طی هفته گذشته به رغم افت نرخ نفت ایران در بازار اروپا و آفریقا صورت گرفت
رشد قیمت نفت ایران در بازارهای آسیایی
بهای نفت خام در بورس نیویورک طی هفته گذشته (۱۸ جولای الی ۲۲ جولای ۲۰۱۱) از یک روند افزایشی برخوردار بود.
بهای نفت خام در بورس نیویورک طی هفته گذشته (۱۸ جولای الی ۲۲ جولای ۲۰۱۱) از یک روند افزایشی برخوردار بود.
بر‌این اساس طی هفته گذشته، به دنبال تصمیم رهبران منطقه یورو برای حل بحران بدهی کشورهای منطقه نظیر یونان،ایرلند و پرتغال و اعطای وام‌هایی با نرخ بهره پایین به‌این کشورها، تصمیم آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) برای توقف آزادسازی بیشتر ذخایر استراتژیک نفت کشورهای مصرف‌کننده، پیش‌بینی معامله گران بازار نفت مبنی بر کاهش 300 هزار بشکه‌ای در روز صادرات نفت خام نیجریه در ماه سپتامبر 2011، خوشبینی معامله‌گران برای تصویب برنامه‌های انبساطی جدید در اقتصاد آمریکا، برآورد بانک مورگان استنلی مبنی بر افزایش قابل توجه تقاضای نفت بخش برق ژاپن در نتیجه اجرای برنامه‌های‌این کشور برای کنار گذاشتن تدریجی نیروگاه‌های برق هسته‌ای، تشدید و تداوم ناآرامی‌های سیاسی در خاورمیانه، افزایش نگرانی فعالان بازار نفت از گسترش نا آرامی‌ها به سایر کشورهای تولیدکننده نفت خصوصا عربستان سعودی، تداوم اختلال در تولید نفت خام برخی کشورهای تولیدکننده همچون لیبی و یمن، تداوم ناآرامی‌ها در لیبی به ویژه در مناطق نفت خیز‌این کشور و تردید معامله‌گران درباره زمان بازگشت نفت خام سبک صادراتی‌این کشور به بازار نفت و پالایشگاه‌های اروپا، افزایش ارزش شاخص‌های
بورس در بازارهای جهانی، کاهش ارزش دلار در مقابل یورو و همچنین کاهش سطح ذخیره‌سازی‌های نفت خام آمریکا معادل 8/3 میلیون بشکه در هفته منتهی به 15 جولای 2011، قیمت نفت خام WTI در بازار بورس نایمکس (آتی‌های ماه اول)، با بیش از 94/3 دلار افزایش، از حدود 93/95 دلار در هر بشکه در تاریخ 18 جولای 2011 تا بیش از 87/99 دلار در هر بشکه در تاریخ 22 جولای 2011 افزایش یافت.
البته طی دوره مذکور، انتشار برخی اخبار و اطلاعات نظیر آمار کمتر از سطح انتظار بخش مسکن آمریکا، افزایش ۸۰ هزار بشکه‌ای در روز تولید نفت خام امارات متحده عربی در ماه ژوئن ۲۰۱۱ نسبت به ماه مه بر اساس تازه‌ترین آمار آژانس بین‌المللی انرژی و همچنین پیش‌بینی معامله‌گران از افزایش صادرات نفت خام آنگولا در ماه سپتامبر ۲۰۱۱، از عوامل تضعیف کننده قیمت نفت خام در بازارهای جهانی به شمار می‌روند.
موسسه S&P هشدار داده است در صورتی که دولت و کنگره آمریکا نتوانند در خصوص افزایش سقف بدهی‌های دولت فدرال به توافق برسند رتبه اعتباری‌این کشور را کاهش خواهد داد. مذاکرات و رایزنی‌ها بین مقام‌های دولت و کنگره آمریکا در خصوص افزایش سقف بدهی‌های 3/14تریلیون دلاری دولت فدرال تا کنون به نتیجه نرسیده است. موسسه مودی نیز نسبت به کاهش رتبه اعتباری آمریکا هشدار داده است. وزارت دارایی آمریکا نیز اعلام نموده است در صورتی که سقف بدهی‌های دولت آمریکا تا 2 اوت 2011 افزایش نیابد دولت‌این کشور با ورشکستگی روبه‌رو خواهد شد و اقتصاد آمریکا با موج دوم بحران مالی و اقتصادی مواجه می‌شود. بر اساس اظهارنظر بن برنانکه، رییس فدرال رزرو آمریکا نیز در صورت عدم افزایش سقف بدهی‌های آمریکا، شوک شدیدی به کل سیستم مالی آمریکا وارد خواهد شد.
از سوی دیگر، تحلیل‌گران و فعالان بازار نفت معتقدند تلاش ژاپن برای کنار گذاشتن تدریجی نیروگاه‌های برق هسته‌ای سبب خواهد شد تقاضای نفت خام و فرآورده‌های نفتی بخش برق‌این کشور به میزان قابل توجهی افزایش یابد. نگرانی‌های عمومی در ژاپن در خصوص امنیت نیروگاه‌های هسته‌ای به شدت افزایش یافته است و بخش زیادی از مردم ژاپن خواستار متوقف شدن فعالیت نیروگاه‌های هسته‌ای هستند. دولت ژاپن پیش از وقوع فاجعه هسته‌ای فوکوشیما قصد داشت سهم انرژی هسته‌ای در تولید برق این کشور را از ۳۰ به ۵۰ درصد افزایش دهد، ولی در حال حاضر مقامات این کشور به فکر تعطیلی بخش زیادی از نیروگاه‌های هسته‌ای این کشور می‌باشند. موسسه مورگان استنلی در تازه ترین گزارش خود پیش‌بینی کرده است که در صورت تعطیلی نیروگاه‌های هسته‌ای ژاپن، این کشور مجبور به واردات روزانه ۳۵۰ هزار بشکه نفت خام بیشتر خواهد بود. در‌این صورت میزان تقاضای LNG این کشور نیز ۲۰ میلیون تن در سال افزایش خواهد یافت که این رقم معادل یک سوم کل مصرف این کشور است. بر اساس گزارش مذکور، میزان تقاضای نفت خام ژاپن در ماه‌های ژوئن تا دسامبر ۲۰۱۱ به بیش از ۵۴۰ هزار بشکه در روز خواهد رسید،
در حالی که این رقم در سال ۲۰۱۰ به طور میانگین در حدود ۱۹۲ هزار بشکه در روز بوده است. کارشناسان معتقدند ژاپن در کوتاه مدت راهی جز افزایش واردات نفت و گاز یا استفاده بیشتر از نیروگاه‌های زغالی نخواهد داشت؛ چراکه در غیر‌این صورت‌این کشور با بحران کمبود برق و انرژی روبه‌رو خواهد شد. شرکت برق کانزای ژاپن اعلام کرده است که ۲ نیروگاه اتمی‌خود را تا اواخر جولای از مدار خارج خواهد کرد. پیش از‌این نیز ۴ رآکتور هسته‌ای ژاپن برای انجام بازرسی‌های امنیتی تعطیل شده بود. طبق برآورد‌این بانک، حتی در صورت بازگشت به کار همه نیروگاه‌های اتمی تعطیل شده ژاپن نیز تقاضای نفت در بخش برق این کشور ۳۰۰ هزار بشکه در روز خواهد بود. از سوی دیگر، با توجه به تعهدات ژاپن برای کاهش آلودگی‌های زیست محیطی، تنها راهکار بلند مدت برای‌این کشور، افزایش استفاده از LNG برای تولید برق است. در همین راستا بایستی خاطرنشان کرد که بر اساس تازه ترین آمار منتشره توسط وزارت دارایی ژاپن، واردات LNG این کشور در ژوئن ۲۰۱۱ با رشد ۶/۱۰ درصدی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته مواجه بوده و به رکورد جدیدی در‌این زمینه دست یافته است. پیش‌بینی می‌شود افزایش
واردات LNG و نفت خام ژاپن به منظور تامین تقاضای سوخت‌این کشور در زمان اوج مصرف برق در فصل تابستان همچنان ادامه داشته باشد.
طی هفته گذشته، ارزش شاخص‌های بورس در بازارهای سهام آمریکا به دنبال انتشار اخبار مربوط به سودآوری شرکت‌ها در بورس‌های آمریکا و اروپا و همچنین اقدام اتحادیه اروپا برای حل بحران پولی منطقه یورو، از یک روند افزایشی قابل توجه برخوردار بودند. ارزش یورو در مقابل دلار طی دوره مذکور به دنبال توافق رهبران منطقه یورو و امضای یک معاهده اضطراری در بروکسل به منظور کمک به بحران مالی کشورهایی مانند یونان، ایرلند و پرتغال و جلوگیری از سرایت آن به دیگر کشورهای منطقه یورو، از یک روند افزایشی قابل توجه برخوردار بود. تصویب کمک‌های مالی به یونان و‌ایرلند از سوی اتحادیه اروپا و صندوق بین المللی پول در سال 2010، تا حدودی موجب تضعیف ارزش یورو در مقابل دلار شد، ولی کارشناسان معتقدند‌این روند تداوم نیافته و برنامه‌های انبساطی بانک مرکزی آمریکا، سبب کاهش ارزش دلار خواهد شد. به طور کلی ارزش دلار در مقابل یورو در پی تصمیمات فدرال رزرو مبنی بر ارائه کمک‌های مالی برای بهبود اوضاع اقتصادی این کشور، از یک روند کاهشی برخوردار بوده است. سیاستگذاران بانک مرکزی آمریکا اعلام کرده‌اند که آماده ارائه کمک‌های بیشتر برای بهبود اوضاع اقتصادی این
کشور می‌باشند، بنابراین در صورت اجرای برنامه‌های انبساطی بانک مرکزی آمریکا و تزریق پول به اقتصاد این کشور، برای جلوگیری از بازگشت به رکود، ارزش دلار افت خواهد کرد. بر اساس آمار دبیرخانه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، قیمت سبد نفتی اوپک طی دوره 18 جولای الی 21 جولای 2011، ابتدا ازحدود 31/112 دلار در هر بشکه تا بیش از 54/113 دلار در هر بشکه در تاریخ 20 جولای افزایش یافت، ولی مجددا تا سطح 2/113 دلار در هر بشکه کاهش یافت. میانگین هفتگی بهای سبد نفتی اوپک در هفته منتهی به 21 جولای 2011، با 81 سنت افزایش نسبت به هفته پیش از آن به هر بشکه 112 دلار و 93 سنت رسیده است. میانگین هفتگی بهای سبد نفتی اوپک در هفته منتهی به 15 جولای 2011 معادل 112 دلار و 12 سنت بود. همچنین میانگین ماهانه بهای سبد نفتی اوپک طی ماه جولای (تا 21 جولای 2011)، با 1 دلار و 92 سنت افزایش نسبت به میانگین ماه ژوئن 2011 به هر بشکه 110 دلار و 96 سنت رسیده است. میانگین بهای سبد نفتی اوپک در ماه ژوئن 2011 معادل 109 دلار و 4 سنت در هر بشکه بود. سبد نفت خام اوپک در بردارنده 12 نوع نفت‌خام اعضای این سازمان شامل مخلوط الجزایر، گریسول آنگولا،
اورینته اکوادور، سنگین‌ایران، سبک بصره، صادراتی کویت، اس سیدر لیبی، سبک «بونی» نیجریه، مارین قطر، سبک عربی عربستان سعودی، موربان امارات و بی.سی.اف 17 ونزوئلا است.
قیمت نفت خام برنت دریای شمال در بازار بورس لندن(ICE) نیز برای تحویل در ماه سپتامبر ۲۰۱۱، به دلیل تداوم ناآرامی‌ها در لیبی و کاهش شدید تولید نفت خام این کشور و افزایش نگرانی فعالان بازار نفت از احتمال گسترش ناآرامی‌ها در خاورمیانه و تسری آن به سایر کشورهای تولیدکننده نفت خصوصا عربستان سعودی و در نتیجه تشدید نگرانی‌ها درباره کمبود عرضه نفت خام در بازار اروپا و همچنین به دنبال تصمیم رهبران منطقه یورو برای حل بحران بدهی یونان، از یک روند افزایشی همراه با نوسان برخوردار بوده و از حدود ۰۵/۱۱۶ دلار در هر بشکه در تاریخ ۱۸ جولای ۲۰۱۱ تا بیش از ۶۷/۱۱۸ دلار در هر بشکه در تاریخ ۲۲ جولای افزایش یافت. سطح بالای ذخیره‌سازی نفت خام در آمریکا و کاهش تولید نفت خام لیبی و به تبع آن نگرانی مصرف‌کنندگان درباره عرضه نفت خام به بازار اروپا موجب شده است تا نفت خام برنت از حق مرغوبیت ۸۰/۱۸ دلار در هر بشکه نسبت به نفت خام WTI برخوردار باشد.
میانگین بهای هر بشکه نفت خام صادراتی‌ایران با 2 سنت کاهش نسبت به هفته ماقبل (13 جولای 2011)، در روز 20 جولای 2011 به بشکه‌ای 112 دلار و 65 سنت رسیده است. بر اساس آمارهای امور بین‌الملل شرکت ملی نفت‌ایران، میانگین وزنی بهای هر بشکه نفت خام سبک‌ایران به مقصدهای مختلف در روز چهارشنبه (20 جولای 2011) 114 دلار و 30 سنت بود و همین رقم برای نفت خام سنگین در سطح 111 دلار و 75 سنت قرار داشت. همچنین قیمت هر بشکه نفت خام سبک ایران به بازار آفریقای جنوبی 115 دلار و 51 سنت و هر بشکه نفت خام سنگین‌ایران به‌این بازار 114 دلار و 16 سنت گزارش شده است. هر بشکه نفت خام سبک‌ایران در بازار آسیا 113 دلار و 78 سنت، شمال غربی اروپا 115 دلار و 50 سنت و در بازار مدیترانه 113 دلار و 31 سنت معامله شده است. هر بشکه نفت خام سنگین‌ایران نیز در بازار آسیا 111 دلارو 39 سنت، شمال غربی اروپا 114 دلار و 15 سنت و در بازار مدیترانه 110 دلار و 41 سنت به فروش رسیده است.
طی دوره ۱۳ جولای الی ۲۰ جولای ۲۰۱۱، قیمت نفت خام سبک و سنگین‌ایران در بازار آسیا به میزان ۳۹ سنت در هر بشکه افزایش یافته است، در حالی که در سایر بازارها با کاهش همراه بوده است. بر‌این اساس، طی دوره مذکور بیشترین کاهش در قیمت نفت خام سبک و سنگین‌ایران مربوط به بازارهای مدیترانه و آفریقای جنوبی با ۳۷ سنت کاهش در هر بشکه بوده است. میانگین وزنی بهای هر بشکه نفت خام سبک و سنگین‌ایران نیز نسبت به هفته قبل، به ترتیب به میزان ۲ سنت و ۱ سنت در هر بشکه طی دوره مذکور کاهش یافته است. بر اساس آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا میزان ذخایر نفت خام‌این کشور در هفته منتهی به ۱۵ جولای ۲۰۱۱ معادل ۷/۳۵۱ میلیون بشکه بوده است که در مقایسه با هفته قبل (۸ جولای ۲۰۱۱) به میزان ۸/۳ میلیون بشکه کاهش یافته و معادل ۸/۱ میلیون بشکه از میزان مشابه سال قبل در تاریخ ۱۶ جولای ۲۰۱۰ کمتر است. میزان این ذخایر بر حسب روز نیز نسبت به هفته قبل به میزان ۴/۰ روز کاهش یافته و در سطح ۹/۲۲ روز قرار گرفته است و معادل ۲/۰ روز کمتر از میزان مشابه سال قبل است. طی دوره مذکور، سطح خوراک پالایشی آمریکا به میزان ۴۰۳ هزار بشکه در روز افزایش یافته و در سطح
۶۲۱/۱۵ میلیون بشکه در روز قرار گرفته است که به میزان ۱۰۴ هزار بشکه در روز بیشتر از میزان مشابه سال قبل است.
تولید نفت خام آمریکا طی دوره 8 جولای 2011 الی 15 جولای 2011 به میزان 13 هزار بشکه در روز افزایش یافته و در سطح 591/5 میلیون بشکه در روز قرار گرفته است و معادل 131 هزار بشکه در روز بیشتر از میزان مشابه سال قبل در تاریخ 16 جولای 2010 است. در همین زمان میزان واردات نفت خام آمریکا از 9 میلیون بشکه در روز به 343/9 میلیون بشکه در روز (معادل 343 هزار بشکه در روز) افزایش یافته است که معادل 634 هزار بشکه در روز کمتر از میزان مشابه سال قبل است.
پیش‌بینی قیمت:
در هفته گذشته قیمت نفت خام WTI در دامنه قیمتی 95 تا 100 دلار نوسان داشت. سطح 96 دلار از سطوح حمایتی محکم ماه جاری است که مانع کاهش بیشتر قیمت شده است و سطح 100 دلاری نیز به دلیل شرایط نامناسب اقتصادی مانع افزایش قیمت شد. قیمت نفت در چهار هفته گذشته با‌اندکی افزایش همراه بوده است، ولی هنوز پایین‌تر از میانگین 14 هفتگی است که مسیر افزایشی قیمت را با تردید روبه‌رو کرده است. فعالان بورس هنوز منتظر اخباری از وضعیت اقتصادی یا عرضه نفت هستند تا مسیر بعدی قیمت را رقم بزنند. آمار بخش مسکن آمریکا از میزان مورد انتظار کمتر بود و امید به‌این بخش را با تردید مواجه کرد. اتحادیه اروپا همچنان با مساله بدهی درگیر است و امکان سرایت آن به کشورهای دیگر می‌رود. ارزش دلار در مقابل یورو کاهش یافت که تحلیل‌گران این امر را در نتیجه کاهش ریسک بیان کردند که به نوبه خود فشار افزایشی بر قیمت نفت وارد آورد. ذخیره‌سازی نفت خام کاهش مناسبی داشت، البته باید توجه داشت که ذخیره نفت همواره در فصل گرما روندی کاهشی دارد، ولی از طرف دیگر کاهش مذکور موجب شد که ذخیره نسبت به سال قبل در سطحی کمتر قرار گیرد که‌این موضوع فشار افزایشی بر قیمت
وارد آورد. ذخیره سازی بنزین نسبت به سال قبل به میزان قابل توجهی پایین‌تر است، البته اندکی افزایش را در هفته گذشته تجربه کرد.
در هفته جاری قیمت برای گذر از سطح ۱۰۱ دلار نیازمند اخبار مناسبی است در غیر‌اینصورت به سطح ۹۶ دلار تنزل می‌یابد.
منبع: سایت موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی (www.iies.org )
*کارشناسان ارشد موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی
ارسال نظر