غلامرضا کیامهر

خبرهایی که هر از گاهی درباره کشف محل‌های چاپ اسکناس و چک پول‌های تقلبی در رسانه‌ها منتشر می‌شود، برای اقتصاد و پول ملی ما به یک اندازه آسیب‌زا و خطرناک است. حتی با همه دقت و توجهی که مسوولان شعب بانک‌ها در شناسایی اسکناس‌ها و چک‌پول‌های جعلی از انواع واقعی آن از خود نشان می‌دهند، این امکان وجود دارد که درصدی هر چند اندک از چک‌پول‌ها و اسکناس‌های تقلبی به شبکه بانکی راه پیدا کند و از آنجا به صورت پول‌هایی بدون کمترین پشتوانه وارد چرخه بازار‌پول کشور شده، اقتصاد نه چندان سالم ما را مورد تهدیدی مضاعف قرار دهد.

گرچه خوشبختانه نیروی انتظامی هوشیاری و تلاش بی‌وقفه‌ای برای کشف چاپخانه‌های محل چاپ اسکناس‌ها و چک‌پول‌های تقلبی و دستگیری گردانندگان آنها به خرج می‌دهد و تنها طی یک‌سال گذشته تعداد زیادی از این باندهای تبهکار و ابزار کار آنها کشف و متلاشی شده است، اما همان‌گونه که به‌رغم تلاش‌های شبانه‌روزی نیروی انتظامی در مبارزه با باندهای قاچاق مواد مخدر تاکنون صددرصد به نتیجه نرسیده است، این نگرانی وجود دارد که امکان ریشه‌کن‌سازی کامل تبهکارانی که در گوشه و کنار کشور به چاپ و توزیع اسکناس‌ها و چک‌پول‌های تقلبی مشغولند، توسط نیروی انتظامی به تنهایی وجود نداشته باشد و به همین سبب علاوه بر عملیات قهری و سلبی که نیروی انتظامی در زمینه شناسایی و دستگیری جاعلان اسکناس و چک‌پول‌های تقلبی انجام می‌دهد، خود نظام بانکی کشور نیز باید در راستای صیانت از ارزش و اعتبار پول ملی، وارد عمل شده و با انجام یک سلسله اقدامات مشترک ایجابی، امکان تشخیص پول‌های جعلی از واقعی را برای فرد فرد شهروندان ساکن در روستاها و شهرهای کشور فراهم سازد، زیرا این خطر وجود دارد که جاعلان حرفه‌ای با بهره‌گیری از کم‌اطلاعی گروه‌هایی از مردم و با بهره‌گیری از ترفندهای گوناگون به اهداف سوء خود در نشر و توزیع پول‌های تقلبی دسترسی پیدا کنند.

این وظیفه مشترک بانک مرکزی و کلیه بانک‌های کشور است که با دادن آموزش‌های مستمر به مردم و توزیع وسایل پیشرفته شناسایی اسکناس‌ها و چک‌پول‌های تقلبی در میان آنها، بازار پولی کشور را در برابر تهاجمی که جاعلان حرفه‌ای علیه آن به راه انداخته‌اند، واکسینه کنند.

متاسفانه به همان اندازه که پیشرفت تکنولوژی IT و چاپ دیجیتال در سرعت بخشیدن به توسعه اقتصادی و اجتماعی جوامع بشری و گسترش مبادلات تجاری میان کشورها موثر بوده، کار چاپ و نشر اسکناس و انواع اسناد و مدارک جعلی را برای تبهکارانی که می‌خواهند راه صدساله دستیابی به ثروت را یک شبه طی کنند، بسیار هموار ساخته است و در کشوری با وسعت خاک ایران و داشتن مرزهای طولانی با همسایگانی فاقد نظام‌های حکومتی باثبات، نمی‌توان تنها با توسل به قوه قهریه از ورود تجهیزات و مواد اولیه چاپ اسکناس‌ها و چک‌پول‌های جعلی توسط باندهای تبهکار جلوگیری کرد.

در تازه‌ترین گزارش‌هایی که به نقل از رییس حفاظت اطلاعات قوه قضائیه و یکی از فرماندهان ارشد نیروی انتظامی در خصوص کشف یک چاپخانه مخفی چاپ اسکناس، چک‌پول و انواع اسناد و مدارک جعلی دولتی در رسانه‌های عمومی انتشار یافته، گفته شده که تنها درهمین یک چاپخانه مخفی میلیاردها تومان اسکناس و چک پول جعلی آماده توزیع در سطح کشور، به دست ماموران افتاده است. در شرایطی که کارشناسان اقتصادی متفق‌القول از رشد بی رویه حجم نقدینگی به عنوان یکی از اصلی‌ترین عوامل افزایش افسارگسیخته نرخ تورم در کشور یاد می‌کنند، اگر بر فرض محال این حجم بالا از پول‌های جعلی به چرخه بازار پولی کشور راه پیدا می‌کرد، تا قبل از آن که تمامی آنها شناسایی و جمع‌آوری شود، می‌توانست ضربه‌های مهلکی هم براعتبار پول ملی و هم بر نظام اقتصادی بیمار ما وارد سازد. بنابراین چنانچه به منظور جلوگیری از وقوع چنین فاجعه‌هایی، باید نظام بانکی کشور هر چه زودتر با اختصاص درصدی از هزینه‌های تبلیغاتی خود به امر مبارزه با چک‌پول‌ها و اسکناس‌های تقلبی و از بین بردن زمینه هر گونه تقاضا برای آن در سطح جامعه دست به کار شود، چه همان گونه که ذکر آن رفت، بانک‌های ما هم نمی‌توانند خود را از آسیب این پول‌های تقلبی صددرصد مصون و در امان تصور کنند. ریشه کن سازی جعل و انتشار پول‌های تقلبی یک عزم ملی را طلب می‌کند که نظام بانکی ما باید نقش پیشتازی در این عزم ملی برعهده بگیرد.

Kiamehr@Hotmail.com