جلوه‌های سردرگمی

گروه بورس- بورس تهران طی هفته جاری رفتارهای متناقض و غیرقابل پیش‌بینی از خود بروز می‌دهد و در عمل تحلیل‌گران در حوزه رفتارشناسی بازار را دچار سردرگمی کرده است.

به نوشته خبرنگار ما یکی از جلوه‌های فقدان رفتار روشن در بازار روزهای اخیر، این گونه است که بسیاری از معامله‌گران به دلیل نبود چشم‌انداز روند معاملات در عرضه سهام خود می‌هراسند چراکه این پرسش را با خود زمزمه می‌کنند که نکندبازار مثبت شده و آنها سهم خود را زیرقیمت بفروشند، بنابراین آنها فروشنده واقعی نیستند. از سوی دیگر، همین احساس، نزد خریداران نیز وجود دارد.

بسیاری از خریداران، بازار را در موقعیت خرید نمی‌بینند و از این مساله نگران هستند نکند سهمی که امروز می‌خرند طی چند روز آینده، باز هم کاهش یابد. بنابراین این دو گروه رفتار محتاطانه‌ای از خود بروز می‌دهند، افزون بر این، رفتار عمومی بازار نشان می‌دهد که معامله‌گران در پی دریافت یک خبر خوب یا بد هستند، حال این خبر ممکن است اقتصادی یا سیاسی باشد.

برخی از تحلیل‌گران بر این باورند که حرکت مجرد بازار می‌تواند پس از انتشار چنین خبری شکل بگیرد و یک خبر جدید است که می‌تواند الگوی رفتار بازار را شکل بدهد.

در این شرایط تحلیل‌گران شاهد رفتارهای متناقضی از سوی بازار هستند، به طوری که تحلیل رفتار بازار به شدت دشوار شده است. به عنوان نمونه سهمی که ممکن است امروز صف خرید باشد فردا به سرعت به صف فروش تبدیل شود، یا بدون آنکه اتفاق خاصی روی سهم افتاده باشد، پایین‌تر از صف خرید دو روز بعد برای آن صف فروش تشکیل شود. از سوی دیگر، بازار تا اندازه‌ای این روزها «حقوقی‌محور» شده است، به طوری که حقیقی‌ها نه خریدارند نه فروشنده. حقیقی‌ها این روزها فقط بازار را رصد می‌کنند و تحرکی ندارند. برخی از تحلیل‌گران بر این عقیده‌اند که بازار از حالت احساسی خارج شده و بدون الگو و بدون منطق شده است.

در چنین بازاری، بیشتر تحلیلگران شاهد انجام معاملات درون گروهی جهت شناسایی سود و تغییر مالکیت سهم‌ها در زیرمجموعه هلدینگ‌ها هستند و حجم و ارزش معاملات رفتار دقیق بازار را نمایندگی نمی‌کند.

از سوی دیگر بازار همانند یک ماه گذشته، تقلا‌های قابل احساسی را برای تامین نقدینگی نمی‌کند. پیش از این بازار در آستانه عرضه‌های اولیه با عرضه سهام‌های نقد شونده تلاش می‌کرد، ضمن تامین نقدینگی در عرضه‌های اولیه مشارکت جدی‌تری داشته باشد.

در همین حال بخشی از فعالان بازار به این نتیجه رسیده‌اند که الزاما رویکرد P/E پایین نتیجه خوبی ندارد، زیرا به محض خرید برخی از این سهم‌ها شرکت‌های دارنده سهام به ویژه شرکت‌های مادر اقدام به عرضه این سهم‌ها می‌کنند و در این وضعیت خریداران با این پرسش روبه‌رو می‌شوند که اگر این سهم ارزنده است، چرا به یکباره از سوی حقوقی‌ها عرضه می‌شود و آیا حقوقی‌ها جهت تامین نقدینگی سهم‌های مورد استقبال را عرضه می‌کنند یا اینکه این سهم‌ها اساسا ارزنده نیستند.

جدای از این بازار طی هفته جاری از تشکیل صف فروش ۲۷میلیارد تومانی مس و فولاد رنج می‌برد و احتمالا بخشی از تقاضای فروش در صف‌ها قرار نگرفته است. در همین حال حرکت بازار روی سهام سیمانی بدون هیچ خبر قطعی و براساس گمانه‌زنی‌ها شکل گرفته است.

جمع‌بندی تمام این موارد نشان می‌دهد که بازار از یک رفتار غیر قابل پیش‌بینی برخوردار شده است.