قیمت جهانی طلا در مرداد ماه 185دلار افتاد
دنیای اقتصاد - این روزها در بازار جهانی اتفاقاتی می‌افتد که متفاوت با روند سه چهار سال گذشته است و چنانچه بخواهیم مروری کوتاه بر این اتفاقات متفاوت داشته باشیم با این فهرست مواجه خواهیم شد: بازگشت اقتدار دلار پس از چند سال تکتازی یورو، پایان روند صعودی نفت و افتادن بهای آن در منحنی نزولی و بالاخره تبعیت بازار فلزات مهم به ویژه طلا و فولاد از بازار نفت در منحنی نزولی.
انعکاس این رویدادها را در بازار داخلی به صورت کاهش شدید قیمت سکه و طلا و نیز آهن‌آلات به وضوح می‌توان دید؛ اما نکته جالبی نیز مشاهده می‌شود که انتظار آن با توجه به گرایش اقتصادی خاص دولت بعید به نظر می‌رسید.
این نکته جالب همان انتقال روند افزایشی نرخ دلار در بازارهای جهانی به بازار ارز ایران است که با توجه به تلاش‌های پیشین دولت برای یافتن راهکاری در جهت ارزان‌سازی دلار عجیب به نظر می‌رسد؛ ولی به هر حال اگر واکنش خودخواسته دولت در برابر تحولات جدید باشد قابل تقدیر است؛ ضمن اینکه طبق بررسی‌های کشورهای عربی منطقه به نظر می‌رسد افزایش نرخ دلار باعث مهار تورم وارداتی در منطقه شود و بر خلاف ظاهر قضیه، اتفاقی مثبت برای اقتصادهای منطقه محسوب می‌شود.
به هر حال، تحولات جهانی باعث شده است برابری یورو در برابر دلار که تا چندی پیش از مرز 61/1 برابر هم گذشته بود، هم‌اکنون به کمتر از 47/1 سقوط کند و به همین نسبت دلار در جهان تقویت شود. در همین مدت، نرخ دلار در برابر ریال نیز که در ابتدای سال جاری به مرز 900تومان بازگردانده شده بود و تلاش برای کاهش بیشتر آن وجود داشت به 960تومان افزایش یافته است و این سوال را ایجاد کرده است که چرا به‌رغم میل باطنی دولت برای تثبیت نرخ اسمی فعلی یا حتی کاهش آن، این اتفاق رخ داده است؟ پاسخ این پرسش را باید در تغییر خاموش سیاست ارزی از سوی بانک مرکزی در اوایل سال‌جاری جست‌وجو کرد که هیچ وقت رسما اعلام نشد، ولی «دنیای اقتصاد» در 14اردیبهشت از آن خبر داد.
به نظر می‌رسد دولت براساس این پیش‌بینی که روند کاهشی دلار در برابر یورو و سایر ارزها ادامه خواهد داشت، تصمیم گرفت یورو را تثبیت کند تا انعکاس تحولات بازار جهانی ارز در بازار داخلی نه به ‌صورت گران شدن یورو و سایر ارزها، بلکه به‌صورت کاهش دلار و سایر ارز‌ها و تثبیت یورو تجلی یابد.
اما ظاهرا تقدیر این بود که از همان زمان روند سابق متوقف شود تا در هفته‌های اخیر به‌روندی معکوس تبدیل شود و در چارچوب سیاست جدید دولت، افزایش نرخ دلار در برابر یورو نه به‌صورت ارزان شدن یورو که به‌صورت گران‌شدن دلار منعکس شود

کاهش ۱۸۵ دلاری اونس طلا در مردادماه امسال
بازارهای جهان دلار را قوی می‌خواهند
مسعود رضا طاهری - بهای هر اونس طلا در بازارهای جهانی به ۷۸۵دلار سقوط کرد. نرخ طلا در بازارهای جهانی تا ظهر پنجشنبه به سطح ۸۳۷دلار بالا رفت، اما همزمان با اتمام بازار لندن و شروع بازار نیویورک و بازار هنگ‌کنگ و سیدنی تا نرخ ۷۰/۸۰۵ دلار پایین آمد.
روز جمعه نیز در تداوم کاهش نرخ هر اونس طلا در بازار هنگ‌کنگ تا کف قیمت 20/785 افت کرد و پس از نوسان تا حد 80/798دلار نیز بالا رفت و در ساعت 40/13 به وقت تهران به محدوده 783دلار رسید که نسبت به نرخ روز چهارشنبه 38دلار افت داشته است.
بازار سکه و ارز داخلی
بازار روز پنجشنبه سکه و طلا در کشور تغییرات نه‌چندان متناسبی را ثبت کرد. نرخ هر اونس طلا در این روز تا ساعت 14 نسبت به روز چهارشنبه تقریبا 16دلار رشد داشت. با این حال نرخ سکه بهار آزادی 2هزار تومان رشد قیمت را ثبت کرد. سکه طرح قدیم و ربع سکه بدون تغییر به ترتیب 225هزار تومان و 53هزار تومان به متقاضیان عرضه شدند. نرخ نیم‌سکه در چهارراه استانبول 102هزار تومان و در سبزه‌میدان 103500تومان نیز گزارش شده است.
امروز اگرچه نباید انتظار شرایط یک بازار عادی را به دلیل میان‌تعطیلی از بازار داخلی داشت، اما بازار از سویی به دلیل موج تقاضای اعیاد شعبانیه با چسبندگی شدید قیمت مواجه است و از سویی افت ۳۸دلاری نرخ جهانی طلا نسبت به روز چهارشنبه کماکان بازار را با سردرگمی مواجه خواهد کرد.
نرخ 960تومانی دلار در بازار داخلی و نرخ 783دلاری اونس طلا، نرخ واقعی هر سکه بهار آزادی را در محدوده 180-175هزار تومان معین می‌کند. با این حال تفاوت حداقل 20هزار تومانی قیمت به شکلی یا با سیاست‌های حمایتی بانک مرکزی و بانک کارگشایی یا با اهرم تقاضا به نوعی تعدیل خواهد شد.
طی ۲۵ روز گذشته از آغاز مردادماه تاکنون بهای هر اونس طلا از حد ۹۶۸دلار به ۷۸۳دلار نزدیک به ۱۸۵دلار کاهش یافته است.
در این مدت نرخ هر قطعه سکه بهار آزادی 16هزار تومان، هر قطعه سکه طرح قدیم 10هزار تومان، هر قطعه نیم‌سکه 9هزار تومان و هر قطعه ربع سکه 3هزار تومان افت قیمت را در بازار تجربه کرده‌اند. هر مثقال طلای 17عیار نیز تقریبا 6هزار تومان از ارزش خود را از دست داده است.
طی مردادماه یورو ۲۱تومان افت قیمت را تجربه کرده و در عوض هر دلار آمریکا ۳۸دلار بر نرخ خود افزوده است. پوند انگلیس ۴تومان افت قیمت و هر یکصد ین ژاپن ۷تومان افزایش قیمت داشته‌اند.
بلایی که نازل نشد
نرخ برابری یورو در مقابل دلار از حد ۵۹۰۴/۱ به حد ۴۷۴۸/۱ رسیده است و نرخ برابری پوند در مقابل دلار آمریکا که از حد ۲ نیز فراتر رفته بود به حد ۸۵۸۶/۱ رسیده است.
کاهش شدید 185دلاری ارزش طلا طی مردادماه امسال عمدتا به دلیل کاهش شدید تقاضا برای نفت اتفاق افتاده است. کاهش شدید تقاضا در آمریکا و آسیا به ویژه چین موجب ارزان شدن نرخ اغلب کالاها از جمله فلزات رنگی و فولاد نیز بوده است. دلیل خود این امر را نیز باید در افت نرخ رشد اقتصادی در آمریکا و چین به عنوان بزرگترین مصرف‌کنندگان نفت آمریکا و آسیا جست‌وجو کرد. کاهش تقاضا برای کالاهای استراتژیک موجب رشد ذاتی ارزش دلار آمریکا به عنوان مهم‌ترین ارزش مبادلاتی این کالا می‌شود که فی‌النفسه اقتصاد کشورهایی از جمله کشورهای عربی که نظام ارزی‌شان منطبق بر دلار آمریکا است از نرخ تورم وارداتی تا حدود زیادی رهایی می‌یابند. با مراجعه به تغییرات قیمت چهار ارز عمده جهان و مقایسه درصد تغییرات قیمت آنها در بازار داخلی می‌توان دریافت که بهای دلار آمریکا طی 5 ماه اول امسال با 37/5درصد رشد مواجه بوده در حالی که رقیب اصلی آن یورو اگرچه روند رو به رشدی تا اواخر تیر ماه داشته اما تنها 49/0درصد طی این مدت بر ارزش خود افزوده است. پوند انگلیس در این 5 ماهه 38/1درصد رشد داشته که در مقایسه با رشد نرخ دلار رشد ناچیزی است. در این بازار هر صد ین ژاپن با افت نرخ از حد 895 تومان به 865 تومان رقمی در حدود 35/3درصد کاهش را در جدول تغییرات قیمت خود ثبت کرده است.
نظام ارزی کشور ما شناور مدیریت شده (managed Float) است. طی سال‌های گذشته سیاست دولت کنترل نرخ دلار آمریکا و آزاد گذاشتن نرخ سایر ارزهای عمده در بازار داخلی بوده است. آغاز تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران و موسسات مالی و تجاری کشورمان روند سیاست‌های پولی را در کشور تغییر داد. تلاش‌ برای کاهش شدید ذخایر دلاری و عدم معامله با دلار در فروش نفت از جمله این تلاش‌ها است. زمزمه کاهش ارزش دلار و تقویت صوری پول ملی که خوشبختانه تحقق نیافت نیز از جمله حرکت‌هایی بود که ظاهرا تاثیر نظام عرضه و تقاضا در عرصه بین‌المللی بر بازار داخلی و منطقه‌ای را نیز به عنوان یکی از عوامل اصلی ملاحظات قیمت‌ها در بازار ارز در نظر نگرفته بود.
با توجه به ارقام این جدول اگر تصور کنیم که سیاست دولت بر حفظ ارزش یورو و شناورسازی ارزش دلار بوده باشد باز هم نباید از نظر دور داشت که دست‌کاری نرخ ارز بلایی بود که نازل نشد اما زمزمه‌هایش دست کمی از پس‌لرزه‌های این سیاست‌ها نداشته است.
دلار آمریکا تقویت می‌شود و در مقابل یورو به بالاترین نرخ ۵/۵ ماهه خود می‌رسد. چون بحران مالی عظیم در این کشور به کاهش نرخ رشد اقتصادی دامن می‌زند، مصرف انواع کالاها و به ویژه نفت به شدت پایین می‌آید در همین ماه‌ها که زمان پر کردن ذخایر استراتژیک آمریکا است، صنعت این کشور با مازاد ذخیره رو‌به‌رو است و تلاش‌های دیپلماتیک آمریکا برای انحراف افکار عمومی جهان از خلیج‌فارس و گران شدن جریان انرژی نیز ادامه دارد و اخبار صندوق بین‌المللی پول حکایت از کاهش شدید درآمد اوپک از محل صادرات نفت دارد. المپیک چین برگزار شده و کاهش تقاضا برای نفت و فولاد ادامه دارد. بحران اقتصادی در اروپا با نرخ تورم بیش از ۴درصد آغاز شده است در حالی که بر اساس قوانین بانک‌مرکزی اروپا نرخ تورم در کشورهای عضو منطقه یورو نباید از ۳درصد فراتر برود. از سویی برخی گزارشات حکایت از افزایش بیشتر نرخ دلار آمریکا به دلیل افزایش شاخص اعتماد مصرف‌کننده این کشور برای دومین ماه متوالی دارد. ژاپن نیز به دلیل مشکلات اقتصادی با کاهش تقاضای نفت مواجه است. پوند انگلیس نیز به دلیل احتمالی افزایش نرخ تورم این کشور تا مرز ۵درصد با پیش‌بینی کاهش نرخ بهره و افت شدید ارزش لیره استرلینگ مواجه است. افزایش نرخ تورم در آمریکا بانک مرکزی این کشور را در آستانه افزایش بیشتر نرخ بهره و تقویت دلار قرار داده است.
افزایش ارزش دلار موجب کاهش تورم کشورهای عربی خواهد شد
به اعتقاد کارشناسان اقتصادی، افزایش ارزش دلار موجب کاهش هزینه‌های زندگی و نرخ تورم در کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس خواهد شد.
به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از گلف نیوز، ارزش دلار در برابر شش ارز معتبر بین‌المللی افزایش یافت که این مساله تاثیر زیادی در کاهش تورم کشورهای عربی خواهد داشت.
مشکلات اقتصادی اروپا نقش زیادی در کاهش ارزش یورو و افزایش ارزش دلار داشته است. مونیکا ملک، رییس موسسه تحقیقات اقتصادی ای‌اف ‌جی هرمس در این باره گفت: افزایش ارزش دلار برای اقتصاد کشورهای عربی بسیار مهم است؛ چرا که تورم وارداتی را کاهش خواهد داد و موجب افزایش قدرت خرید مردم خواهد شد.
اظهارات ژان کلود تریکت، رییس بانک مرکزی اروپا مبنی بر کاهش رشد اقتصادی منطقه یورو تا پایان امسال، نقش زیادی در کاهش ارزش یورو داشته است. وی تصریح کرد: البته اقتصاد آمریکا همچنان با حالت رکودی روبه‌رو است و اگر بحران مالی این کشور ادامه یابد، نرخ بهره بانکی کاهش خواهد یافت و این مساله موجب کاهش ارزش دلار خواهد شد. نرخ تورم عربستان و عمان طی ماه مه به بیش از 4/10 و 2/13‌درصد رسیده است.