سیاست تثبیت قیمت‌ها باعث دو نرخی شدن فولاد می‌شود

گروه بورس کالا- آزاده حسینی: عدم عرضه شرکت‌های بزرگ فولادی نظیر ذوب‌آهن اصفهان و فولاد مبارکه که الزام به ارائه محصولات خود در بورس کالا داشتند این روزها تبدیل به بزرگ‌ترین معضل بورس شده است البته مسوولان بورس از این موضوع گله و شکایتی ندارند و شرکت‌ها را در ارائه محصولات و حضور در بورس کالا مختار می‌دانند، اما این متقاضیان هستند که طبق عادت برای تهیه محصولات تیرآهن و میلگرد و ورق روزهای یک‌شنبه، چهارشنبه و دوشنبه با رینگ خالی فولاد مواجه شده و بورس را دست خالی ترک می‌کنند. مطمئنا امتناع از عرضه محصولات فولادی برای شرکت‌های تولید‌کننده صدمه‌ای را متوجه آنها نخواهد کرد جز اینکه محصولات آنها محبوبیت بیشتری در بازار پیدا کرده و به محض عرضه، متقاضیان برای تهیه آن به آب و آتش می‌زنند، اما در این بین این بورس کالا است که در ابتدا با تحمل قیمت‌های دستوری اعتبارش زیر سوال رفته و سپس با عدم عرضه شرکت‌ها در بورس کالا اعتبارش خدشه‌دار شده است.

فراموش نکنیم بورس فلزات ما برای نخستین بار در دنیا اقدام به عرضه محصولات فولادی کرد کاری که تازه یک ماه است بورس‌هایی مثل دبی و لندن آن را انجام می‌دهند بنابراین تاثیر اقدامات صورت گرفته تنها محدود به بازار داخل نمی‌شود و باید عواقب و انعکاس این خبر در سطح بین‌الملل را نیز در نظر داشت، کمااینکه بی‌اعتنایی شرکت‌های تولید‌کننده فولاد به بورس کالا باعث شده تا خریداران بازار نسبت به بورس بدبین شده و کارگزاران نیز که در این بین نقش اصلی گردانندگان مبادلات بورس کالا را دارند هم از این همه ضرر و زیان بی‌نصیب نمانند. برای بررسی آثار عدم عرضه محصولات فولادی در بورس کالا با الهی‌فرد، مدیرعامل شرکت کارگزاری سی‌ولکس که یکی از پرکارترین کارگزاری‌های بورس کالایی است به گفت‌و‌گو نشستیم. متن زیر مشروح گفت‌و‌گو با وی است.در ابتدا لطفا اندکی در مورد وضعیت مبادلات محصولات فولادی در بورس کالا برایمان بگویید. روند قیمت‌ها در این چند سال چگونه بوده است؟

با توجه به اینکه طی چند سال اخیر محصولات فولادی کارخانه‌های دولتی که عمده تولید فولاد کشور را برعهده دارند در بورس کالا عرضه و تعیین قیمت شده‌اند؛ بنابراین قیمت محصولات مزبور عموما متاثر از قیمت‌های جهانی فولاد و حجم تقاضای داخلی از یک روند باثبات برخوردار بوده است و تفاوت قیمت کارخانه با قیمت‌های خرده‌فروشی در بازار بسیار اندک و شاید از ۳درصد فراتر نرفته باشد. اگر هم در مواردی به دلیل مشکلات تولید و حجم تقاضای فصلی قیمت داخلی برای کوتاه‌مدت افزایش بیش از قیمت‌های جهانی یافته باشد. طی مدت زمانی کوتاه از طریق واردات قیمت‌ها به تعادل رسیده است.

بورس کالا در روزهای پایانی سال به قیمت‌های دستوری تن داد، اما این روند در سال جدید ادامه نیافت. به نظر شما تاثیر این قیمت‌های دستوری در بازار چگونه منعکس می‌شود؟

با توجه به اینکه تولیدات کارخانه‌های داخلی فولاد در کشور جوابگوی نیاز داخلی نیست و ناچارا بیش از ۴۰ درصد از نیاز کشور از خارج تامین می‌شود، بنابراین تعیین قیمت به صورت «نظام تثبیتی» موجب دو قیمتی شدن محصولات فولادی و زیان تولیدکنندگان داخلی خواهد شد.

ضمن اینکه رفتار مصرف‌کننده نیز بی‌ثبات می‌شود، زیرا قیمتی که عاید وی خواهد شد بالاتر از قیمت واقعی که منطبق با قیمت‌های جهانی است، خواهد شد.

بالطبع عدم عرضه یا محدود شدن عرضه محصولات در بورس به اعتبار بورس لطمه وارد می‌کند.

یعنی شما معتقدید عدم عرضه در بورس به اعتبار بورس لطمه می‌زند؟

بله، صددرصد. بورس کالا در شرایطی فعالیت می‌کند که تنها یک‌چهارم از سرمایه‌های در گردش این بازار را توانسته در این مدت جذب کند و با این کار یعنی عدم عرضه شرکت‌های بزرگ که جزو پشتوانه‌های بورس کالا بودند، اعتبار بورس را زیر سوال بردند.

به نظر شما کاهش تعرفه واردات محصولات فولادی در شرایط فعلی چه کمکی به بازار می‌کند،‌در واقع تاثیر آن بر بازار و بورس را تشریح کنید؟

کاهش تعرفه واردات فقط روی محصولاتی نظیر میلگرد و ورق امکان‌پذیر است و چنانچه تعرفه میلگرد که هم‌اکنون ۲۰ درصد و تعرفه ورق که هم‌اکنون ۱۰ درصد است، کاهش داده شود، ممکن است در کوتاه مدت تا حدودی باعث کاهش قیمت میلگرد و ورق شود.

ولی صادرکنندگان خارجی که بازار کشور ما را بازار هدف خویش قرار می‌دهند بلافاصله قیمت محصولات خویش را افزایش می‌دهند.

ضمن اینکه تولیدکنندگان داخلی که برای تولید محصولات نهایی باید شمش و اسلب فولادی مورد نیاز برای تولیدات خود را از خارج وارد کنند (بالاخص تولیدکنندگان بخش‌خصوصی) متضرر می‌شوند. زیرا کاهش تعرفه واردات فاصله قیمتی محصولات میانی (شمش و اسلب) با محصولات نهایی (میلگرد و ورق) را برای ورود به کشور کاهش می‌دهد. در نتیجه هرچقدر که این فاصله کم شود باعث عدم پوشش هزینه تولیدکنندگان داخلی که از شمش و اسلب محصول نهایی تولید می‌کنند، می‌شود.