محمد حسین بابالو:بازار فولاد در روزهای گذشته شرایط پر فراز و نشیبی طی کرده، البته غالب قیمت‌ها صعودی بودند.

درکل فراز و فرود قیمت‌ها به گونه‌ای بود که برآیند آن حکایت از یک دورخیز قدرتمند به نسبت یکسال و نیم پیش را دارد و دلیلی بر تمایل تجار به افزایش قیمت و همچنین پذیرش شرایط جدید توسط خریداران است.

در این چند روز به واسطه این تحولات، بسیاری از فروشندگان و تجار از فروش محصولات خود و حتی ارائه لیست قیمت خودداری می‌کردند، در همین راستا افزایش قیمت‌های مقاطع مختلف فولادی در بورس کالا نیز به تقویت این روند انجامید.

در چنین شرایطی البته احتمال بروز یک حباب قیمتی دور از ذهن نیست و این امر می‌تواند به مثابه یک پاشنه آشیل در بازار برای سال جاری و اوایل سال آینده ایفای نقش کند.

ناهمخوانی بازار داخل و خارج

با توجه به حرکت رو به رشد بازار فولاد جهانی از سه ماه پیش تاکنون و همچنین عدم تحریک و بهبود بازار داخلی فولاد، این روند مثبت را می‌توان حرکتی در جهت تقویت بازار و بالطبع بازار بین‌المللی فولاد بررسی کرده، اما میزان تغییر قیمت‌ها در داخل و خارج با یکدیگر یک ناهمخوانی را نشان می‌دهد. این مطلب می‌تواند به متضرر شدن بسیاری از فعالان بازار انجامیده و جهت حرکت را بالاخص برای اوایل سال آینده با تغییراتی مواجه کند.

بازار فولاد داخلی بالاخص در خصوص مقاطع مختلف و محصولات میانی و نهایی بازاری است که از شرایط بین‌المللی تبعیت کرده، اما در برهه‌ای از زمان در مسیری متفاوت نیز به پیش رفته است. این مطلب به افزایش شدید جذابیت واردات و همچنین عدم وجود هرگونه تمایل و منفعتی در این بازار در زمان‌های گذشته انجامید.

در شرایط فعلی و با توجه به روند بهبود اقتصاد چین که به افزایش قیمت انواع آهن‌‌آلات در بازار داخلی و بالطبع بازار صادراتی این کشور انجامیده است، واردات از کشورهای مشترک‌المنافع و ترکیه جذابیت بیشتری داشته و بالاخص نزدیک‌تر نیز است. در این بین به دلیل دارا بودن مرز خشکی گسترده با ایران همچنین فصل سرما و انسداد برخی از محورهای مواصلاتی آبی کشور ترکیه در درجه اول و روسیه به دلیل قیمت‌های پایین و قرابت اقتصادی در درجه دوم جذابیت قرار می‌گیرد و چین و هند در درجه‌های بعدی. در این بین هنوز چین و هند در خصوص ورق بالاخص ورق‌های گالوانیزه در جایگاه اول و دوم جذابیت واردات قرار دارند.

سیاست‌های دوگانه فولادسازان بزرگ دنیا

در هفته‌ها و ماه‌های گذشته قیمت فولاد در اقصی‌نقاط جهان مسیری صعودی را در پیش گرفته است. در این بین ترکیه بیشترین افزایش را تجربه کرده و دلیل آن قیمت قراضه وارداتی به این کشور عنوان شد. در وهله دوم چین و روسیه قرار می‌گیرند که در مسیر افزایش قرار داشتند.

در این بین بیشترین تاثیر را قیمت انواع محصولات وارداتی از ترک و کشورهای مشترک‌المنافع بر بازار فولاد داخلی می‌گذارد. هم‌اکنون و در اواسط ماه دوم از سال میلادی و با توجه به کاهش قیمت نفت، آرسلورمیتال بعنوان بزرگ‌ترین فولادساز جهان اعلام کرده است که به زودی قیمت‌های خود را کاهش و حجم تولید را افزایش می‌دهد.

در مقابل بائواستیل به عنوان بزرگ‌ترین فولادساز چین از احتمال افزایش قیمت محصولات خود خبر می‌دهد. این موارد به خودی خود می‌تواند به حساسیت بازار جهانی و شکننده شدن آن در یکماه آینده بینجامد که برای دو ماه آینده این موج به ایران خواهد رسید.

نکته دیگر آنکه اگر به قیمت‌های برخی کالاهای مهم و ضروری برای بازار فولاد توجه کنیم متوجه تقابل قیمت‌های وارداتی و قیمت‌های داخلی ایران می‌شویم که از اهمیت بسزایی برخوردار است. به عنوان مثال بیلت با قیمت‌های بین ۴۶۰ تا ۴۸۰ دلار و با احتساب تعرفه واردات و مالیات بر ارزش افزوده و هزینه‌های ترخیص و تخلیه بین ۴۹۵ تا ۵۲۰ دلار بر هر تن هزینه در بر خواهد داشت.

این در شرایطی است که غالب واردکنندگان و کسانی که این کالا را در اختیار دارند از فروش امتناع کرده و حتی قیمت‌های نزدیک به ۵۶۵ هزار تومان در هر تن نیز به گوش می‌رسد. این مطلب پتانسیلی برای کاهش قیمت‌ها است.

در این بین سوال اینجا است که آیا قیمت‌های فعلی ثبات داشته یا به سرعت کاهش خواهند یافت؟ برای پاسخ به این سوال در ابتدا بایستی دلیل افزایش قیمت‌ها را بررسی کرد. دلیل اول افزایش قیمت کالاهای وارداتی بالاخص شمش عنوان شده که با توجه به تمایل تجار بر عدم فروش و رسیدن به قیمت‌های بالاتر روند افزایش قیمتی با سرعتی بیشتر در بازار خودنمایی خواهد کرد. به تبع این شرایط و افزایش قیمت‌های داخلی، تولیدکنندگان بزرگ فولاد نیز اقدام به افزایش قیمت‌های عرضه کالاهای نقدی و سلف خود کردند. این سیکل رفت و برگشتی در بورس و بازار تبدیل به یک موج افزایش قیمت‌ها شده و بازار را تحت‌شعاع خود قرار خواهد داد.

نکته‌ای که در این بین از اهمیت بسزایی برخوردار است، افزایش تقاضای واقعی و حجم خرید از بازارهای رسمی و غیررسمی است. دلیل این امر نیز در دو مطلب نهفته است. اول تزریق تقاضا توسط واحدهای احداثی معروف به مسکن مهر توسط بخش‌های دولتی یا تعاونی همچنین پروژه‌های عمرانی دولتی که در روزهای پایانی سال و به دلیل تلاش برای عدم بازگشت بودجه‌ها به خزانه صورت گرفت و دوم افزایش محدود حجم ساخت و سازها و فعالیت‌های عمرانی توسط بخش خصوصی که این موارد افزایش قیمت‌ها را پس از فرآیند بورس - بازار تقویت و تثبیت نمود.

هم‌اکنون و پس از کاهش جو روانی افزایش قیمت در گذشته برخی از فعالان بازار از احتمال کاهش مجدد قیمت‌ها سخن گفته‌اند که البته از نقاطی نیز قابل دفاع به نظر می‌رسد.

برخی از افزایش قیمت‌های گذشته به دلیل جو روانی رونق در بازار بوده که قطعا تعدیل خواهد شد. اگر این مطلب و دیگر موارد مشابه را برای احتمال کاهش قیمت‌ها در نظر بگیریم امکان کاهش محدود قیمتی برخی از انواع کالاها بالاخص فولادهای ساختمانی مشاهده می‌شود. نکته دیگر آنکه کاهش قیمت‌ها فاکتورهای مخالفت‌کننده بسیاری نیز در کنار خود دارد؛ از جمله عرضه برخی کالاهای فولادی در بورس بالاخص ورق در ماه اسفند که به جرأت می‌توان گفت پتانسیلی قوی برای جلوگیری از کاهش قیمت‌ها است، زیرا به عنوان مثال ورق گالوانیزه مبارکه آخرین بار با قیمت نزدیک به ۹۵۰‌تومان برای تحویل در ماه اردیبهشت عرضه شده بود که برای عرضه بعدی به احتمال زیاد قیمت پایه همان ۹۵۰ تومان است که فقط با احتساب مالیات بر ارزش افزوده و کارمزد خرید در بورس و هزینه بارگیری و انبارداری چیزی نزدیک به ۹۸۵‌تومان قیمت می‌خورد آن هم برای تحویل در ۳ ماه آینده. این شرایط عرضه در بورس به خودی خود پتانسیلی برای تقویت قیمت‌ها است.

نکته دیگر حجم خرید از ذوب‌آهن برای تحویل در پایان اسفند ماه در بورس بوده که قطعا خریداران برای حفظ شرایط و حاشیه سود خود از هیچ اقدامی برای بالا نگهداشتن قیمت‌ها امتناع نخواهند کرد که در گذشته نیز مشابه این مطلب به کرات دیده شده است. ساکت کردن بازار و امتناع از فروش نقدی، تقاضاهای صوری در بورس و .... شیوه‌های شناخته شده‌ای در بازار ایران و حتی دیگر نقاط جهان است. موارد ذکر شده همگی از احتمال بالا ماندن قیمت‌ها در روزهای آینده و قبل از سال نو حکایت کرده، اما مواردی که در خصوص احتمال کاهش قیمت‌ها عنوان شد نیز خالی از اهمیت نیست.

با توجه به موارد فوق احتمال کاهش محدود قیمت‌ها دور از ذهن نبوده اما این مطلب در کنار روند بهبود بازار به تثبیت قیمت‌ها منتهی خواهد شد.