گروه بورس - همایون دارابی: بورس اوراق بهادار تهران هفته گذشته با رشد شاخص ناشی از تقویت بازار جهانی فلزات و مواد خام مواجه شد. در هفته گذشته بورس اوراق بهادار تهران نظیر اکثر بورس‌های جهانی توانست بر شوک ناشی از پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا غلبه کرده و شرایط متعادلی را تجربه کند. در این میان با توجه به آشفتگی بازارهای جهانی و حضور معامله‌گران سفته‌باز و هج‌فاندها (صندوق‌های پوشش ریسک) در بازار مواد خام، فلزات و سنگ‌آهن نوسان‌های شدیدی را در بازار جهانی نشان دادند که اوج آن بهای فلز مس بود که توانست به رقم ۶ هزار دلار نیز برسد (جمعه دو هفته قبل). همین نوسان‌های دائمی موجب شد تا بازار سهام تهران نیز متناسب با شرایط بازارهای جهانی شاهد نوسان‌ باشد. در این بین اما تعطیلی بورس تهران در روزهای فعالیت بورس‌های جهانی مشکلات بسیاری را در بازار به‌ویژه بازارها و گروه‌های کالایی ایجاد کرده است و جا دارد مسوولان بازار روزهای فعالیت بازار سرمایه به‌ویژه در معاملات کالایی و آتی را برای کاهش ریسک معامله‌گران تغیر دهند. در این شرایط بازار سهام توانست هفته گذشته ۱/ ۱ درصد از افت خود را جبران کند و در نهایت کل هفته را با ۸۵۷ واحد رشد به پایان برساند.

از تحولات سیاسی مهم برای بازار سخنان مقام معظم رهبری در روز چهارشنبه بود، جایی که معظم له خاطرنشان کردند: امروز یکی از چیزهایی که از لحاظ عملی مهم است، مساله اقتصاد است؛ دشمن روی اقتصاد کشور ما متمرکز شده است. از نظر دشمن، اقتصاد کشور یک نقطه ضعفی است که [او] می‌تواند با تکیه بر آن نقطه ضعف، مقاصد سوء خودش را در مورد کشور عزیز ما و در مورد جمهوری اسلامی اعمال بکند. من گفتم اقتصاد مقاومتی، یعنی اقتصادی که از درون می‌جوشد و احتیاج ما را به دیگران کم می‌کند و استحکام کشور را در مقابل تکانه‌های خارجی افزایش می‌دهد؛ این معنای اقتصاد مقاومتی است. ایشان در مورد انتخابات آمریکا نیز خاطرنشان کردند: در دنیا عده‌ای عزا گرفته‌اند که چرا انتخابات در آن کشور این‌جوری شد؛ یک عده‌ای [هم] در دنیا خوشحال شدند و شادی کردند. ما نه عزا می‌گیریم، نه شادی می‌کنیم؛ برای ما فرقی ندارد. در همین حال به دنبال تحولات سیاسی در صحنه سیاسی آمریکا موج جدیدی از تحریم‌ها در حوزه‌های مختلف در حال طراحی شدن است. روز چهارشنبه و پنج‌شنبه پیش نیز صحبت‌های مختلفی در مورد تحریم بخش‌هایی از اقتصاد از جمله انرژی مورد بحث و تصویب قرار گرفته است هرچند که بخشی از این تحریم‌ها از سوی باراک اوباما در آخرین روزهای حضور وی در کاخ سفید وتو خواهد شد، اما می‌تواند نشانه‌ای از روزهایی پر خبر برای بازار سرمایه باشد. در تحولات اقتصادی، مشاور سازمان خصوصی‌سازی از تعیین تکلیف بالغ‌بر ۸۰ درصد شرکت‌های در لیست واگذاری این سازمان خبر داد و گفت: با مصوبه مجلس، واگذاری‌ها یک سال دیگر تمدید خواهد شد.

در صحنه بازارهای جهانی قیمت مس به ۵ هزار و ۴۵۹ دلار رسیده است. بهای هر تن روی و سرب نیز به ترتیب ۲ هزار و ۵۲۵ دلار و ۲ هزار و ۱۵۰ دلارگزارش شده است. در بازار جهانی سنگ‌آهن پس از افزایش قیمت‌های چشمگیر اخیر، این بار در یک روز ۷ دلار افت قیمت را تجربه کرد. سنگ‌آهن خلوص ۶۲‌درصد وارداتی از استرالیا با ۵/ ۶ دلار افت، ۷۳ دلار هر تن سی اف آر چین شده است. در بورس دالیان چین نیز قیمت قرارداد سنگ‌آهن از دوشنبه تاکنون ۵ دلار ارزان‌تر شده و قیمت میلگرد نیز در بورس شانگهای چین روز گذشته ۱۳ دلار دیگر پایین آمد و در مجموع این هفته تاکنون ۳۹ دلار افت داشته است. در بازار نفت بهای هر بشکه نفت برنت به کانال ۴۶ دلار عقب نشسته است.

در بازار چه خبر بود؟

بازار روز چهارشنبه بازاری متعادل بود که در آن شاخص کل با رشد ۳۲ واحدی مواجه شد و به رقم ۷۹ هزار و ۲۶۸ واحد رسید. در بازار روز چهارشنبه بازار تامین مالی روز فعالی را شاهد بود جایی که بورس شاهد عرضه اوراق مرابحه سایپا و بورس انرژی شاهد عرضه ۲۰۰ میلیارد تومان اوراق سلف برق نیروگاه سنندج مپنا بود. روز چهارشنبه در حاشیه انتشار ۵۰۰میلیارد تومان اوراق مرابحه سایپا، مدیر عامل شرکت بورس گفت: نرخ اوراق باید کاهش یابد. اوراق مرابحه راه مناسبی برای تامین مالی و سرمایه‌ در گردش صنایع است که البته به‌نظر می‌رسد یکی از اقدامات برای کاهش هزینه‌های تولید، کاهش نرخ اوراق است. همچنین مهدی جمالی، مدیرعامل سایپا در جمع خبرنگاران گفت: انتشار اوراق مرابحه فرصت مناسبی است تا به جای وابستگی به سیستم بانکی از بازار سرمایه استفاده کنیم؛ بر این اساس تلاش ما این است که از روش‌های مدرن موجود در بازار سرمایه برای تامین مالی استفاده شود. جمالی خاطرنشان کرد: رکورد تولید روزانه سایپا با تولید ۲۴۸۳ دستگاه خودرو شکسته شد و تاکنون نیز ۴۰ درصد رشد تولید نسبت به گذشته داشته‌ایم. تمام تولیدات تا پایان بهمن‌ماه پیش‌فروش شده و برخی پیش‌فروش‌ها به سال آینده کشیده شده است. از سوی دیگر، قرارداد سایپا و سیتروئن نهایی شده و امروز مجوز سازمان سرمایه‌گذاری خارجی کشور منتشر خواهد شد و این اولین بار است که یک شرکت خارجی مستقیما ۵۰ درصد سهم یک خودروسازی را خریداری می‌کند.

جمالی درباره دلیل توقف نماد سایپا نیز گفت: توقف نماد به دو دلیل افزایش سرمایه در پارس خودرو و انتشار اوراق صورت گرفته و به‌زودی نماد بازگشایی خواهد شد؛ مذاکرات خوبی با خودروسازان خارجی برای همکاری مشترک داریم که از جمله این شرکت‌ها کیاموتورز کره‌جنوبی است. در گروه معدنی نمادهای سنگ‌آهنی باردیگر با موضوع درخواست دولت برای پرداخت‌های سنگین مواجه شده‌اند. در همین رابطه مهدی کرباسیان، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت در گفت‌وگو با «ایسنا» با بیان اینکه معادن به عنوان انفال باید حق دولت را پرداخت کنند، عنوان کرد: حقوق دولتی موردی است که در قانون معادن ذکر شده است که ۱۵ درصد از حقوق پرداختی در محل معادن برای ایجاد زیرساخت‌ها مصرف خواهد شد و ۶۵ درصد آن نیز به وزارت صنعت، معدن و تجارت خواهد رسید.

رئیس هیات‌عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع‌معدنی (ایمیدرو) با اشاره به موضوع حق انتفاع و بدهی که معادن بزرگ گلگهر و چادرملو دارند، عنوان کرد: پروانه بهره‌برداری دو معدن بزرگ چادرملو و گلگهر متعلق به سازمان ایمیدرو است که آنها باید به این سازمان اجاره پرداخت کنند ولی به علت بحران مالی جلسات متعددی برگزار و قرار شد این حق انتفاع به صورت چک پرداخت شود که البته در سال‌های ۱۳۹۵ - ۱۳۹۴ عقب‌ماندگی‌هایی به علت عدم پرداخت شرکت‌های فولادی که مشتری سنگ‌آهن یا کنسانتره این معادن بودند، به‌وجود آمد که در حال پیگیری و رفع آن هستیم. عدد بدهی ۱۵۰۰ میلیارد تومان بود که با توجه به ورود به تولید کنسانتره در واحدهای سنگ معدن این عدد تا هزار میلیارد تومان کاهش یافت، چرا که این واحدها یک مرحله از خام‌فروشی فاصله گرفتند. در گروه تصفیه نفت، معاون وزیر نفت با اشاره به هزینه ۱۴میلیارد دلاری برای اصلاح پالایشگاه‌های موجود نفت کشور، اعلام کرد: با وجود کاهش قیمت نفت، احداث پالایشگاه نفت در ایران کماکان دارای توجیه اقتصادی است. عباس کاظمی در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر در تشریح مهم‌ترین برنامه‌های پالایشگاه‌سازی ایران، گفت: پس از ورود به دوره پسابرجام، استقبال زیادی از سرمایه‌گذاران خارجی به‌ویژه شرکت‌هایی از کره جنوبی و ژاپن برای اصلاح پالایشگاه‌های قدیمی نفتی انجام شده است. هم‌اکنون روند مذاکرات با شرکت دایلم کره جنوبی برای اجرای طرح کاهش تولید نفت کوره پالایشگاه اصفهان از وضعیت مطلوبی برخوردار است. علاوه‌بر این گفت‌وگوهایی با شرکت‌هایی از ژاپن و کره‌جنوبی برای اصلاح وضعیت تولید نفت کوره در پالایشگاه‌های نفت بندرعباس و تهران انجام شده است.

این مقام مسوول با اشاره به مذاکرات انجام گرفته با دو شرکت ژاپنی JCCP و JGC برای کاهش ظرفیت تولید نفت کوره در برخی پالایشگاه‌های کشور، بیان کرد: مذاکرات با چینی‌ها هم برای اجرای طرح تثبیت و کاهش تولید نفت کوره پالایشگاه نفت‌آبادان هم وارد مراحل نهایی شده است. کاظمی در ادامه با بیان اینکه در مجموع برای اصلاح روند تولید و کاهش ظرفیت تولید نفت کوره در پالایشگاه نفت کشور شامل تهران، بندرعباس، اصفهان، تبریز، آبادان و... به حدود ۱۴ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز است، تبیین کرد: در صورت اجرای طرح‌ها، علاوه بر ارتقای استاندارد تولید محصولات نفتی به یورو ۴ و ۵ اتحادیه اروپا، سهم تولید نفت کوره در سبد محصولات پالایشگاهی ایران به کمتر از ۱۰ درصد کاهش می‌یابد. در گروه سیمانی نماد سیمان شمال روز چهارشنبه در حالی متوقف شد که این شرکت از مزایده ۹/ ۱۹ درصد از سهام سیمان فیروزکوه به ارزش ۳۵ میلیارد تومان خبر داد.

در گروه فلزات، بلوک ۱۷درصدی ذوب آهن بدون خریدار باقی ماند. در گروه تجهیزات شرکت مپنا که بیش از ۴ ماه است متوقف است زمان مجمع خود را اعلام کرد. این شرکت ساعت ۹ صبح روز یکشنبه ۷ آذر، مجمع سالانه‌ای را در هتل المپیک با دستورجلسه تصویب صورت‌های مالی سال مالی اسفند ۹۴، تعیین پاداش هیات‌مدیره و سایر موارد برگزار خواهد کرد. مدیر پذیرش بورس از بررسی پذیرش دو شرکت جدید طی ۱۵ روز آینده خبر داد و گفت: آذرماه ۱۰ درصد از سهام شرکت‌های دارویی برکت و نفت‌جی در بورس تهران عرضه اولیه می‌شود. اسماعیل درگاهی به خبرگزاری فارس گفت: طی ۱۵ روز آینده پذیرش سهام شرکت برق و انرژی غدیر از مجموعه شرکت‌های وابسته به سرمایه‌گذاری غدیر در هیات پذیرش بورس تهران بررسی می‌شود. همچنین درخواست پذیرش شرکت حفاری و اکتشاف نفت از مجموعه شرکت‌های وابسته به بنیاد مستضعفان در هیات پذیرش بورس بررسی خواهد شد. وی از برنامه‌ریزی برای عرضه اولیه سهام دو شرکت جدید در بورس تهران نیز خبر داد و گفت: طی آذرماه امسال ۱۰ درصد از سهام شرکت دارویی برکت و شرکت نفت جی برای نخستین‌بار از طریق بورس عرضه و کشف قیمت خواهد شد.

وی افزود: هیات پذیرش بورس تهران در حالی بازاریابی و بررسی سهم‌های جدید برای عرضه در بورس تهران را در دستور کار خود قرار داده که در آینده‌ای نزدیک پذیرش اوراق مشارکت شهرداری تبریز و شهرداری مشهد نیز برای عرضه در بورس تهران انجام خواهد شد. در گروه غذایی قند پیرانشهر با تعدیل ۸۳۵ درصدی پس از تقسیم سود مناسب به تابلو باز می‌گردد. این شرکت در دوره ۳ ماهه منتهی به مهر سال‌جاری (حسابرسی نشده) به ازای هر سهم ۳۱۸ ریال سود محقق کرده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۸۳۵ درصد رشد داشته است. همچنین «قپیرا» توانسته براساس عملکرد ۳ ماهه، ۷۹ درصد از سود هر سهم را محقق کند. در این گروه قند لرستان نیز با اعلام پوشش بالای ۸۰ درصد با تعدیل سود مواجه است. در گروه خودرویی، ایران خودرو دیزل برنامه افزایش سرمایه ۱۰۱ درصدی از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها را بعد از وقفه ۶ ماهه کلید زد. نماد این شرکت از ۲۹ مهر بسته شده که در مجوز سازمان بورس، سرمایه این شرکت از بیش از ۹/ ۴۹۸ به بیش از ۱۰۰۰ میلیارد تومان افزایش خواهد یافت. این تامین مالی ۵۰۱ میلیارد تومانی که برای اظهارنظر به حسابرس و بازرس قانونی ارسال شده از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها و به‌منظور اصلاح ساختار مالی برای بهبود تراز مالی صورت خواهد گرفت. در مجموع بازار روز چهارشنبه بازاری متعادل بود که در آن ارزش معاملات در بورس با توجه به معاملات بلوکی در بورس به ۷۵۷ میلیارد تومان و در فرابورس به ۱۵۵میلیارد تومان بالغ شد. با این کارنامه در کل هفته ارزش معاملات با رشد ۶۹ درصدی به رقم ۲ هزار و ۶۶ میلیارد تومان رسید. شمار معاملات نیز با رشد ۲ درصدی به ۳۵۰ هزار معامله رسید. شاخص نیز در کل هفته با رشد ۱/ ۱ درصدی زیان معامله‌گران در سال‌ جاری را به یک درصد محدود کرد.