داود رزاقی* مریم جمشیدیان** فاطمه پوستی*** در تبصره ۴۸ قانون بودجه سال ۱۳۷۹به دولت، وزارت نیرو و شرکت‎ها وسازمان‎های تابعه آن اجازه داده شد به منظور تسریع دراجرای عملیات طرح‏های عمرانی خود به انتشار اوراق مشارکت بپردازند. بار دیگر در قانون برنامه پنج ساله سوم توسعه (مصوب ۱۷/۰۱/۱۳۷۹)، اوراق مشارکت به عنوان روشی مناسب برای تقویت پایه سرمایه بانک‎ها و افزایش توان حضور بانک‏های ایرانی در بانکداری بین‎المللی و تامین مالی طرح‎های شرکت‎های صادرکننده خدمات فنی و مهندسی، معرفی شد. چندی بعد به موجب تبصره ۴۸ قانون بودجه سال ۱۳۷۹ که پیش‌تر به آن اشاره شد، آیین‎نامه اجرایی انتشار ۳۰۰ میلیون ریال اوراق مشارکت به منظور تامین مالی تکمیل عملیات اجرایی طرح‎های وزارت نیرو در تاریخ ۱۶/۰۵/۱۳۷۹ توسط هیات وزیران تصویب شد. پس از تصویب «قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت»، قانونی دیگر با عنوان «قانون الحاق یک ماده به قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت» در تاریخ ۰۷/۱۲/۱۳۷۹ توسط مجلس شورای اسلامی تصویب شد. این الحاقیه قانونی به عنوان ماده ۱۲ به قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت اضافه شد. در تاریخ ۲۶/۱۱/۱۳۷۹ به موجب قانون بودجه سال ۱۳۸۰به دولت، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت نیرو و شرکت‎ها و سازمان‎های تابعه آن و وزارت مسکن و شهرسازی (سازمان عمران و بهسازی شهری) اجازه داده شد تا برای تکمیل و تسریع عملیات اجرایی طرح‎های خود به انتشار اوراق مشارکت بپردازند (تبصره ۴۰ قانون بودجه سال ۱۳۸۰). به موجب بند «و» این تبصره که نحوه تامین اعتبار مورد نیاز برای سایر طرح‎های نوسازی و بهسازی وزارت مسکن را بیان می‌کند، آیین‎نامه اجرایی انتشار یکصد میلیارد ریال اوراق مشارکت در تاریخ ۱۰/۰۵/۱۳۸۰ توسط هیات وزیران تصویب شد. در تاریخ ۲۶/۰۵/۱۳۸۲ به موجب ماده ۱۷ قانون «تنظیم بخشی از مقررات تسهیل نوسازی صنایع کشور» و اصلاح ماده (۱۱۳) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، به شرکت‎های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار اجازه داده شد تا با کسب مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار، برای تامین منابع مالی مورد نیاز برای اجرای پروژه‎های خود اقدام به انتشار اوراق مشارکت، بدون تضمین دولت و بانک مرکزی کنند و منابع حاصل را در طرح‎های نوسازی و توسعه شرکت استفاده کنند. به منظور تسریع در اجرای این قانون، بنا به پیشنهاد وزارتخانه‌های صنایع و معادن، امور اقتصادی و دارایی و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور «آیین‌نامه اجرایی اوراق مشارکت بورسی» در تاریخ ۱۷/۰۴/۱۳۸۳ توسط هیات وزیران تصویب شد. به نظر می‌رسد عدم ایجاد زیرساخت‌های لازم در بازار سرمایه که در قانون برنامه پنج ساله دوم توسعه (سیاست پولی و تنظیم بازار، بازار سرمایه، ۱۳۷۵) و آیین‌نامه اجرایی انتشار اوراق مشارکت شرکت‌های پذیرفته‎شده در بورس به صراحت به آن اشاره شده است، علت اصلی تاخیر زمانی در استفاده از اوراق مشارکت بورسی باشد. معرفی چارچوبی برای واگذاری سهام شرکت‎های دولتی و متعلق به دولت در قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و تاسیس سازمان خصوصی‎سازی به عنوان نهاد مجری فرآیند خصوصی‎سازی بر اهمیت ایجاد زیرساخت‎های مورد نیاز برای فعالیت بازار اوراق بهادار افزود. *معاونت عملیات و بازار تامین سرمایه امین **مشاور حقوقی تامین سرمایه امین ***کارشناس مالی و روابط بین‌الملل تامین سرمایه امین