شرایط عادی بانک‌ها پس از آزادسازی حساب یارانه‌ها

گروه بازار پول - بانک‌های کشور نخستین روز آزادسازی حساب یارانه‌های نقدی را با آرامش پشت سر گذاشتند. به گزارش خبرگزاری‌های داخلی و مشاهدات خبرنگاران، دیروز پس از اعلام اصلاح قیمت‌ها حساب یارانه‌های نقدی مردم نزد بانک‌ها آزاد شد و دارندگان حساب‌های مذکور می‌توانستند مبالغ واریز شده به حساب خود را بدون محدودیت برداشت کنند. اگرچه گزارش‌هایی از شلوغی برخی از شعب بانک‌ها و خودپرداز‌های سطح شهر تهران منتشر شده، اما در مجموع شرایط بانک‌ها عادی گزارش شده است. دیروز مدیران نظام بانکی بار دیگر بر آمادگی بانک‌ها برای تامین نقدینگی شعب تاکید کردند و از طرح‌هایی برای پرداخت سود به یارانه‌های نقدی خبر دادند.

معاون اقتصادی بانک مرکزی دیروز ضمن اعلام رفع مسدودی حساب‌های یارانه‌های نقدی، از افزایش ساعت کار بانک‌ها تا ساعت ۲۰، اختصاص سود به حساب‌های سرمایه‌گذاری و نحوه تاثیر هدفمندی یارانه‌ها بر تورم و نقدینگی سخن گفت و افزود: بیش از ۵ هزار میلیارد تومان به حساب خانوارها واریز شده است.

حسین قضاوی در گفت‌وگو با مهر درباره اقدامات بانک‌ها برای اجرای هدفمندی یارانه‌ها گفت: همان‌طور که رییس‌جمهور هم در مصاحبه خود به خوبی به این نکته اشاره کردند، سیاستی دال بر آزادسازی قیمت حامل‌های انرژی اتخاذ نشده است، بلکه بخشی از یارانه‌هایی که به صورت غیرهدفمند در اقتصاد توزیع می‌شد، قرار است که تجهیز و جمع‌آوری و مجددا به صورت هدفمند بین خانوارها و بنگاه‌های اقتصادی توزیع شود.

رفع مسدودی از حساب یارانه‌ها

معاون اقتصادی بانک مرکزی با بیان اینکه هنوز اقتصاد ما با اقتصادی که مبادرت به آزادسازی قیمت حامل‌های انرژی کرده باشد، متفاوت است، افزود: از زمان مصاحبه رییس‌جمهور که مرحله جدید اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها را رسما اعلام کرد، بانک‌ها بر اساس هماهنگی‌هایی که از ناحیه بانک مرکزی در بامداد روز ۲۷ ماه جاری انجام شد، ترتیباتی اتخاذ کردند که از موجودی مربوط به یارانه‌های واریز شده به حساب‌های مردم رفع مسدودی شود.

وی با تاکید بر اینکه از امروز(دیروز) این منابع جزو سپرده‌های مردم به حساب می‌آید و آنها می‌توانند از این مبالغ استفاده کنند و تابع اراده خودشان است، تصریح کرد: وجوهی که تحت عنوان یارانه‌های نقدی به حساب مردم واریز شده از امروز تابع اراده آنها است که به هر نحوی که می‌خواهند در آن دخل و تصرف کنند.

قضاوی با طرح این مطلب که بسته به ماهیت حساب‌هایی که مردم به بانک‌ها معرفی کرده‌اند می‌تواند از امروز مشمول سود باشد یا خیر، تصریح کرد: چنانچه حسابی که مردم معرفی کرده‌اند می‌تواند حساب پس‌انداز قرض‌الحسنه باشد، طبیعی است که تابع مقررات حساب پس‌انداز قرض‌الحسنه است، چنانچه حساب جاری معرفی کرده باشند و وجوه در حساب جاری واریز شده باز هم ماهیت قرض‌الحسنه دارد و به آن سودی تعلق نمی‌گیرد.

اختصاص سود به حساب سرمایه‌گذاری

وی ادامه داد: اما اگر سایر حساب‌ها را معرفی کرده باشند، مثل حساب سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت، قاعدتا از امروز(دیروز) بانک‌ها به صورت روزشمار برای آن طبق مقررات بانک مرکزی سود در نظر می‌گیرند و این سپرده‌ها که تحت عنوان وجوه مربوط به یارانه‌ها در حساب‌های مردم است، جزو منابع بانکی تلقی می‌شود و پس از اینکه اقدامات قانونی آن را بانک‌ها رعایت کردند و ذخایر قانونی آنها را نزد بانک مرکزی گذاشتند، می‌توانند مازاد آن را صرف اعطای تسهیلات یا تامین نقدینگی شعب خود کنند.

معاون اقتصادی بانک مرکزی خاطرنشان کرد: بنابراین این حساب‌ها از یک طرف سپرده‌هایی است که تحت تصرف مردم تلقی می‌شود و از طرف دیگر منابعی در اختیار بانک‌ها محسوب می‌شود و بانک‌ها می‌توانند این منابع را مدیریت کرده و آن را به انواع دارایی‌های بانکی شامل اعطای تسهیلات یا سایر نیازهایی که بانک می‌تواند نسبت به تامین آن مبادرت کند، تبدیل کنند.

وی در پاسخ به این سوال که آیا مردم می‌توانند حساب‌های خود را تغییر دهند و حساب‌های یارانه‌ای قرض‌الحسنه خود را به حساب‌های دارای سود تبدیل کنند، اظهار داشت: وقتی که حساب‌ها رفع مسدودی می‌شود به این معنا است که به هر نحوی می‌توانند از آن استفاده کنند، این وجوه متعلق به مردم و در مالکیت آنها است، بنابراین می‌توانند آن را برداشت کرده یا به کارهای بهره‌ورتر اختصاص دهند، مثلا حساب‌های جذاب‌تر افتتاح کرده یا کارهای بهره‌ورتر مثل خرید سهام یا انواع دارایی‌های مولد را خریداری کنند.

قضاوی با تاکید بر اینکه یارانه‌های نقدی مثل بقیه وجوهی است که مردم در حساب‌های خود دارند و تفاوتی بین وجوه یارانه‌ای و سایر وجوهی که در حساب‌های خود دارند، وجود ندارد، افزود: وجوه یارانه‌ای با سایر موجودی‌های بانکی مردم مخلوط شده و هیچ‌گونه تمایزی بین آنها نیست، بانک‌ها نمی‌توانند تمایزی بین این وجوه و سایر وجوه قائل شوند و دخل و تصرفی در وجوه یارانه‌ها نمی‌توانند داشته باشند.

واریز بیش از ۵ هزار میلیارد تومان

وی گفت: فراتر از ۵ هزار میلیارد تومان دولت به حساب خانوارها واریز کرده است.

معاون اقتصادی بانک مرکزی در مورد ساعت کاری بانک‌ها در راستای اجرای هدفمندی یارانه‌ها عنوان کرد: در جلسه هماهنگی با بانک‌ها از باب احتیاط، گرچه نظام بانکی به این موضوع واقف بود که مردم نیاز خارق‌العاده‌ای به خدمات بانکی پیدا نمی‌کنند، چرا که وجوهی که در حساب‌های آنها است با حقوقی که در پایان ماه بانک‌ها می‌پردازند یا در مقایسه با نیازهای پایانی سال رقم قابل ملاحظه‌ای نیست که بانک‌ها بسیج خاصی را اعمال کنند.

وی ادامه داد: اما با توجه به اینکه همه گونه احتیاط‌های همه‌جانبه را دولت لازم می‌دانست که به ابعاد مختلف اتخاذ شود، نظام بانکی هم از باب احتیاط آمادگی خود را تشدید کرد، به این نحو که مابین شبکه بانکی هماهنگی لازم انجام شد.

افزایش ساعت کاری بانک‌ها

وی از باز بودن شعب بانک‌ها در هفته جاری تا ساعت ۱۸ خبر داد و تصریح کرد: چنانچه در استان‌های مختلف به خدمات برخی از شعب فراتر از ساعت ۱۸ هم نیاز بود، تا ساعت ۲۰ به صلاحدید مدیران عامل بانک‌ها برخی از شعب در طول هفته باز هستند و به مردم خدمات ارائه می‌دهند.

به گفته قضاوی، به نظر می‌رسد که این احتیاط چندان مورد نیاز نیست، اما برای اطمینان از اینکه این مرحله از اجرای قانون بسیار آرام در کشور اجرا خواهد شد، نظام بانکی این همکاری را دارد.

وی در مورد برداشت مبالغ یارانه‌های نقدی از طریق خودپردازها گفت: تا این لحظه هیچگونه مشکلی در این زمینه به بانک مرکزی منعکس نشده است و به نظر می‌رسد که دستگاه‌های خودپرداز به نحو کارآمد عمل می‌کنند و فرآیند ارتباط الکترونیک بانک‌ها هم به راحتی در حال انجام است و بار قابل ملاحظه ای به ارتباطات الکترونیک بانکی تحمیل نمی‌شود.

رشد ۱۳ درصد نقدینگی ۹ ماهه

معاون اقتصادی بانک مرکزی در مورد تاثیر هدفمندی بر نقدینگی و تورم پایان سال گفت: با احتساب حدود ۵ هزار میلیارد تومان یارانه که به حساب خانوارها واریز شده است، در حال حاضر حجم نقدینگی نسبت به ابتدای سال تاکنون حدود ۱۳ درصد رشد دارد، اگر نسبت ۵ هزار میلیارد تومان یارانه نقدی را به مانده نقدینگی در ابتدای سال تقسیم کنیم، حدود ۵/۲ درصد از نقدینگی را تشکیل می‌دهد.

وی اضافه کرد: مفهوم این است که با وارد شدن وجوه مربوط به یارانه‌ها به حساب‌های مردم ۵/۲ واحد درصد از رشد نقدینگی تحت تاثیر این وجوه یارانه‌ای است که به حساب مردم واریز شده است و تا دیروز که این وجوه مسدود بود و مردم نمی‌توانستند با آن مبادله انجام دهند، می‌توان گفت که عملا نباید این وجوه را جزو نقدینگی محاسبه کرد.

قضاوی بیان کرد: چنانچه نقدینگی را به صورت واقع گرایانه بخواهیم در نظر بگیریم و اثر وجوه مسدود مربوط به یارانه‌ها را از درون آن خارج کنیم، نرخ رشد نقدینگی از ابتدای سال جاری تا مقطع زمانی کنونی به حدود ۵/۱۰ درصد بالغ می‌شود، در حالی‌که در سال گذشته برای این دوره مشابه یعنی دوره ۹ ماهه رشد نقدینگی حدود ۱۳ درصد بود، می‌توان اینگونه نتیجه گرفت که رشد نقدینگی در ۹ ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته تا حدودی کاهش داشته است و کمتر از سال قبل بوده است.

بستر مناسب از نظر نقدینگی

این مقام مسوول در بانک مرکزی با تاکید بر اینکه بستر مناسب برای اجرای این قانون مهیا بوده است، گفت: به این مفهوم که رشد نقدینگی از رشد متعادلی در سال جاری برخوردار بوده است و از امروز که از این وجوه رفع مسدودی می‌شود، نقدینگی رشد ۱۳ درصد می‌تواند داشته باشد، یعنی رشد نقدینگی ۹ ماهه ابتدای امسال ۱۳ درصد است.

وی رشد ۱۳ درصد را در شرایط حاضر رشد منطقی ارزیابی کرد و اظهار داشت: این رشد را نمی‌توان رفتار غیرمتعارفی تلقی کرد، در طول ۳ ماه آینده تا پایان سال جاری هم بانک مرکزی نظارت خود را روی رفتار نقدینگی و روند تحولات سپرده‌ها و تسهیلات بانکی اعمال خواهد کرد و چنانچه شتاب قابل ملاحظه‌ای در رشد نقدینگی هفتگی ملاحظه کند می‌تواند اقدامات کنترلی خود را از قبیل انتشار اوراق مشارکت بانک مرکزی آغاز کند.

قضاوی با تاکید بر اینکه اما فعلا نگرانی خاصی از بابت رشد نقدینگی ملاحظه نمی‌شود، افزود: این موضوع به زمان آینده موکول می‌شود که بانک مرکزی مراقب‌های مستمر خود را نسبت به تحولات سپرده‌های بانکی داشته باشد و چنانچه سپرده‌های بانکی روند تحولاتش به گونه‌ای بود که رشد قابل ملاحظه‌ای را برای نقدینگی رقم بزند، مبادرت به اقدامات کنترلی کند.

معاون اقتصادی بانک مرکزی یادآور شد: در حال حاضر رشد نقدینگی رشدی متعارف است و برای تسهیل مبادلات نه تنها مضر نیست بلکه مفید است.

واکنش مردم به آزادسازی حساب یارانه‌ها

با وجود توصیه‌ها مبنی بر حفظ رقم یارانه نقدی در حساب‌ها، از ساعات اولیه صبح یک‌شنبه ۲۸ آذرماه برخی‌ها به سمت خودپردازها و گروه بیشتری به شعب بانک‌ها رفتند و یارانه نقدی را دریافت کردند.

به گزارش ایسنا، این مراجعه به گونه‌ای بود که در برخی شعب بانک‌های پایتخت تجمع مشتریان باعث شده تا شعب به صورت نوبتی مردم را به داخل راه دهند، البته تا ساعات اولیه روز شعب برای تامین نقدینگی مشکلی نداشتند.

معاون اقتصادی بانک مرکزی با اشاره به آغاز اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها گفت: شعب بانک‌‌ها در ایام آتی تا ساعت ۱۸ باز خواهند بود و از این ساعت به بعد نیز هریک از بانک‌ها که تمایل دارند می‌توانند شعب خود را تا ساعت دیرتری نیز باز نگه‌دارند.

حسین قضاوی، معاون اقتصادی بانک مرکزی در این رابطه به خبرنگار فارس گفت: سرجمع مبالغ واریزی به حساب سرپرستان خانوار تحت عنوان «یارانه»‌، کمتر از موجودی نقدی است که در سیستم بانکی است و هم‌اکنون حدود ۸۰ هزار میلیارد ریال اسکناس و مسکوک در شبکه بانکی به غیر از بانک مرکزی وجود دارد.

همچنین سیدمحمود احمدی، دبیرکل بانک مرکزی از فراهم بودن نقدینگی لازم در بانک‌ها برای پرداخت یارانه‌های نقدی به مردم خبر داد و گفت: وجود نقدینگی در بانک‌ها موضوع بسیار مهمی است و به همین دلیل جلسه‌ای در بانک مرکزی با هدف هماهنگی بیشتر بین بانک مرکزی و نظام بانکی کشور برگزار شد. وی ادامه داد: بانک‌ها به طور ۱۰۰ درصد آماده هستند تا نقدینگی لازم را در اختیار مردم قرار بدهند تا در زمینه دریافت یارانه‌های نقدی مشکلی به وجود نیاید.

۲۵/۷درصد از حدود ۱۷ میلیون خانوار، شماره حساب بانک ملی خود را برای واریز یارانه اعلام کرده‌اند و بیشترین مشتریان دریافت یارانه نقدی مربوط به این بانک هستند.

بازنشستگان تامین اجتماعی در بانک رفاه کارگران

تعداد زیادی از بازنشستگان تامین اجتماعی هم حساب‌های بانک رفاه خود را برای دریافت یارانه نقدی اعلام کرده‌اند و این بانک هم آمادگی خود را برای ارائه خدمات مالی و بانکی به سرپرستان خانوار در طرح هدفمندسازی یارانه‌ها اعلام کرد.

۱/۶میلیون حساب یارانه‌ای در بانک تجارت

بانک تجارت هم از آمادگی کامل برای اجرای مرحله نهایی طرح هدفمندی یارانه‌ها و پرداخت یارانه نقدی به هموطنان برخوردار است. بیش از یک میلیون و۶۰۰ هزار حساب در بانک تجارت برای دریافت یارانه نقدی اعلام شده است.

واکنش‌ مردم و شعب بانک‌ها به برداشت یارانه‌ها

مردمی که دیروز برای دریافت یارانه‌ها به شعب بانک‌ها مراجعه کرد‌ند واکنش‌های متفاوتی در قبال امکان برداشت یارانه‌های نقدی خود نشان دادند و در قبال درخواست مردم برای اخذ یارانه‌های نقدی اکثر مسوولان شعب بانک‌ها با اعلام اینکه هیچ‌گونه بخشنامه‌ای مبنی بر افزایش ساعت کارشعب، ابلاغ نشده است، می‌گفتند: «مانند سایر روزها به کار خود ادامه می‌دهیم.»

به گزارش باشگاه خبری «توانا»، دریافت یارانه‌های نقدی به یکی از داغ‌ترین مباحث در محافل مردمی تبدیل شده و در شعب هر یک از بانک‌های خصوصی و دولتی لابه‌لای صحبت‌های مردم فقط موضوع «یارانه» به راحتی قابل تشخیص است و بحث آنها در مورد چگونگی تامین هزینه بنزین ۷۰۰ تومانی با یارانه‌های واریز شده از هیجان بالایی برخوردار شده است، در این هیاهو کم نیستند کسانی که اطلاعی از باز شدن حساب یارانه‌ها ندارند، برنامه تلویزیونی رییس‌جمهور را ندیده یا اخبار روزنامه‌ها و رسانه‌های مختلف را نخوانده و نشنیده‌ بودند. این گروه با تعجب خاصی به صحبت‌های دیگران گوش می‌دهند و مشتاقند ببینند آیا یارانه‌های آنها نیز هم واریز شده است و آیا قابل برداشت است؟

بخشنامه‌ ساعت کاری دریافت نشد

با وجود اعلام مسوولان شبکه بانکی مبنی بر آمادگی تمامی شعب برای همکاری در زمینه اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها و مراجعه مردم در روز جاری به بانک‌ها برای دریافت یارانه‌های نقدی، مسوول یکی از شعب بانک‌ها با اظهار بی‌اطلاعی از برنامه‌های افزایش ساعت کاری و هم‌چنین افزایش منابع نقدی شعب به «فارس» اظهار داشت: هیچ دستورالعملی تا این ساعت به شعبه ابلاغ نشده است. وی البته از ارائه توضیحات بیشتر در این‌باره خودداری و تاکید کرد: به همان شیوه کار می‌کنیم که قبل از این کار می‌کردیم. سرپرست یکی از خانوارهای تهرانی هنگامی که به یکی از شعب بانک‌ها برای دریافت یارانه نقدی مراجعه کرده بود به خبرنگار فارس، گفت: می‌خواهم تمام مبلغ یارانه‌ای که به حسابم ریخته شده است به صورت یکجا برداشت کنم.

هیچ کمبودی نداریم؛ نیازی به دستور از شعبه مرکزی نیست

رییس یکی از شعب بانک‌های دولتی نیز در مورد صدور بخشنامه یا دستورالعمل برای افزایش ساعت کاری این شعبه طی روز جاری و روزهای آتی به منظور پرداخت یارانه‌های نقدی به مردم، می‌گوید: هنوز هجومی از جمعیت به بانک مشاهده نشده و به همین منظور کمبودی در بانک‌ها برای منابع نقدی احساس نمی‌شود. وی اضافه می‌کند: از صبح که کار خود را آغاز کرده‌ایم مردم طبق روال هر روز خود خدمات مورد نیاز را دریافت می‌کنند و تاکنون نیز مشکلی در این‌باره احساس نشده است.

یارانه‌ام به اندازه‌ای نیست که بگذارم در بانک بماند

مرد سالخورده‌ای که با هیجان خاصی به یکی از شعب مراجعه کرده و مشغول دریافت تمام وجوه یارانه خود از باجه مربوطه است، می‌گوید: یارانه‌ام رقمی نیست، ولی می‌خواهم تمام آن را یکجا برداشت کنم.

وی ادامه می‌دهد: می‌خواهم یارانه‌ای که الان برداشت می‌کنم را خرج زندگی کنم البته می‌دانم قیمت‌ها هنوز گران نشده است.

از آنجایی که پیش‌بینی می‌شود ظرف امروز و روزهای آتی بسیاری از سرپرستان خانوار برای دریافت یارانه‌های خود به شعب بانک‌ها مراجعه کنند، اظهارات مسوولان این شعب در میادین شهر حکایت از عدم ابلاغ بخشنامه یا دستورالعمل خاصی به آنها برای کمک در امر پرداخت یارانه‌ به مردم دارد.

پیام استاندار تهران

استانداری تهران دراین رابطه از آمادگی تمامی دستگاه‌های اجرایی استان برای اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها خبر داد. به گزارش استانداری تهران، مرتضی تمدن استاندار تهران با تاکید بر آمادگی تمامی دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط استان برای اجرای مرحله جدید قانون هدفمندسازی یارانه‌ها، مصوبات ستاد هدفمندی یارانه‌های استان را تشریح کرد. تمدن گفت: بر این اساس مقرر شد، ساعات کاری شعب بانک‌های استان تا اطلاع ثانوی تا ساعت ۱۹ افزایش یابد.

شعبه ۲۴ ساعته نداریم

درحالی که برخی از مسوولان بانکی از جمله رامین پاشایی فام مدیرعامل بانک سپه از ۲۴ ساعته شدن برخی از شعب برای ارائه خدمات لازم به مردم همزمان با باز شدن حساب‌های مشمول یارانه از روز جاری خبر داده‌اند، مدیرعامل بانک ملی ضمن تاکید بر تامین وجوه نقد مورد نیاز در بانک‌ها، از افزایش ساعات کار شعب کشیک در ایام جاری خبر داد و گفت: امکان ۲۴ ساعته شدن بانک‌ها

وجود ندارد.

برداشت الکترونیکی یارانه‌ها

مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی گفت: پیش‌بینی ما این بود که امروز تراکنش شبکه بانکی زیاد شود، اما خوشبختانه وضعیت عادی و نرمال است. مهران شریفی، مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی در گفت‌وگو با خبرنگار موج، ضمن بیان این مطلب که تا این لحظه هیچ‌گونه مشکلی برای برداشت یارانه پیش نیامده است، اظهار داشت: طبق گزارش‌های رسیده، تاکنون مراجعه مردم به بانک‌ها طبق روال روزهای گذشته بوده و خوشبختانه مشکلی تا این لحظه گزارش نشده است.

بررسی ۲۴ ساعته شدن برخی شعب بانک سپه

مدیرعامل بانک‌ سپه با اشاره به بررسی امکان ۲۴ ساعته شدن برخی شعب بانک سپه به منظور خدمت‌رسانی به مردم پس از هدفمندی یارانه‌ها گفت: در نظر داریم شعب کشیک را در این ایام معرفی کنیم.

شعب ۲۴ ساعته لازم نیست

مدیر عامل بانک تات با تاکید بر اینکه نیازی به ۲۴ ساعته شدن ساعت کاری شعب بانک‌ها نیست، گفت: ‌بانک‌ها در ساعت ۸ الی ۱۷ خدمات لازم را به مردم ارائه می‌دهند و نیاز به افزایش ساعت کار نیست.

سید بهاءالدین حسینی‌هاشمی ضمن تشریح راهکارهای ماندگاری یارانه‌ها در حساب‌های مردم گفت: باید مانده سودی معادل سود اوراق مشارکت به صورت روزشمار به سپرده‌های حاوی یارانه‌های نقدی تعلق گیرد. حسینی هاشمی در مورد تغییر نرخ سود‌های بانکی با اجرای هدفمندی یارانه‌ها نیز گفت: ما اعتقادی به روش فعلی نداریم. نرخ سود باید نرخ مرجعی باشد که بین بانک‌ها مبادله شود و سپس بانک‌ها محاسبات خود را با مشتریان خود بر حسب ریسک موجود تنظیم کنند؛ در این شرایط رقابت معنا پیدا می‌کند و کارآیی‌ها نیز افزایش می‌یابد.