سنگ‌آهن به جمع بورس کالایی‌ها پیوست

آزاده حسینی

۵۰هزار تن سنگ‌آهن امروز از سوی شرکت تهیه تولید مواد معدنی در بورس کالا عرضه می‌شود. الهی‌فر، مدیرعامل شرکت کارگزاری سی‌ولکس با بیان مطلب فوق به خبرنگار دنیای اقتصاد گفت: امروز برای نخستین بار در دنیا سنگ‌آهن در بورس کالای ایران عرضه خواهد شد.

وی ادامه داد: عرضه‌کننده این محصول شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران‌ بوده و سنگ‌آهن مربوط به معدن جلال‌آباد زرند واقع در استان کرمان است. مدیرعامل سی‌ولکس خاطرنشان کرد: حجم عرضه امروز معادل ۵۰هزار تن است که ۲۵هزار تن آن ریزدانه (fine) با عیار ۶۰درصد و ۲۵هزار تن آن درشت‌دانه یا (Lump) با عیار ۵۹درصد است که هر کدام یک درصد تلورانس دارد.

وی تاکید کرد: قیمت پیشنهادی عرضه در بورس برای محصول ریزدانه تنی ۶۰هزار تومان و برای محصول درشت‌دانه تنی ۵۵هزار تومان است و تحویل درب معدن است.

وی ادامه داد: تداوم عرضه سنگ‌آهن بستگی به عرضه امروز دارد؛ اما پیش‌بینی می‌شود که عرضه بعدی بعد از تعطیلات سال نو باشد و از سوی یکی از فعالان زیرمجموعه سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایمیدرو صورت خواهد گرفت. معدن جلال‌آباد در سال ۴۰۰هزار تن تولید سنگ‌آهن دارد که عیار آن نیز بالای ۵۹درصد است. قیمت سنگ‌آهن در بازارهای جهانی از سوی سه شرکت بزرگ معدنی تولیدکننده سنگ‌آهن؛ یعنی BHP billeton (بی‌اچ‌پی بیلیتون) و Riotinto (ریوتینتو) که استرالیایی هستند و شرکت CVRD سی‌وی‌آردی که برزیلی است تعیین می‌شود و معمولا به دلیل اینکه فروش آن براساس قراردادهای بلندمدت است، نوسان نرخ کمتری دارد؛ اما هند که از دیگر تولیدکنندگان بزرگ سنگ‌آهن در دنیا محسوب می‌شود نرخ سنگ‌آهن خود را به صورت شناور تعیین می‌کند.

طبق تازه‌ترین اطلاعات رسیده نرخ سنگ‌آهن هندی با عیار ۶۳درصد مربوط به منطقه اوراسیا که تحویل آن به بنادر شمالی چین بوده با احتساب هزینه حمل در ماه مارس معادل ۱۹۰ الی ۱۹۵دلار در هر تن قیمت گذاشت، این در حالی است که در فوریه نرخ این محصول معادل ۱۸۵ تا ۱۹۰دلار بود.

روند قیمت سنگ‌آهن طی سال اخیر صعودی بوده، اما شدت رشد قیمت آن در سال‌جاری بیشتر بوده؛ به طوری که در مارس سال ۲۰۰۵ سنگ‌آهن ۹۰ تا ۹۵دلار قیمت خورد و در مارس سال ۲۰۰۶، ۶۷ تا ۷۲دلار در هر تن مبادله شد و در ماه مارس سال ۲۰۰۷ نرخ آن ۹۰ تا ۹۲دلار در هر تن شد؛ اما نرخ سنگ‌‌آهن در سال ۲۰۰۸ با یک رشد صد دلاری به ۱۹۰ تا ۱۹۵دلار رسید.

سنگ‌آهن برگ برنده شرکت‌های فولادساز

در صنعت فولاد، دسترسی به ذخایر سنگ‌‌آهن برای تولیدکنندگان یک مزیت محسوب می‌شود و این مزیت در‌حال‌حاضر نمود بیشتری پیدا کرده است؛ چرا که به دلیل محدودیت تولیدکنندگان سنگ‌آهن، قیمت‌ها در دنیا روز به روز در حال افزایش است و از سوی دیگر رشد کرایه حمل بالاخص کرایه حمل دریایی نیز از سوی دیگر مزید بر علت شده و عرصه را بر تولیدکنندگان فولاد تنگ کرده است.

در این میان تولیدکنندگان کشور ما به لحاظ دارا بودن ذخایر عظیم سنگ‌آهن دغدغه‌‌های کمتری دارند؛ البته به دلیل مالکیت دولتی معادن عمده سنگ‌آهن در اختیار تولیدکنندگان فولاد که آنها نیز مالکیت دولتی دارند، قرار می‌گیرد و بخش خصوصی در این میان سهم اندکی می‌برد. این موضوع باعث شده تا حاشیه سود تولیدکنندگان بخش دولتی فولاد در کشور نسبت به بخش‌خصوصی قابل

مقایسه نباشد.

عرضه سنگ‌آهن در بورس کالا مطمئنا در طول زمان حاشیه سود شرکت‌های دولتی را نسبت به بخش‌خصوصی متعادل‌تر خواهد کرد؛ گرچه به دلیل وجود سیستم دولتی، تولید‌کنندگان عمدتا به دلیل بهره‌وری پایین یا زیان‌ده هستند یا از سوددهی پایین برخوردارند.

عرضه سنگ‌آهن در بورس کالا مطمئنا از سوی معادن بزرگ سنگ‌آهنی که عمدتا تحت مالکیت دولتی هستند نیز مورد استقبال قرار می‌گیرد؛ چراکه در آن صورت می‌توانند قیمت محصولات‌شان را با نرخ‌های جهانی مطابقت دهند و دیگر مجبور نیستند با نرخ‌های پایین محصولات‌شان را به شرکت‌های فولادساز دولتی

ارائه کند. اما در حال حاضر مقرر شده که معادن بزرگ سنگ‌آهن آن بخشی از تولیدات‌شان را که خارج از قراردادهای بلندمدت است در بورس عرضه کنند.

ورود سنگ‌آهن به بورس کالا و استمرار عرضه این محصول از آن جهت اهمیت دارد که به گفته کارشناسان باعث تحول در ساختار شرکت‌های تولید‌کننده سنگ‌آهن و رشد شرکت‌هایی که سنگ‌آهن را فرآوری می‌کنند و در بلندمدت باعث استقلال بیشتر شرکت‌های فولادساز می‌شود. به هر حال باید منتظر ماند و دید که عرضه در بورس کالا به چه صورت است و کدام یک از شرکت‌های زیرمجموعه ایمیدرو که مالک بزرگ‌ترین معادن سنگ‌آهن کشور است، برای عرضه در بورس کالا انتخاب خواهند شد، طبق اطلاعات و آمار به دست آمده حدود ۵۳ معدن فعال در کشور وجود دارد که بخش اعظم آن تحت مالکیت دولت بوده و بخش‌خصوصی در این میان سهم اندکی دارد.

میزان ذخایر سنگ‌آهن در کشور معادل ۲ میلیارد و ۸۷۶ میلیون تن برآورد شده که سهم عمده آن مربوط به معادن گل‌گهر، چادرملو، چغارت، سنگان و سه چاهون است که ظرفیت تولید معادن ذکر شده در سال ۸۵ معادل ۱۸ میلیون تن بوده که طبق برنامه چهارم توسعه اقتصادی برای رسیدن به ۲۸ میلیون تن تولید فولاد باید حجم تولید سنگ‌آهن به ۴۶ میلیون تن برسد.