پیش بینی مسعود ابکاء از بازار آهن
قیمت فولاد در پایان سال کاهش می‌یابد
گروه بورس‌فلزات- آزاده حسینی- اینکه چرا روند سرمایه‌گذاری در بخش‌خصوصی به کندی انجام می‌شود و آیا اصلا بخش‌خصوصی جایگزین مناسبی برای شرکت‌های دولتی است؟ اصلا در چه موقعیتی به لحاظ حضور بخش‌خصوصی در سرمایه‌گذاری هستیم و سوالاتی نظیر این از جمله مواردی بود که در گفت‌وگوی ما با مسعود ابکاء مدیرعامل سابق شرکت سهامی ذوب‌آهن اصفهان و کارشناص صنعت فولاد مطرح شد. متن زیر مشروح گفت‌وگو با ایشان است:
از آنجا که می‌دانم شما یکی از بانیان آزادسازی آهن در کشور بودید پرسشم را از آن زمان یعنی آزادسازی نرخ آهن مطرح می‌کنم به نظر شما آزادسازی قیمت آهن در مورد بخش‌خصوصی هم تاثیرگذار بود؟
بگذارید در ابتدا از اینجا برایتان صحبت کنم که در صورت شناسایی مزیت نسبی در کشور اگر به دنبال ده مورد بگردیم قطعا فولاد یکی از ۱۰مورد است اما اگر مسیر توسعه این بخش درست تعریف نشود هیچ اتفاقی نمی‌افتد به عنوان مثال: آزادسازی قیمت آهن
شاه بیت غزل فولاد بوده و در طول سه سال گذشته این آزادسازی تصمیمی بود که واحدهای دولتی را انگیزه‌دار کرد.
در گذشته فارغ از اینکه قیمت تمام شده محصول آنها چقدر است سایر ارگان‌ها برای آنها قیمت‌گذاری می‌کردند. در چنین شرایطی واحد صنعتی نمی‌توانست دنبال کسب سود باشد. سال گذشته مابه‌التفاوت شدیدی بین بازارهای جهانی و داخلی به وجود آمد که بنگاه‌های اقتصادی از آن تفاوت قیمت، سود بردند اما در گذشته در چنین موقعیتی تنها تعداد خاصی سود می‌بردند.
ولی در آن شرایط بنگاه اقتصادی متضرر می‌شد و باید به دنبال رانت‌خوار و رانت‌ده می‌گشتند. اما بعد از آزادسازی، مشکلات حل شد و بنگاه‌های اقتصادی در هنگام سود با شعف بیشتری برای توسعه گام برمی‌دارند. درحقیقت در چنین شرایطی رانت غیرمولد تبدیل به رانت مولد شد.
اتفاق بزرگ‌تر هنگام آزادسازی قیمت آهن، نصیب فولادسازان بخش‌خصوصی شد. چرا که قبل از آزادسازی قیمت آهن سرمایه‌گذاری در بخش‌خصوصی نداشتیم و علت آن هم روشن بود چون اصلا توان رقابت بخش‌خصوصی و دولتی وجود نداشت، اما در حال حاضر بخش‌خصوصی وجود دارد اما رقیب بی‌منطقی هم دارد.
* آیا وظیفه دولت با آزادسازی قیمت آهن به پایان رسید یا این صنعت هنوز جا برای کار کردن دارد؟
وظیفه دولت تمام نشده الان دولت باید بپذیرد که متصدی واحد فولادسازی نباشد در حقیقت هنوز هم گام بزرگ که از سوی دولت باید برداشته شود انجام نشده، در واقع بهتر است دولت به جای تصدی‌گری خودش را متولی هدایت و رفع مشکلات سرمایه‌گذاران بخش‌خصوصی بداند.
* لطفا کمی در این خصوص توضیح دهید. یعنی دولت به چه صورت می‌تواند از بخش‌خصوصی حمایت کند؟
یکی از راه‌هایی که دولت توسط آن می‌تواند از بخش‌خصوصی حمایت کند تامین زیربناها است، فولاد از صنایعی است که به لحاظ حمل‌و‌نقل نیاز به سرمایه‌گذاری دارد. در حال حاضر مشاوره دادن در زمینه مکان‌یابی مناسب برای تاسیس و راه‌اندازی کارخانه‌های تولیدی، تقویت بخش معدن و شجاعت در واگذاری معادن به سرمایه‌گذاری بخش‌خصوصی یا حداقل تضمین تامین مواد و رساندن امکانات اولیه مانند آب، برق و گاز در کنار واحد فولادسازی از جمله اموری است که دولت برای حمایت از بخش‌خصوصی می‌تواند انجام دهد.
نکته دیگری که دولت در سیاستگذاری‌ها می‌تواند رعایت کند و سوق دادن تمام تسهیلات به سمت واحدهای ذوب است چرا که در حال حاضر تعداد زیادی واحدهای نوردی تاسیس شده‌اند که ماده اولیه آنها بیلت است و از داخل کشور تامین نمی‌شود و دولت باید با اجرای سیاست‌های سهل و روان سرمایه‌ها را به این سمت سوق بدهد یا حتی سیاست تشویقی برای واحدهای نوردی بگذارد که خودشان واحدهای ذوب مورد نیاز را احداث کنند.
در حال حاضر مزیت نسبی که ما در صنعت فولاد داریم در ۴ گروه ۱- معادن، ۲- انرژی، ۳- نیروی انسانی، ۴- وجود بازار است که اگر سرمایه‌گذاری لازم را انجام ندهیم بیش از ۵۰درصد مزیت‌های موجود را از دست می‌دهیم به علاوه در حال حاضر هزینه‌های حمل بیلت از مبدا تا مقصد چیزی حدود ۵۰ تا ۸۰تومان در هر کیلوگرم است که با احداث واحد ذوب بخش عظیمی از این مبلغ صرفه‌جویی
خواهد شد.
* به نظر شما مشکل در کجا است چرا دولت از بخش‌خصوصی حمایت نمی‌کند؟ در واقع دولت در راستای حمایت از بخش‌خصوصی چه کارهایی بکند، بهتر است؟
یکی از کارهای اساسی که دولت می‌تواند انجام دهد که البته اگر بخش‌خصوصی هم متولی انجام آن شود مطلوب‌تر است، اطلاع‌رسانی دقیق و صحیح و به موقع است. اطلاعاتی در مورد اینکه بخش‌خصوصی چه ظرفیت‌هایی در حال نصب دارد؟ چه نوع کالایی تولید می‌کند؟ در کدام مناطق واقع شده؟ نسبت عرضه و تقاضای محصولاتش به چه صورت است؟ چند درصد پیشرفت فیزیکی داشته؟ و آمارهایی نظیر آن که متاسفانه من به عنوان کارشناس فولاد حتی ارقام با ضریب تقریبا ۲۰درصد مثبت و منفی را هم نمی‌توانم اعلام کنم.
در صورتی که اگر دولت اعتقاد به بخش‌خصوصی داشته باشد باید همین اطلاع‌رسانی را انجام دهد یا زمینه انجام آن را فراهم آورد.
* آزادسازی قیمت فولاد و تاسیس بورس فلزات در زمان شما انجام شد آیا شما هم نقشی در آن داشتید؟
به همان اندازه که برای ذوب‌آهن وقت صرف کردم در مورد آزادسازی قیمت آهن هم انرژی صرف کردم در راه‌اندازی و تاسیس بورس فلزات تهران و اصفهان هم بیشترین تاثیر را داشتم این را از هر کسی که آن زمان دستی در راه‌اندازی بورس فلزات داشت می‌توانید بپرسید. بورس فلزات اصفهان با همت ما ساخته شد اما الان استفاده درستی از آن نمی‌شود و به غیر از این تالار بورس فلزات گسترش فیزیکی دیگری نداشته است.
*با توجه به اینکه شما در روزهای نخست راه‌اندازی و تاسیس بورس فلزات حضور داشتید و حتی از دست‌اندرکاران این سازمان بودید آیا بورس فلزات به اهداف خود رسیده است؟
در واقع بورس فلزات به اهداف اولیه نائل آمده اما دیگر پیشرفتی نداشته یعنی اتفاق جدیدی طی این مدت رخ نداده شعبه دیگری در رابطه با مبادلات تاسیس نشده، کالای جدیدی وارد مبادلات بورس فلزات نشده، بخش‌خصوصی هنوز نتوانسته به راحتی محصولاتش را در بورس فلزات مبادله کند و تعداد کارگزاری‌ها همچنان محدود و بورس فلزات انعطاف لازم برای مقابله با لحظه‌های بحرانی را در خودش ایجاد نکرده و یک ارتباط همه جانبه منطقی را با کارشناسان بخش‌های فنی و اقتصادی فولاد برقرار نکرده است. در بازار واردات و صادرات نقشی ایفا نکرده است، به عبارت دیگر بورس فلزات راه افتاده و با همان ساختار ادامه حیات می‌دهد در صورتی که نقش توسعه‌ای بورس فلزات عاملی است برای پویایی بیشتر آن که باید مورد توجه قرار گیرد. البته طرح این موضوع نادیده گرفتن زحمات افراد موجهی که در مجموع بورس فلزات زحمت می‌کشند نیست بلکه، با اتخاذ سیاست‌های توسعه‌ای موجبات پیشرفت آنها هم فراهم می‌شود.
*عوامل تاثیرگذار بر قیمت انواع آهن چیست؟
میزان عرضه و تقاضا، عامل تاثیرگذار بر روی قیمت آهن است در واقع یک حرکت غیر منطقی در میزان عرضه و تقاضا نوع روند آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد و باعث نوسان قیمت‌ها می‌شود به عنوان مثال: دولت بودجه‌ای به وزارتخانه‌ها می‌دهد که نیاز یک سال پروژه‌های عمرانی خود را تامین کنند اما وزارتخانه موردنظر نیاز یکساله خود را یک باره در یک ماه از بازار تامین می‌کند که این موضوع باعث تلاطم در بازار می‌شود بعد از طرح تقاضای وزارتخانه مورد نظر در بازار قیمت‌ها افزایش پیدا می‌کنند و عکس‌العمل بازار نسبت به این افزایش تقاضا و رشد قیمت‌ها مطمئنا باعث شکل‌گیری واردات از خارج با نرخ‌های ارزان‌ترمی‌شود چراکه حتی طرح تقاضای مورد نیاز یک سال یک وزارتخانه موجب افزایش کاذب قیمت‌ها می‌شود.
همان طور که این اتفاق در سال گذشته برای بازار فولاد ما افتاد و نرخ‌های داخلی از قیمت‌های جهانی هم بالاتر رفت. به همین دلیل واردات به صورت بی‌رویه برای کسب سود بیشتر انجام می‌گیرد و پس از آن اتفاقی خواهد افتاد که در حال حاضر در بازار شاهد آن هستیم یعنی اشباع بازار.
* پیش‌بینی شما از قیمت انواع آهن‌آلات در سال جاری چیست؟
به هر حال در یک بازار غیر بحرانی قیمت‌ها حدود قیمت‌های جهانی است اما در شرایط فعلی بازار من فکر می‌کنم تیرآهن به خصوص تیرآهن سنگین کاهش قیمت خواهد داشت.
میلگرد با همین روند قیمت مورد مبادله قرار خواهد گرفت و قیمت ورق هم همین طور ثبات نسبی خواهد داشت اما قیمت ورق گالوانیزه به واسطه رشد قیمت روی در بازارهای جهانی افزایش خواهد یافت اما در مورد روند قیمت‌های جهانی معتقدم از اوایل سال ۲۰۰۸ قیمت‌ها اندکی کاهش پیدا خواهند کرد.
دلیل آن هم این است که پروژه‌هایی که کشور چین در مورد المپیک داشت به اتمام خواهد رسید و از حجم تقاضای سنگین این کشور در بازارهای جهانی کاسته خواهد شد. البته نفس پیش‌بینی احتمال عدم انجام را هم دارد.
ارسال نظر