این اقدام و تعیین قیمت برای مقطع ۱۰ ساله کمک شایانی به برون‌رفت از وضعیت فعلی و چالش موجود نرخ خوراک خواهد کرد. این در حالی است که تمام مقامات کشور در چند سال گذشته بر این عقیده بودند که باید از خام‌فروشی در کشور پرهیز شود اما متاسفانه جهت‌گیری مسوولان اجرایی به این سمت نبوده است و خام‌فروشی و صادرات نفت خام همچنان ادامه دارد این در حالی است که این موضوع در درازمدت برای اقتصاد کشور پیامد منفی به دنبال خواهد داشت.به اعتقاد من با تدوین دو برنامه ۵ ساله باید به گونه‌ای عمل کنیم تا خام‌فروشی و صادرات گاز به‌صورت خام به صفر برسد.
موضوع دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد تعریف مشوق‌هایی برای سرمایه‌گذاران خارجی است. این موضوع می‌تواند در قالب معافیت‌هایی برای کسانی که واحدهای پتروشیمی احداث می‌کنند طراحی و اعلام شود. به اعتقاد من فضای بسیار خوبی برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی در کشور وجود دارد که با توجه به رفع تحریم‌ها می‌تواند به سرعت بالفعل شود. در ۶ سال گذشته کشور با موضوعات ناشی از تحریم به‌صورت مشکلات پولی، بانکی، گمرکی و بندری درگیر بود که با رفع تحریم‌ها خیلی از این مشکلات برطرف و مسائل دیگری که مورد توجه سرمایه‌گذاران است نمایان می‌شود که باید ما به‌صورت پیش‌دستانه آنها را شناسایی و رفع کنیم.ضمانت‌های بانکی از جمله این موارد است که باید روشن، قاطع، قابل قبول و بین‌المللی باشد. به اعتقاد من پس از رفع تحریم‌ها و رفع مشکلات پولی، بانکی و گمرکی مشکلاتی همچون ضمانت‌‌نامه‌ها و فعالیت‌های بانکی که به نظر می‌رسد از وضعیت خوبی برخوردار نباشند، گریبانگیر سرمایه‌گذاران ما خواهد شد.
اما در کشور ما از هیچ یک از این روش‌ها استفاده نمی‌شود و قیمت ثابتی را دولت اعلام می‌کند که به نظر روال منطقی نمی‌آید. چرا که بر این اساس بالا و پایین رفتن قیمت نفت از یک سو به نفع دولت و از سوی دیگر به نفع سرمایه‌گذار است و متاسفانه رابطه‌ای برد- برد تعریف نشده است. در این رابطه یک طرف ماجرا همواره بازنده است. بالاخره نفت سهم بزرگی در درآمد کشور دارد و روی همه عوامل اقتصادی در ایران اثر می‌گذارد اما باید به یاد داشته باشیم گاز در ایران مزیت بسیار بزرگی است که باید از آن خوب استفاده کنیم و در زمینه توسعه محصولات پتروشیمی از آن بهره بگیریم. چرا که مزایای کشور نفتی بودن در بازارهای جهانی کاهش یافته است و بهتر است به سمت این برویم که پایه و اساس فعالیت‌ها در کشور سمت و سوی پتروشیمی داشته باشد. چندی پیش اعلام شد که برنامه‌ریزی کشور بعد از پایان برنامه ششم رسیدن به درآمدزایی ۷۰ میلیارد دلاری ناشی از فروش محصولات پتروشیمی است. این عدد در شاخص‌های اقتصادی تاثیر بسیار مهمی دارد و بهتر است از این مزیت‌ها به خوبی استفاده کنیم.
اگرچه در ۲۰ سال گذشته نیز تحول خوبی در صنعت پتروشیمی رخ داده است و توسعه قابل توجهی در این مسیر اتفاق افتاده اما تا نقطه مطلوب فاصله زیادی وجود دارد و باید برای رسیدن به آن و پیشی گرفتن از رقبا تلاش کنیم.چالش سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی نیز موضوعی است که باید بسیار مورد توجه قرار گیرد چرا‌که در فضای پس از تحریم‌ها امکان خوبی برای توسعه سرمایه‌گذاری‌ها در این بخش وجود دارد اما نکته‌ای که کمتر به آن توجه شده، این است که بسیاری از سرمایههای ایرانیان داخل و خارج کشور هنوز به زنجیره تولید وارد نشده است.براین اساس باید در استراتژی‌های کلان کشور با تعیین راهبردهای مشخص مسیر تزریق این سرمایه‌ها را فراهم کنیم. اگر تدبیری برای جذب این سرمایه‌ها اندیشیده شود در پتروشیمی تحولی بزرگ رخ خواهد داد. به اعتقاد من با جذب سرمایههای داخلی و خارجی می‌توانیم کمک شایانی به تولید و رشد همه‌جانبه اقتصادی کنیم.
اما چالش سرمایه‌گذاری در بخش پتروشیمی موضوع دیگری است که باید بسیار دقیق و ظریف به آن توجه کنیم.من به‌عنوان تجربه شخصی خود با سرمایه‌گذاران خارجی که در ارتباط هستم، دو بحث را همواره در مذاکرات مطرح می‌کنم؛ اول اینکه قیمت گاز در ایران گران است (درستی و غلط بودن این اظهارات را در نظر نمی‌گیریم) دوم اینکه فرمول ثابتی برای تعیین نرخ خوراک وجود ندارد که به اعتقاد من این موضوع کاملا درست و وارد است. بر این اساس به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران تمایل دارند دوره‌ای پایدار را برای سرمایه‌گذاری خود ترسیم کنند تا بتوانند حداقل گردشی ۲۰ تا ۲۵ ساله برای سرمایه خود متصور باشند. مشکل اصلی آنها نبود فرمول مشخصی برای تعیین نرخ خوراک است. آنچه به نظر می‌رسد مورد توجه آنان است نقطه تعادل و ثبات این فرمول است تا بتوانند براساس آن چارچوب و برنامه‌ای برای سال‌های آینده خود تعیین و ترسیم کنند. بخش عمده‌ای از نگرانی سرمایه‌گذاران این موضوع است که تعیین نرخ خوراک سالانه و به‌صورت سلیقه‌ای اتفاق بیفتد و هیچ ارتباطی با قیمت نفت یا قیمت جهانی محصولات پتروشیمی نداشته باشد که البته نگرانی درستی نیز هست. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم فرمولی تعیین شود تا در آن قیمت و اندازه نرخ خوراک پتروشیمی‌ها برای دوره ۱۰ ساله تعیین شود.
تعیین استراتژی‌ها برای یک دوره ۱۰ ساله می‌تواند تاثیر بسزایی در تغییر تفکر سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری در ایران ایجاد کند چرا که امنیت روانی و سرمایه‌ای خوبی را به آنان القا می‌کند.بنابراین دولت باید تعیین کند که قیمت گاز و میزان گاز خوراک پتروشیمی‌ها چقدر برای یک دوره ۱۰ ساله تعیین می‌شود و اساسا دولت قرار است چه میزان گاز تولیدی را به‌صورت مستقیم و خام صادر کند و چه درصدی را به پتروشیمی‌ها اختصاص دهد.این اقدام و تعیین قیمت برای مقطع ۱۰ ساله کمک شایانی به برون‌رفت از وضعیت فعلی و چالش موجود نرخ خوراک خواهد کرد. این در حالی است که تمام مقامات کشور در چند سال گذشته بر این عقیده بودند که باید از خام‌فروشی در کشور پرهیز شود اما متاسفانه جهت‌گیری مسوولان اجرایی به این سمت نبوده است و خام‌فروشی و صادرات نفت خام همچنان ادامه دارد این در حالی است که این موضوع در درازمدت برای اقتصاد کشور پیامد منفی به دنبال خواهد داشت.به اعتقاد من با تدوین دو برنامه ۵ ساله باید به گونه‌ای عمل کنیم تا خام‌فروشی و صادرات گاز به‌صورت خام به صفر برسد.
موضوع دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد تعریف مشوق‌هایی برای سرمایه‌گذاران خارجی است. این موضوع می‌تواند در قالب معافیت‌هایی برای کسانی که واحدهای پتروشیمی احداث می‌کنند طراحی و اعلام شود. به اعتقاد من فضای بسیار خوبی برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی در کشور وجود دارد که با توجه به رفع تحریم‌ها می‌تواند به سرعت بالفعل شود. در ۶ سال گذشته کشور با موضوعات ناشی از تحریم به‌صورت مشکلات پولی، بانکی، گمرکی و بندری درگیر بود که با رفع تحریم‌ها خیلی از این مشکلات برطرف و مسائل دیگری که مورد توجه سرمایه‌گذاران است نمایان می‌شود که باید ما به‌صورت پیش‌دستانه آنها را شناسایی و رفع کنیم.ضمانت‌های بانکی از جمله این موارد است که باید روشن، قاطع، قابل قبول و بین‌المللی باشد. به اعتقاد من پس از رفع تحریم‌ها و رفع مشکلات پولی، بانکی و گمرکی مشکلاتی همچون ضمانت‌‌نامه‌ها و فعالیت‌های بانکی که به نظر می‌رسد از وضعیت خوبی برخوردار نباشند، گریبانگیر سرمایه‌گذاران ما خواهد شد.
محمدرضا موثقی‌نیا
مدیرعامل شرکت توسعه نگین مکران
ارسال نظر