گروه بورس - شروین شهریاری: بازار سهام با ادامه روند کم انگیزه خود، هفته جاری را هم در فضایی از رکود و انتظار گذراند تا سرمایه‌گذاران کماکان به امید ایجاد تحولی جدید در عرصه سیاست خارجی یا اقتصادی برای تعیین جهت جدی بازار باقی بمانند. در این میان، هر چند شاخص کل عمدتا به لطف برخی جابه‌جا‌یی‌ها در بین سهامداران عمده شرکت‌های بزرگ در قیمت‌های مثبت با رشد اندک ۲/۰ درصدی در مقیاس هفتگی مواجه شد؛ اما عقربه شاخص به‌عنوان نمایانگر میانگین بازدهی سهامداران کماکان زیان ۹ درصدی را از ابتدای سال نشان می‌دهد. فضای رخوت در بورس تهران در حالی ادامه می‌یابد که در نیمه دوم مهر ماه سرمایه‌گذاران با دو تحول مهم مواجه خواهند شد. در عرصه سیاسی احتمالا دور جدید مذاکرات نمایندگان کشورمان با اعضای گروه ۱+۵ در یکی از پایتخت‌های اروپایی از سر گرفته خواهد شد و در عرصه اقتصادی نیز منتشر شدن گزارش‌های نیمسال اول فعالیت شرکت‌های بورسی، اطلاعات جدیدی را برای تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران فراهم می‌سازد. از همین رو انتظار می‌رود با مشخص شدن نتایج این دو تحول مهم، بازار در روزهای پایانی مهرماه شاهد افت و خیز بیشتری باشد.

نخستین استنباط از شش ماهه‌ها

معمولا شرکت‌های بورسی انتشار اطلاعات میان‌دوره‌ای و پیش‌بینی‌های جدید سودآوری خود را به روزهای آخر از فرصت قانونی یعنی اواخر ماه بعد از هر فصل موکول می‌کنند و به همین دلیل، تا‌کنون اطلاعات اندکی از عملکرد شرکت‌های بورسی در شش ماه نخست روی سیستم جامع اطلاع‌رسانی ناشران (موسوم به کدال) قرار گرفته است. با این حال، برخی اطلاعات تولید و فروش منتشر‌شده از سوی شرکت‌های بورسی به استنباط اولیه از فضای گزارش‌های پیش رو کمک می‌کند. در یکی از مهم‌ترین‌ تحولات، گزارش عملکرد تولید و فروش شرکت فولاد خوزستان در‌بردارنده افت ۱۹درصدی حجم فروش در کنار تنزل ۷ درصدی قیمت‌های فروش نسبت به مدت مشابه سال گذشته بود. این گزارش از یکسو تداوم رکود به‌ویژه در بخش ساخت‌و‌ساز که مصرف‌کننده اصلی فولادهای ساختمانی را نشان می‌دهد و از سوی دیگر، برای شرکت‌های سنگ‌آهنی که مبنای نرخ فروش آنها بر اساس قیمت فولاد تولیدی خوزستان تعیین می‌شود، خبر خوبی نیست. در همین حال، گزارش تولید و فروش بزرگ‌ترین‌ شرکت سنگ‌آهنی کشور یعنی چادرملو هم حکایت از افت قابل توجه ۲۴ درصدی حجم فروش به‌رغم ثبات میزان تولید نسبت به مدت مشابه سال گذشته دارد. به این ترتیب می‌توان گفت در بخش فولادی و سنگ‌آهنی احتمالا گزارش‌های شش ماهه با شگفتی مثبتی همراه نخواهد بود. درصنعت پتروشیمی، گزارش دومین متانول ساز بزرگ کشور یعنی پتروشیمی فن آوران نشان می‌دهد که حجم تولید در مقایسه با سال گذشته بیش از ۱۳ درصد افزایش یافته و ارقام فروش نیز به نحو متناسبی در حال رشد است که می‌تواند یک نتیجه‌گیری اولیه از بهبود شرایط در صنعت پتروشیمی چه به لحاظ تامین خوراک و چه از لحاظ تسهیل شرایط فروش و تخفیف مشکلات تجارت خارجی (که در دو سال گذشته اوج گرفته بود)، را به دست دهد. در تحولی دیگر، نخستین گزارش گروه دارویی بار دیگر به شرکت البرز دارو اختصاص یافت که معمولا جزو صدرنشینان لیست شفافیت وسرعت اطلاع‌رسانی در بین بنگاه‌های بورسی است. محتوای گزارش شش ماهه این شرکت مطابق با پیش‌بینی‌های قبلی بود و عملا تغییر سودآوری را نسبت به مدت مشابه سال گذشته گزارش نکرد. واکنش بازار به این گزارش مثبت نبود و قیمت سهام «دالبر» حدود سه درصد در هفته جاری افت کرد. بنابراین می‌توان گفت به‌رغم امیدواری‌های قبلی مبنی بر شگفتی مثبت دارویی‌ها در گزارش‌های شش ماهه (که منجر به رشد ۱۰ درصدی شاخص این گروه در یک ماه اخیر به‌رغم جو راکد بورس شده است) نشانه‌ها از وجود چاشنی خوش‌بینی در این پیش فرض بازار حکایت دارد.

آخرین تحولات در «عدالت»

سهام عدالت یکی از چند پرونده مهم اقتصادی کشور است که در زمان دولت قبلی گشوده شده و دولت جدید سعی زیادی در سر و سامان دادن به آن دارد. در روزهای اخیر دو تحول مهم در زمینه سهام عدالت به وقوع پیوست. نخست، تلاش تنی چند از نمایندگان مجلس (که با بازار سهام و دغدغه‌های وضعیت مبهم کنونی سهام عدالت آشنا هستند) برای تصویب دو فوریت طرح آزاد‌سازی سهام عدالت بود که در مجلس رای نیاورد و در ادامه حتی یک فوریت بررسی آن نیز مورد تایید نمایندگان قرار نگرفت. به این ترتیب با قرار گرفتن بررسی این طرح در نوبت عادی، پیگیری هر گونه اقدام عملی در این خصوص احتمالا به سال آینده موکول می‌شود. در اقدامی دیگر، وزارت نفت پیشتاز تغییر نمایندگان حقیقی اعضای هیات‌ مدیره سهام عدالت در شرکت‌های پالایشگاهی شد تا گامی مهم در جهت حل یکی از مشکلات که عبارت است از ابهام در نحوه تعیین اعضای هیات‌ مدیره متناسب با توان تخصصی لازم در شرکت‌هاست برداشته شود. خبرهای غیر‌رسمی از تسری این اقدام به شرکت‌های پتروشیمی و بانک‌هایی که سهام عدالت در آنها صاحب کرسی هیات مدیره است، حکایت دارد. بنابراین به نظر می‌رسد با تاخیر در فرآیند آزادسازی سهام عدالت، دولت در عمل راهکار موقتی را برای افزایش کارآیی شرکت‌های مشمول این طرح برداشته که عبارت است از معرفی مستقیم نمایندگان هیات مدیره در شرکت‌ها توسط وزارتخانه‌های دولتی به جای تصمیم‌گیری از مسیر شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی است.

چشمک نقدینگی به تورم

انتشار آمار نقدینگی تا پایان مرداد ماه و تورم شهریور ماه توسط بانک مرکزی از مهم‌ترین‌ اخبار اقتصادی در روزهای گذشته بوده است. در این راستا، نقدینگی کماکان شتاب فوق‌العاده رشد بالای ۳۰ درصدی در مقیاس سالانه را حفظ کرده و به ۶۴۱ هزار میلیارد تومان در ۳۱ مرداد ماه ۹۳ رسیده است. رشد شتابان نقدینگی، آثار خود را به تدریج در نرخ تورم هم منعکس کرده تا آنجا که در شهریور ماه، شاخص قیمت‌ها با یک رشد ۴/۱ درصدی دیگر رو به رو شده است. به این ترتیب با افزایش بیش از ۴ درصدی شاخص تورم در فصل تابستان، پرشتاب‌ترین فصل رشد قیمت کالاهای مصرفی از ابتدای تصدی دولت یازدهم عملا رقم خورده است. در همین راستا، بر اساس محاسبه‌های آماری می‌توان گفت تورم نقطه به نقطه در شهریور ماه کف خود را تجربه کرده است (۴/۱۴ درصد) و از پایان مهر ماه، روند افزایشی نرخ نقطه به نقطه تورم آغاز خواهد شد؛ وضعیتی که امیدها برای کاهش نرخ سود بانکی به‌عنوان مهم‌ترین رقیب فعلی بورس را به افق دورتر (احتمالا سال ۹۴) موکول می‌کند.