سهم بانک‌های تخصصی از مطالبات معوق

حمیدرضا اسلامی منوچهری

در حالی که آخرین آمار مانده مطالبات نظام بانکی کشور در سال جاری رقم بی‌سابقه ۴۰۰هزار میلیارد ریال اعلام شده است، گزارش بانک مرکزی از رقم مطالبات معوق بانک‌های تخصصی به جز بانک مسکن حاکی از کاهش قابل توجهی می‌باشد. چندی پیش در پی گزارش موسسه عالی آموزش بانکداری از مطالبات معوق نظام بانکی، برخی پایگاه‌های خبری از کم‌اظهاری این مطالبات توسط بانک‌ها خبر داده بودند.

گزارش موسسه عالی آموزش بانکداری براساس اطلاعات ارسالی بانک‌ها تهیه شده بود. اما بررسی گزارش یاد شده نشان می‌دهد به جز بانک مسکن که رشد مانده مطالبات معوق خود در سال ۸۷ را ۳۸درصد اعلام کرده، بقیه بانک‌های تخصصی شامل بانک کشاورزی، صنعت و معدن و توسعه صادرات از عدم تغییر یا کاهش مطالبات معوق خود در سال ۸۷ خبر داده‌اند.

بانک کشاورزی

براساس این گزارش، مانده مطالبات معوق بانک کشاورزی در سال گذشته رقم ۷هزار و ۸۶۹میلیارد ریال بوده است در حالی که این رقم در سال ۸۶ معادل ۷هزار و ۳۸۴میلیارد ریال گزارش شده است. این در حالی است که براساس همین گزارش، بدهی بانک کشاورزی به بانک مرکزی در سال ۸۷ حدود ۱۱درصد رشد داشته و سهم سپرده‌ها از بدهی‌های بانک کشاورزی از سال ۸۳ تا پایان سال ۱۳۸۷ همواره روندی نزولی داشته است. همچنین رشد تسهیلات اعطایی این بانک طی ۳ سال اخیر همواره بیشتر از سپرده‌ها بوده است.

بانک مسکن

بانک تخصصی مسکن در گزارش خود به بانک مرکزی، مانده مطالبات خود را در سال ۸۷ معادل ۶هزار و ۸میلیارد ریال اعلام کرده که نسبت به رقم ۴هزار و ۳۵۹میلیارد ریال سال ۸۶ معادل ۳۸درصد رشد را نشان می‌دهد.

این درصد رشد در بین بانک‌های تخصصی کشور بالاترین رقم اعلام شده است. براساس گزارش یاد شده، شکاف میان تسهیلات اعطایی و سپرده‌های بانک مسکن در سال ۱۳۸۷ رو به افزایش داشته است. عمده تسهیلات اعطایی بانک مسکن در بخش ساختمان و مسکن متمرکز است.

بانک توسعه صادرات

براساس گزارش بانک‌ مرکزی، مانده مطالبات بانک توسعه صادرات در سال ۱۳۸۷ کاهش محسوسی داشته است. رقم مانده مطالبات معوق این بانک درسال ۸۶ معادل ۷۳۳میلیارد ریال بوده که این رقم در سال ۸۷ به ۴۹۲میلیارد ریال کاهش یافته است.

بنابراین گزارش، بین حجم سپرده‌ها و تسهیلات این بانک شکاف قابل توجهی وجود دارد که حاکی از آن است که بخش عمده‌ای از تسهیلات اعطایی بانک توسعه صادرات از منابع غیرسپرده‌ای تامین شده است. بدهی این بانک به بانک مرکزی در سال ۸۷ حدود پانزده برابر شده و همچنین نسبت حقوق صاحبان سهام به دارایی‌های بانک مورد نظر هم حدود پانزده برابر شده است.

بانک صنعت و معدن

بانک صنعت و معدن به عنوان یک بانک تخصصی توسعه‌ای در سال ۸۷ رقمی معادل ۵هزار و ۷۳۴میلیارد ریال مانده مطالبات معوق داشته است؛ در حالی که این رقم در پایان سال ۱۳۸۶ معادل ۹هزار و ۳۷۷میلیارد ریال بوده است که حاکی از کاهش قابل توجهی می‌باشد. تسهیلات اعطایی این بانک صرفا در بخش صنعت و معدن متمرکز است و با توجه به رکود اقتصادی کشور گزارش کاهش قابل توجه مانده مطالبات معوق این بانک قابل توجه است. این در حالی است که بنابراین گزارش، دارایی‌های بانک صنعت و معدن در سال ۸۷ افزایش محسوسی نداشته و افزایش شکاف میان سپرده‌ها و تسهیلات طی سال‌های اخیر کاملا محسوس است.