عضو شورای پول و اعتبار :‌ کاهش نرخ سود بانک‌ها مشمول شرکت‌های لیزینگ نمی‌شود

لیلا اکبرپور

سیدعلینقی خاموشی، رییس اتاق ایران و عضو شورای پول و اعتبار گفت:‌ کاهش نرخ سود بانک‌ها مشمول شرکت‌های لیزینگ نمی‌شود و نرخ سود لیزینگ‌ها به شکل جداگانه‌ای در شورای پول و اعتبار بررسی می‌شود. این در حالی است که براساس پیش‌بینی صاحبنظران اقتصادی با تعیین نرخ ۱۲درصدی سود تسهیلات بانکی وام‌های کوچک از سیستم بانکی حذف خواهد شد و بانک‌ها با توجه به سود سپرده‌گذاری که بنابر تاکید رییس‌جمهور نباید کاهش یابد ترجیح خواهند داد، با استفاده از عقود مشارکتی در پروژه‌های بزرگ دارای توجیه‌ اقتصادی شرکت نمایند، بنابراین چنانچه این گفته عضو شورای پول و اعتبار که شرکت‌های لیزینگ مشمول نرخ ۱۲درصدی نیستند و به طور جداگانه‌ای در خصوص آنها تصمیم‌گیری خواهد شد تحقق یابد، بهترین فرصت برای فعالیت‌های شرکت‌های لیزینگ متناسب با نیاز‌های افراد برای خرید خودرو، وسایل منزل و غیره به دست آمده است.

درست است که امروزه براساس آمار عملیات لیزینگ بعد از بانک‌ها به عنوان دومین شیوه تامین منابع مالی در بخش‌های مختلف اقتصادی محسوب می‌شود و درست است که هنوز آیین‌نامه اجرایی شرکت‌های لیزینگ در ایران به تصویب نرسیده است، اما با توجه به نرخ تورم ۶/۱۳درصدی در پایان سال ۸۵ و مهم‌ترین اقدام بانک مرکزی در جهت کنترل نرخ رشد ۹/۳۹درصدی نقدینگی برای مهار تورم، فعالیت لیزینگ‌ها دارای خاصیت ضدتورمی است.

در واقع روش لیزینگ به دلیل عدم تزریق مستقیم منابع مالی به بازار و پیشگیری و بازدارندگی این روش از ورود مستقیم منابعی که به صورت تسهیلات واگذار می‌شود آثار ضد تورمی دارد.در عین حال عملیات لیزینگ و نحوه عقد قرارداد و تملک شرکت‌های لیزینگ بر موارد اجاره و نیز تحویل و تحول عینی و واقعی موارد اجاره از بروز هر گونه سواستفاده احتمالی و صوری بودن علمیات اعتباری جلوگیری می‌کند.

این در حالی است که برخی از شرکت‌های لیزینگ تا تعیین تکلیف نرخ سود، از ارائه تسهیلات به مردم خودداری می‌کنند.

به گزارش فارس برخی از این شرکت‌ها نداشتن تسهیلات،‌افزایش طلب‌های شرکت‌ لیزینگ و اتخاذ تصمیمات جدید مدیران شرکت را دلیل این کار عنوان می‌کنند.

یک کاشناس در مورد ارائه تسهیلات برخی لیزینگ‌ها گفت: برخی از شرکت‌های لیزینگ برای تعیین تکلیف نرخ سود خود از گرفتن و ارائه تسهیلات جدید به بانک‌ها خودداری کرده‌اند. او افزود: برخی از این شرکت‌ها هراس دارند که نرخ سود کاهش یابد به همین دلیل تا تعیین تکلیف نرخ سود تسهیلات از بانک‌ها تسهیلات نمی‌گیرند. همچنین برخی از کارشناسان لیزینگ معتقدند کاهش نرخ سود لیزینگ‌ها سبب کاهش فعالیت این موسسات و بحران شرکت‌های خودروسازی خواهد شد.

مرتضی کاووسی، مدیر تحقیق و توسعه شرکت لیزینگ پارسیان نیز به فارس گفت: نرخ سود تسهیلات لیزینگ‌ها هنوز مشخص نیست، چنانچه نرخ سود کاهش یابد و لیزینگ‌ها بتوانند از این تسهیلات استفاده کنند و محدودیتی برای تعیین نرخ سود نداشته باشند دارای حاشیه سود مطلوب‌تری شده و خدمات بهتری عرضه خواهند کرد. هر چند انجمن لیزینگ در اواخر سال ۸۴ تعداد شرکت‌های لیزینگ را ۲۵۰اعلام کرد اما بخش عمده بازار در انحصار شرکت‌های لیزینگی است که سهامداران عمده‌ای مانند بانک‌ها و شرکت‌های خودروسازی دارند.

از این رو لیزینگ‌هایی که ارتباط مستقیم با بانک و شرکت‌های خودروسازی و شرکت‌های سرمایه‌گذاری آنها دارند در شرایط بهتری قرار خواهند گرفت، اما در کنار تمام شرایط ایجاد شده هنوز بانک مرکزی بر فعالیت آنها نظارتی ندارد.

سیدمحمود ابطحی عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس نیز در خصوص شرکت‌های لیزینگ گفت: لیزینگ‌های ما دچار مشکلات بنیادی هستند و تکلیف آنها از لحاظ قانونی روشن نیست. او افزود: وقتی مجلس قانون بازار غیرمتشکل پولی را تصویب کرد مقرر شد آیین‌نامه آن ظرف مدت ۳ماه ابلاغ شود که تا امروز تحقق نیافت.

ابطحی خاطرنشان کرد: قانون واحدی بر عملکرد این شرکت‌ها حاکم نیست و بانک مرکزی نیز ابزارهای لازم برای نظارت بر عملکرد این شرکت‌ها ندارد.

ابطحی یادآور شد: شرکت‌های لیزینگ بر اساس تصمیم خود عمل می‌کنند و مصوبه‌ای برای عملکرد آنها وجود ندارد. ابطحی خاطرنشان کرد: لیزینگ یک صنعت است که می‌تواند در توانمند شدن اقتصاد، تجزیه منابع و تزریق منابع مستقیم بر تولید و تجهیز ماشین‌آلات تاثیر داشته و باید در خدمت تولید و نیازهای افراد موثر باشد. صنعت لیزینگ در تمامی زمینه‌ها گسترش یافته است، از خرید لوازم کوچک تا هواپیما، کشتی‌های اقیانوس‌پیما، ماهواره‌های پیشرفته مخابراتی، صنایع عظیم و کارخانه‌های تولیدی را در بر گرفته است.

عمده‌ترین کشورهای فعال در بخش لیزینگ در قاره آسیا، ژاپن، هنگ‌کنگ، چین، کره، هند، تایوان، ترکیه، تایلند، پاکستان، اندونزی و عربستان سعودی هستند که در مجموع بالغ‌بر ۱۰میلیارد دلار حجم فعالیت بخش لیزینگ آنها بوده است. بر اساس آمار طی ۲۰سال گذشته حجم فعالیت صنعت لیزینگ در جهان از ۹/۸۴میلیارد دلار به ۶/۴۷۶میلیارد دلار افزایش یافته است. ترکیب فعالیت شرکت‌های لیزینگ در اروپا در بخش خودروهای سواری ۵/۳۳درصد، ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی ۲۵درصد، خودرو کار ۱/۷۱درصد، دستگاه و ماشین‌آلات اداری و خدماتی ۹/۱۳درصد، کشتی، هواپیما و راه‌آهن ۹/۳درصد و سایر ۶/۶درصد را به خود اختصاص داده است.

نقش لیزینگ در بازار پول و سرمایه

با نگاهی اجمالی به فعالیت لیزینگ در دنیا و مقایسه آن با کشورمان درمی‌یابیم که سهم لیزینگ در اقتصاد ایران ناچیز است. این حضور کمرنگ به خاطر فعالیت پررنگ بانک‌ها در ارائه تسهیلات بانک‌ها در قالب عقد اجاره به شرط تملیک طی سال‌های گذشته است. به طریقی فعالیت بانک‌ها در قالب عقد اجاره به شرط تملیک مشابهت کامل با فعالیت صنعت لیزینگ دارد و موجب شده تا سهم این صنعت در بازار پول ناچیز باشد. از سویی صنعت لیزینگ می‌تواند نقش پررنگی در بازار سرمایه نیز بازی کند، چرا که لیزینگ یکی از شیوه‌های موثر در تخصیص منابع مالی کمیاب برای سرمایه‌گذاری مولد است، وجوه مصرفی از طریق لیزینگ به طور واقعی صرف تامین تجهیزات و ایجاد یا راه‌اندازی واحد اقتصادی و افزایش تولیدات خواهد شد.