سکوت بورس در مقابل بازار قیر

گروه بورس کالا - در پی تغییراتی که در نحوه محاسبه نرخ مواد اولیه تولید قیر توسط شرکت پخش و پالایش فرآورده‌های نفتی روی داد، قیمت قیر طی ۲ هفته گذشته روند روبه‌رشدی را آغاز کرده است و به این ترتیب دیروز در بالاترین رقم، نرخ آن به ۴۳۵۴ریال رسید. اما روز گذشته شایعاتی در رینگ پتروشیمی مطرح شد که براساس آن احتمال دارد مجددا سهم شرکت پخش و پالایش از قیمت نهایی قیر که در حال حاضر ۸۸درصد است، کاهش پیدا کند. به گفته یک منبع آگاه هر چند این مساله هنوز به شرکت‌های تولیدکننده قیر اعلام نشده اما در صورت اجرا از سوی شرکت‌ پخش و پالایش می‌تواند به تعدیل نرخ قیر در بازار کمک کند چراکه طی این مدت مصرف‌کنندگان بخش خصوصی مکررا نسبت به عواقب رشد بی‌رویه قیر هشدار داده‌اند.

در این میان تولیدکنندگان نیز تنها راه کنترل قیمت قیر را کاهش هزینه تامین مواد اولیه می‌دانند. سهم شرکت پخش و پالایش به عنوان تامین کننده ماده اولیه تولید قیر (VB) در ابتدا ۷۵درصد بود که از یک ماه قبل به ۸۸درصد افزایش پیدا کرد. در نتیجه عامل اصلی افزایش قیمت قیر طی ۲هفته گذشته به همین مساله نسبت داده شد.

به عقیده کارشناسان در حال حاضر فرمول مشخص و قابل‌قبولی برای تعیین قیمت مواد اولیه وجود ندارد. از طرفی با توجه به عدم‌حضور مصرف‌کنندگان عمده قیر در بازار، (وزارت راه و شهرداری‌ها) قیمت قیر در بورس براساس عرضه و تقاضاهای واقعی کشف نمی‌شود در نتیجه تمامی این موارد باعث شده تا نرخ واقعی قیر در بورس کشف نشده و معیار تعیین قیمت پایه، قیمت‌های جهانی باشد.

اما آنچه که طی این مدت دغدغه اصلی فعالان بازار شده است، عدم‌نظارت دقیق بورس بر تصمیمات گرفته‌شده و انفعال آن در برابر تحولات صورت گرفته است.

به عقیده یکی از فعالان بورس، طی این مدت چه در مقابل خروج وزارت راه و شهرداری‌ها از تالار و معاملات مچینگ این دو نهاد دولتی و چه در مقابل تغییرات ایجاد شده در نرخ اولیه مواد بورس کاملا منفعل عمل کرده و هیچ گونه اعتراضی نکرده است.

به گفته وی، برای مثال طی این مدت در حال حاضر وزارت راه‌ و شهرداری‌ها تمامی معاملات خود را به صورت مچینگ در بورس انجام می‌دهند در حالی که رسالت اصلی این نوع معاملات پاسخگویی به اضافه تقاضای بازار است و نباید به صورت یک اصل ثابت انجام شود.

به نظر فعالان بازار با توجه به نوپا بودن رینگ پتروشیمی، به منظور حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان، بورس باید عکس‌العمل جدی در مقابل اینگونه اقدامات داشته باشد. به تعادل رسیدن بازار چه در بحث عرضه و تقاضا و چه در قیمت‌ها، هدف اصلی و مهمی است که در حال حاضر باید بورس کالا دنبال کند. بنابراین اگر کاهش درصد سهم پخش و پالایش قیمت نهایی قیر کاهش پیدا کند، تنها موضوع و چالش بزرگ پیش روی بازار قیر عدم‌حضور خریداران دولتی است که بورس کالا و سازمان بورس باید هرچه زودتر آن را بررسی و به نتیجه قابل‌قبولی برسانند.