فارس- درحالی تاکنون چارچوب مشخصی برای ارتباط مستمر و سالم شرکت‌های بورسی با سهامداران و رسانه‌ها وجود نداشت، با تصویب و ابلاغ دستورالعمل روابط سرمایه‌گذاران از سال آینده باب جدیدی در مناسبات شرکت‌ها و مالکان باز خواهد شد. شرکت‌های سهامی عام حاضر در بورس اوراق بهادار تهران برخلاف شرکت‌های بورسی خارج از کشور، تاکنون برنامه و چارچوب مشخص و نظامندی را در چگونگی ارتباط با سهامداران خود خصوصا سهامداران حقیقی و همچنین رسانه‌ها نداشته‌اند. این خلاء موجب شد تا سازمان و شرکت بورس برای اولین بار در تاریخ ۴۲ ساله بازار سهام ایران به این موضوع با اهمیت توجه ویژه‌ای نشان داده و در اجرای ماده ۲ قانون بازار اوراق بهادار و ماده ۳۵ دستورالعمل پذیرش اوراق بهادار، دستورالعملی بنام دستورالعمل روابط سرمایه‌گذاران با هدف اجرای وظایف شرکت‌ها در ارتباط سالم و مستمر و آگاهی تهیه و تدوین کنند. این درحالی است که به گفته سیدعلی حسینی معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران اوراق بهادار سازمان بورس، این دستورالعمل جدید و پیشنهادی تا پایان سال تصویب و ابلاغ می‌شود. با عملیاتی شدن این اقدام تازه در بازار سرمایه‌ (که از سوی شرکت بورس انجام و برای بررسی و تصویب به سازمان بورس ارائه شده) شرکت‌های حاضر در بازار سهام از سال آینده موظف به برقراری ارتباطی نوین و در عین حال سالم با سهامداران و رسانه‌ها خواهند شد.

راه‌اندازی واحدی جدید در شرکت‌های بورسی

براساس این گزارش، درصورت تصویب و ابلاغ دستورالعمل روابط‌ سرمایه‌گذاران، شرکت‌های بورسی در اولین قدم باید اقدام به راه‌اندازی واحدی جدید به نام واحد روابط سرمایه‌گذاران کنند تا از طریق آن ناشران اوراق بهادار با هدف انعکاس دقیق امور و عملکرد مالی خود، ارتباطی دو سویه و اثربخش با مخاطبان برقرار‌کنند. از سوی دیگر با تصویب این دستورالعمل، شرکت‌های حاضر در تابلوهای اصلی و فرعی بازار اول حداکثر ۶‌ماه و یک‌سال فرصت خواهند داشت تا اقدامات مقتضی را در مورد رعایت مفاد این دستورالعمل انجام دهند. رعایت زود هنگام این دستورالعمل درحالی به تمام ناشران مشمول آن توصیه ‌شده که شرکت‌های بازار دوم نیز که از میزان سرمایه، تعداد و پراکندگی سهامداران قابل‌ملاحظه‌ای برخوردارند در رعایت مفاد این دستورالعمل الزام خواهند داشت.

واحد روابط سرمایه‌گذاران چه وظایفی دارند؟

واحد روابط سرمایه‌گذاران شرکت‌های بورسی دارای دو وظیفه اصلی خواهند بود.

وظیفه اول برقراری و توسعه ارتباطی دوسویه با مخاطبان بوده و مشتمل بر مواردی چون برقراری روابط با سازمان و بورس به ‌منظور حصول اطمینان از رعایت مقررات و الزامات حاکم بر بازار اوراق بهادار، افشای به‌موقع اطلاعات مطابق مقررات، برقراری جلسات مشترک با رسانه‌ها و تحلیلگران مالی و سرمایه‌گذاران، روابط با رسانه‌ها و انجام اقدامات مورد نیاز برای برگزاری مجامع عمومی است. دومین وظیفه واحد روابط سرمایه‌گذاران نیز تحلیل ترکیب سهامداران، شناسایی و پیشنهاد سرمایه‌گذاران هدف تعریف شده است.

خط‌‌مشی ۷ گانه روابط سرمایه‌گذاران

واحد روابط سرمایه‌گذاران درحالی باید دارای «خط مشی روابط سرمایه‌گذاران» باشد که این خط‌ مشی باید علاوه بر اصول اساسی و اهداف کلی، فرآیندها و رویه‌های اجرایی را نیز تعیین و مسوول هر مرحله را مشخص کند. این خط ‌مشی ۷گانه شامل مواردی چون اصول اساسی ارتباط‌ (شفافیت، قابلیت اتکا، صراحت، به‌موقع‌بودن اطلاعات و ثبات‌رویه)، تعیین اشخاص مسوول بخش‌های مختلف خط مشی و افرادی که مسوول اجرای آن‌ها هستند، معرفی شخص یا اشخاصی به‌عنوان سخنگوی ناشر و تعیین حدود اختیارات آن‌ها، افشای اطلاعات مطابق دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت شده نزد سازمان و سایر مقررات مربوط، برنامه‌های ارتباط‌جمعی مانند مجمع عمومی سالانه، جلسات عمومی و مصاحبه با رسانه‌ها، سرمایه‌گذاران، تحلیلگران و رسانه‌ها، هدف‌گذاری سرمایه‌گذاران (بررسی ترکیب سهامداران موجود و شناسایی پیشنهاد سرمایه‌گذاران هدف) و مواردی چون نحوه رعایت الزامات مندرج در قوانین و مقررات ازجمله محرمانه بودن اطلاعات، مدیریت شیوه‌ رفتار با گزارش‌ها و شایعات منتشر شده، معاملات مبتنی بر اطلاعات نهانی، محدودیت‌های معاملات برای مدیران و کارکنان، وضعیت‌های ویژه نظیر ادغام و تحصیل سهام مدیریتی و رویه‌های مدیریت شرایط بحرانی است. براساس این گزارش، خط‌ مشی روابط سرمایه‌گذاران درحالی باید به تصویب هیات‌مدیره‌ ناشر برسد و حداقل سالی یک بار مورد بازنگری قرارگیرد که مفاد آن نباید مغایر قوانین و مقررات باشد و ناشر باید این خط‌ مشی را در وبگاه خود منتشر کرده و آن را بنا به درخواست سهامداران در اختیار آنان قرار دهد. از سوی دیگر واحد روابط سرمایه‌گذاران باید برنامه‌ اجرایی خود را بر اساس سرفصل‌های اصلی خط‌مشی روابط سرمایه‌گذاران تدوین و اجرا کند. این برنامه باید شامل سالنامه‌ تفصیلی عملیات روابط سرمایه‌گذاران و زمانبندی اجرای آن‌ باشد. این در حالی است که واحد روابط سرمایه‌گذاران باید حداقل هر۳‌ماه یک‌بار گزارشی از اقدامات انجام‌شده و برنامه‌ آینده‌ خود را به هیات‌مدیره ‌ارائه کند. این گزارش باید شامل ارزیابی مقام مافوق در مورد اثربخشی اقدامات انجام‌شده باشد.

ساختار و جایگاه سازمانی واحد روابط سرمایه‌گذاران

ساختار و جایگاه سازمانی واحد روابط سرمایه‌گذاران می‌تواند به گونه‌ای باشد که تحت نظارت مستقیم مدیرعامل یا معاون (یا مدیر) مالی ناشر تشکیل شود. ناشر باید حداقل یک نفر را به‌عنوان مسوول واحد روابط سرمایه‌گذاران تعیین کند و منابع انسانی، مالی و... کافی به تناسب وظایف تعریف ‌شده را به آن اختصاص دهد.

۸ ویژگی مسوول واحد روابط سرمایه‌گذاران

مسوول واحد روابط سرمایه‌گذاران باید حداقل دارای تحصیلات دانشگاهی و تجربه‌ حرفه‌ای در امور مالی، حسابداری، اقتصاد، بازرگانی یا رشته‌های مشابه آن بوده و تجربه کافی در زمینه مدیریت سرمایه‌گذاری و داشتن درک از نیازها و کارکردهای بازار اوراق بهادار داشته باشد.

علاوه بر این آشنایی کافی با قوانین و مقررات مربوط، شناخت کامل از ناشر، فعالیت‌ها و دورنمای آینده‌ آن، توانایی ابلاغ پیام‌های کلیدی روابط سرمایه‌گذاران به شکلی قابل‌فهم، مهارت‌های ارائه مطالب با استفاده از ابزارهای ارتباطی پیشرفته، توانایی جلب اعتماد سرمایه‌گذاران و مدیریت ارشد و روابط عمومی قوی با مردم از دیگر ویژگی‌های مسوول واحد روابط سرمایه‌گذاران باید باشد.

الزامات شرکت‌ها و بازرسی شرکت بورس

این دستورالعمل در شرایطی باب جدیدی در مناسبات شرکت‌های بورسی و سهامداران باز خواهد کرد که علاوه بر موارد یاد شده ناشر مکلف است نسخه‌ای از خط‌ مشی و برنامه‌ روابط سرمایه‌گذاران خود را پس از تصویب و نسخه‌ای از گزارش عملکرد سالانه واحد روابط سرمایه‌گذاران را (که به تایید مدیرعامل ناشر رسیده است) حداکثر تا پایان فروردین ماه هر سال به بورس ارسال کند. این الزامات تمام بازنگری‌های انجام‌شده در خط‌ مشی و برنامه‌ یادشده را در طول سال نیز شامل می‌شود. از سوی دیگر بورس می‌تواند به‌صورت ادواری ضمن بازرسی واحد روابط سرمایه‌گذاران ناشر از رعایت الزامات این دستورالعمل اطمینان حاصل کند و ناشر مکلف است در خصوص تذکرها و اصلاحات پیشنهادی بورس اقدامات مقتضی را انجام دهد. این در حالی است که وظایف و تعهدات تعیین شده در دستورالعمل پیشنهادی روابط سرمایه‌گذاران برای واحد روابط سرمایه‌گذاران نافی وظایف هیات‌مدیره مطابق قوانین و مقررات نبوده و تخلف از مفاد این دستورالعمل مشمول ماده ۲۴ دستورالعمل انضباطی ناشران پذیرفته شده در بورس است.