این در شرایطی است که تا چندی پیش خبرهای امیدوار‌کننده از روند مثبت مذاکرات و توافقات ایجاد شده بین دو طرف به خوش‌بینی‌ در همه بازارهای کالایی انجامیده بوداما این خوش‌بینی‌ها در یک ماه گذشته معکوس شد به‌طوری‌که‌ شاخص کالایی  CRB در این مدت ۷/ ۴ درصد، شاخص LME Index به میزان ۳/ ۴ درصد و شاخص S&P GSCI به میزان ۶/ ۲ درصد افت را در کارنامه خود ثبت کردند. این موضوع در هفته گذشته نیز تشدید شده است. در مورد کالاها نیز وقتی به تفکیک گروه‌های کالایی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند روند نسبتا مشابهی مشاهده می‌شود که نشان می‌دهد خوش بینی‌های گذشته چندان هم پایدار نبوده است. آمریکا اعلام کرده روی ۲۰۰ میلیارد دلار دیگر واردات کالای چینی تعرفه ۲۵ درصدی خواهد بست و لیست جدیدی از سایر کالاها را نیز هدف قرار خواهد داد. وال استریت ژورنال این اقدام ترامپ را به معنای آغاز مجدد خطر جنگ تجاری بین دو کشور می‌داند و معتقد است اگر چین توافقات اخیر را ملغی کند بسیاری از چالش‌ها به اقتصاد جهان بازمی گردد با این حال باید منتظر دور جدید مذاکرات بود.

بازگشت جنگ تجاری

طی ماه‌های اخیر بازارهای جهانی که به شدت نگران جنگ تجاری دو ابرقدرت اقتصادی دنیا بودند با اعلام اخبار توافق بار دیگر مسیر مثبت در پیش گرفته بودند اما به نظر می‌رسد انتشار اخبار جدید بازارها را دوباره در مسیر نزولی قرار می‌دهد؛ کما اینکه طی روزهای اخیر بهای نفت در بازارهای جهانی بار دیگر کاهش یافته و بازارهای سهام جهانی نیز افت کرده‌اند. البته دیروز با انتشار خبر سفر مقامات چینی به واشنگتن بازارها متعادل شدند اما نتایج این مذاکرات از اهمیت بالایی برخوردار است و نشان می‌دهد بازارها در حال رصد این موضوع هستند.  نکته دیگر آنکه نگاهی به پیش بینی‌ها در مورد برخی کالاها نشان می‌دهد بازار چندان به روندهای آتی این بازارها خوش بین نیست به‌عنوان مثال بازار پیش بینی می‌کند قیمت نفت، مس، فولاد و برخی کالاهای کشاورزی در سه ماه سوم و چهارم نزولی خواهد بود که این سیگنال برای بازارهای کالایی مهم و ناامیدکننده است.

در این بین بررسی کارشناسان جهانی نشان می‌دهد که وضع تعرفه‌ها روی واردات اقلام چینی اثراتی دوجانبه بر اقتصاد آمریکا گذاشته است؛ از یکسو تولیدکنندگان محصولات نهایی از رشد قیمت مواد اولیه گلایه دارند و معتقدند این تعرفه‌ها در مورد مواد اولیه باعث شده قیمت تمام شده برای محصولات آنها گران تمام شود که روی قدرت رقابتی آنان اثر منفی دارد و از سوی دیگر تولیدکنندگان مواد اولیه همچون فولاد یا فلزات یا محصولات شیمیایی از وضع این تعرفه‌ها راضی هستند با این حال صنایع خودرو، کشاورزی، فناوری و... نگران وضع تعرفه‌های جدید هستند.

نفت درگیر دو وضعیت

در این بین نوسانات اخیر قیمت نفت در پی بروز این تنش تجاری شرایط را برای روند نزولی در مورد سایر محصولات و مواد اولیه مهیا کرده است. به عقیده کارشناسان با کاهش قیمت نفت سایر کالاهای پایه نیز با افت قیمت روبه‌رو‌ می‌شوند و این مساله اکنون در حال رخ‌نمایی در بازار است زیرا قیمت اغلب فلزات پایه و کشاورزی در بازارهای جهانی روند کاهشی خود را در مدت اخیر طی کرده است و این مساله می‌تواند هشدارهای سابق را درباره احتمال بازگشت رکود به اقتصاد جهانی تقویت کند. در معاملات هفته اخیر قیمت نفت آمریکا حدود ۳ درصد کاهش یافته و نفت برنت نیز با افت ۲۵/ ۳ درصدی به زیر قیمت ۷۰ دلار بازگشته است. این ریسک باعث شده تا روند افزایشی قیمت فلزات پایه متوقف شود و روند معکوسی در پیش گرفته شود.

به‌عنوان مثال در همین دوره زمانی قیمت مس ۳۱/ ۴ درصد کاهش را در پرونده خود به ثبت رسانده است. آلومینیوم ۳ درصد، قلع ۷ درصد، روی ۴/ ۷ درصد و نیکل ۴/ ۷ درصد افزایش را تجربه کرده‌اند. بیزنس اینسایدر در این ارتباط در گزارشی نوشت افزایش تعرفه‌های ایالات متحده به اقتصاد چین آسیب می‌رساند و با توجه به اینکه این کشور یکی از بزرگ‌ترین واردکنندگان کالاهای پایه محسوب می‌شود این موضوع روی قیمت این کالاها اثر منفی بر جای خواهد گذاشت کما اینکه این روند منفی را اکنون نیز شاهدیم.

از طرفی به دلیل آنکه کالاهای چینی با اعمال این تعرفه‌ها در بازار آمریکا گران خواهند شد لذا قدرت رقابت این محصولات در این بازار افت کرده و روانه بازارهای دیگر می‌شوند که باعث افت قیمت در بازارهای جدید خواهد شد و در نهایت مجموعه‌ای از شوک‌ها را به همه بازارها منتقل خواهد کرد. اکنون باید منتظر ماند و دید ظرف هفته‌های پیش رو آیا دو کشور به توافقی دست می‌یابند یا این روند تا رکود کامل اقتصاد ایران ادامه می‌یابد.  در این بین اما نگرانی‌ها از تداوم جنگ پرهزینه تجاری دولت ترامپ باعث ریزش بورس‌های جهانی شد. آسوشیتد پرس در این رابطه می‌گوید بازارهای سهام بیش از هر خبر دیگری نسبت به اخبار جنگ تجاری بین دو اقتصاد بزرگ جهان واکنش نشان می‌دهند و بخش‌های صنعت، معادن و تکنولوژی که حساسیت زیادی به این اخبار دارند، بیش از سایر بخش‌ها در بورس نسبت به این تحولات آسیب‌پذیرند و به همین دلیل نیز پیرو ریزش بسیاری از بازارهای کالایی بازارهای مالی نیز واکنش‌های جدی از خود نشان دادند. داگ کوت، استراتژیست ارشد بازار در یک موسسه سرمایه‌گذاری گفت: روند مذاکرات مانند یک بازی است و طرفین سعی در پنهان کردن نیات خود دارند تا طرف مقابل دستشان را نخواند. واشنگتن، چین را متهم کرده است که به تعهدات خود عمل نکرده اما چین این اتهام را رد می‌کند. جنگ تجاری بین چین و آمریکا چیز جدیدی نیست اما با روی کار آمدن دونالد ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا، ابعاد کاملا جدیدی به خود گرفته است.

فلزات پایه نگرانند

اما در بین همه انواع بازارها به نظر می‌رسد تولیدکنندگان حوزه فلزات پایه بیش از سایرین نگران اوضاع هستند. رویترز در گزارشی حتی نوشته کاهش طولانی‌مدت قیمت فلزات در شرایط کنونی حتی می‌تواند به ورشکستگی بسیاری از شرکت‌ها و معادن مربوطه منتهی شود و شرکت‌هایی نیز که در تلاش بودند خود را با استفاده از رشد قیمت‌های اخیر بالا بکشند ممکن است به شرایط گذشته خود بازگردند. این به معنای آن است که سرمایه‌گذاران چشم‌اندازهای آتی را نگران‌کننده می‌دانند. آنها گمان می‌کنند چالش‌ها برگشته و تشدید شرایط بد اقتصادی در کشورهای مختلف مثل ترکیه یا آرژانتین نیز نشان می‌دهد وضعیت متزلزلی بر اقتصادها سایه افکنده و اقتصادهای ضعیف‌تر با سرعت بیشتری در این مسیر حرکت می‌کنند.

دیوید ویلسون، استراتژیست کالا در Freepoint Commodities گفت که تجدید تنش‌های تجاری منجر به تشدید شرایط معاملاتی در بازارهای فلزات شده و از آن بدتر اینکه کسی نمی‌داند ترامپ ممکن است چه زمانی چه تصمیمی بگیرد. در یک نظرسنجی در بازار LME، حدود ۵۷ درصد از کسانی که به سوالات پاسخ داده‌اند، گفته‌اند که انتظار می‌رود تنش‌های تجاری و خطرات سیاسی، موضوع شماره یک در بازار فلزات امسال باشد. فو شیائو، رئیس استراتژی بازار کالا در بانک بین‌المللی چین در این ارتباط در گفت‌وگو با رویترز گفت که بیشتر موارد اختلافی بین چین و ایالات متحده را نمی‌توان به راحتی حل کرد زیرا آنها به سمت یک معامله حرکت می‌کنند و این عدم اطمینان نیز شرایط را سخت کرده است، زیرا طبیعی است که نوسانات به هر حال به نفع یک گروه و به زیان یک گروه دیگر است.

ترکیه در تنش اقتصادی

در این بین اما در سوی دیگر بحران اقتصادی در ترکیه از روز دوشنبه دوباره تشدید شده است و شاخص‌های اقتصاد کلان در این کشور چشم‌انداز خوبی را نشان نمی‌دهند. با اینکه این موضوع به اندازه جنگ تجاری چین و آمریکا برای بازارهای کالایی اهمیت ندارد. از زمان بحران ارز در سال گذشته که لیر به پایین‌ترین میزان در برابر آمریکا رسید و تورم تقریبا به ۴ برابر هدف رسمی دولت رسید. آنتونی اسکینر، تحلیلگر مسائل خاورمیانه و شمال آفریقا به بلومبرگ اعلام کرده که ما در یک منطقه تاریک سیاسی و اقتصادی قرار داریم، جایی که اقتصاد نزولی، سیاست‌های تحریمی و نگرانی‌ها در مورد بازار نفت به اوج خود رسیده و همه این موضوعات روی بازارهای مختلف از جمله بازارهای کالایی اثر منفی بر جای خواهد گذاشت.

12-01

12-02