پل بورسی برای بخش خصوصی‌

استارت این صعود که با ورود نقدینگی جدید از دیگر بازارهای موازی زده شد، همچنان با تداوم ورود پول‌های تازه همراه است. در این شرایط ارائه راهکارهای مناسب نه تنها می‌تواند به‌عنوان پلی برای جذب این نقدینگی به بخش واقعی تولید باشد، بلکه عاملی در جهت ورود نقدینگی‌های بیشتر و جذب پول‌های تازه‌تر خواهد بود. در این راستا خصوصی‌سازی واقعی یکی از مهم‌ترین‌ و اساسی‌ترین نیازهای  بازار است. این امر می‌تواند با عرضه‌های اولیه و ورود سهام شرکت‌های جدید یا با افزایش میزان سهام شناور آزاد بنگاه‌های فعال در بازار محقق شود. عرضه‌های اولیه از آنجا که امری جذاب و فرصتی مناسب برای کسب بازدهی به شمار می‌روند، اهمیت بسزایی برای فعالان بازار سرمایه در تمامی بورس‌های دنیا دارند. باید توجه داشت که این عرضه‌ها چنانچه در فرصت‌های مناسب از لحاظ رصد شرایط حاکم بر بازار صورت گیرد و با چاشنی کشف قیمت مناسب نیز همراه شود، راه را برای ورود نقدینگی تازه به بازار سهام ایجاد خواهد کرد.  در شرایط کنونی و رشد اخیر متغیرهای بورسی که جهش بیش از ۱۹ هزار واحدی شاخص کل بورس را در ۹ روز پیاپی شاهد هستیم، انتظارات مثبتی از روند آتی بازار وجود دارد. در این شرایط، عرضه‌های اولیه می‌تواند نقش مهمی به‌عنوان مکمل برای تداوم پایداری رونق سهام داشته باشد. به‌طور‌ی‌که عرضه اولیه نه تنها ورود سهامداران جدید به بازار را تسریع می‌بخشد، بلکه سبب جذب نقدینگی تازه و جلوگیری از حبابی شدن قیمت‌ها می‌شود. امری که می‌تواند در شرایط کنونی و با توجه به رشد قابل‌توجه بازار، سدی برای پایان حبابی شدن بازار تلقی شود. به این ترتیب در مجموع از عرضه‌های اولیه می‌توان به‌عنوان اقدامی در خور توجه برای پایداری رونق در بازار سهام یاد کرد.

لزوم افزایش سهام شناور آزاد

یکی دیگر از راهکارهای مهم حفظ نقدینگی جدید و تداوم نقدشوندگی بورس در شرایط کنونی و آینده، افزایش سهام شناور آزاد شرکت‌های فعال در بازار است. گرچه در سراسر دنیا، تحقیقات فراوانی درخصوص اثر مثبت سهام شناور آزاد بالا بر عملکرد شرکت‌ها انجام شده است، اما همچنان سهم شناور آزاد در کشور فاصله زیادی با معیارهای جهانی دارد. به‌طوری‌که متوسط سهم شناور آزاد در بازار سرمایه ایران حدود ۳۰ درصد است. این در حالی است که متوسط سهام شناور در بازارهای پیشرفته به ۹۰ درصد می‌رسد.  به این ترتیب مشاهده می‌شود که همچنان فاصله زیادی با معیارهای موجود در بازارهای بین‌المللی داریم که این امر باید با ایجاد راهکارهای مناسب، بهبود یابد. الزام به افزایش میزان سهام و عرضه سهام تحت تملک سهامداران عمده در بازار یکی از مهم‌ترین اقدامات در راستای افزایش میانگین درصد سهام شناور آزاد در بازار سهام است.

دو رویکرد اساسی برای پایداری نقدینگی

در این راستا سید‌روح‌الله حسینی‌مقدم، معاون ناشران و اعضای شرکت بورس اوراق بهادار تهران به‌کارگیری دو راهکار اساسی را برای حفظ نقدینگی کنونی لازم می‌داند؛ عرضه‌های اولیه و افزایش سهم شناور آزاد شرکت‌های فعال در بازار سهام دو مولفه‌ مهم و تاثیرگذار بر تداوم رشد بازار خواهد بود. این دو موضوع که بر خصوصی‌سازی واقعی تاکید دارد، می‌تواند نه تنها حفظ نقدینگی کنونی را به دنبال داشته باشد، بلکه ورود سهامداران جدید را به بازار رقم زند. راهکار اول ورود سهامداران جدید و صنایع نوین به بورس را به دنبال دارد و رویکرد دوم بر توسعه شرکت‌های کنونی تاکید دارد. به‌طوری‌که با افزایش درصد و میزان سهام خود در بازار نه تنها به عطش تقاضای سهامداران پاسخ دهند، بلکه نرخ سهم را به تعادل می‌‌رساند و مانع تشکیل حباب قیمتی شوند. حسینی‌مقدم در این رابطه توضیح داد: عرضه‌های اولیه علاوه بر ذخیره نقدینگی برای سهامداران، جریان نقدینگی مناسبی برای شرکت‌های جدید‌الورود ایجاد می‌کند.

در واقع عرضه‌های اولیه ایجاد جریان نقدینگی برای تامین شرکت‌هایی است که سهامشان در بازار عرضه می‌شود. به این ترتیب این فضا برای شرکت‌ها فراهم می‌شود که جذب نقدینگی از بازار سرمایه داشته باشند. وی در ادامه افزود: در عرضه‌های اولیه به سمت صنایع جذاب و همچنین صنایعی که مورد توجه بازار است حرکت می‌شود و شرکت‌هایی معرفی می‌شوند که نه شرایط خوبی دارند، بلکه از صنعتی نوین بوده و جذابیت آنها عاملی مهم در جلب سرمایه‌گذاری به آنها خواهد شد. حسینی‌مقدم در ادامه زمان سنجی را از دیگر موارد مهم در عرضه‌های اولیه دانست و گفت: علاوه بر تحلیل و سنجش شرکت و رعایت موارد و مقررات لازم، باید شرایط بازار نیز برای عرضه سنجیده شود. به عبارت دیگر بازار کشش مناسب برای عرضه داشته باشد و نقدینگی موجود جوابگوی این عرضه باشد. وی در ادامه با اشاره به شرایط مثبت کنونی بازار سهام و آمادگی این بازار در جذب نقدینگی برای عرضه‌های اولیه، گفت: در حال حاضر بورس شرایط مناسبی دارد و نقدینگی مناسبی در بازار وجود دارد. به این ترتیب نگرانی از بابت زمان مناسب برای عرضه وجود ندارد. این در حالی است که مزیت عرضه‌های اولیه به‌خصوص عرضه‌های بزرگ، حفظ منابع برای خود شرکت‌های بورسی است.  حسینی‌مقدم در ادامه تاکید کرد: در این راستا شرکت بورس دو شرکت را برای عرضه اولیه آماده کرده و تمامی گزارش‌های مربوطه اعم از ارسال گزارش‌های مالی، ارزش‌گذاری و تمامی موارد درخواستی آماده شده که به احتمال زیاد یکی از این شرکت‌ها در اوایل هفته آینده عرضه اولیه خواهد شد.

فرصت مناسب برای تامین مالی داخلی

معاون ناشران و اعضای شرکت بورس اوراق بهادار در ادامه راهکار دیگر را افزایش میزان سهام شناور آزاد شرکت‌ها دانست و گفت: هر‌چند عرضه‌های اولیه از جذابیت بالایی برخوردار است، اما راهکار دیگر برای حفظ و افزایش نقدینگی کنونی، افزایش میزان سهام شناور آزاد شرکت‌هاست.  حسینی‌مقدم ادامه داد: در این صورت بنگاه‌های فعال در بازار سهام و به‌خصوص آن دسته از شرکت‌هایی که تعهد به تامین سهام شناور آزاد دارند، می‌توانند با اجرای این فرآیند از فرصت مناسب موجود در بازار بهره‌مند شوند. بدین ترتیب نه تنها سهم خود را در بازار افزایش می‌دهند، بلکه افزایش میانگین سهم شناور بازار را نیز ایجاد می‌کنند. وی در ادامه گفت: این امر از سوی دیگر تامین مالی برای دیگر شرکت‌ها را به دنبال خواهد داشت. به‌طوری‌که بنگاه‌ها از فروش سهام و عرضه سهام تحت اختیار خود به نقدینگی مناسبی دست یافته و به عبارت دقیق‌تر تامین مالی داخلی را از این راه ممکن می‌سازند.  حسینی‌مقدم در ادامه تاکید کرد: این موضوع از یک‌سو ایجاد تعادل قیمتی را به دنبال دارد و از سوی دیگر عطش سهامداران در تقاضا را پاسخگو است.