شاخص سهام در یک رفت و برگشت ۱۷۲ واحد کاهش یافت
دو جبهه متفاوت ریسک‌های بورسی
معاملات سهام در مواجهه با دو ریسک
همان‌طور که اشاره شد در حال حاضر بازار سهام با دو نوع ریسک مواجه است. هر چند در تعریف عام، ریسک به‌عنوان خطری منجر به زیان و پیامدهای ناخوشایند تعریف می‌شود، اما در ادبیات مالی، ریسک را می‌توان به‌عنوان رویداد غیرمنتظره‌ای عنوان کرد که پیامدهای مثبت یا منفی به دنبال دارد. در شرایط کنونی نیز بورس تهران از یکسو با دریافت سیگنال‌های مثبت از ریسک‌های غیرسیستماتیک همچون گزارش‌های فصلی، سود مجامع و همچنین وضعیت قیمت‌ها در بورس کالا روبه‌رو است و از طرف دیگر، در جدال با ریسک‌های سیستماتیک به سر می‌برد.
ریسک‌های غیرسیستماتیک: در حال حاضر ریسک‌های غیرسیستماتیک که به‌طور مستقیم با عملکرد شرکت‌ها در ارتباط است، سیگنالی مثبت به سهام بورسی ارسال کرده‌اند. در این خصوص نگاهی کلی به گزارش‌های سه‌ماهه شرکت‌های بورسی، پتانسیلی جذاب پیش‌روی بسیاری از سهام قرار داده است. در حال حاضر، عملکرد سه‌ماهه بسیاری از شرکت‌ها فراتر از انتظارات بوده است. به‌عنوان نمونه روز گذشته، گزارش سه ماهه پتروشیمی شازند روی سامانه کدال قرار گرفت. بر اساس این گزارش «شاراک» در دوره سه ماهه سال جاری به سود ۲۱۱ ریالی به ازای هر سهم رسید که ۶۹ درصد بیشتر از مدت مشابه سال گذشته است. رشد ۵۶ درصدی فروش و افزایش ۶ درصدی حاشیه سود ناخالص از دلایل رشد سودآوری این شرکت است. فولاد خراسان نیز با انتشار گزارش فصلی خود خبر از رشد خیره‌کننده ۳۳۸ درصدی سود این شرکت داد. «فخاس» در فصل اول سال ۹۷ مبلغ ۸۴ میلیارد و ۶۵۷ میلیون تومان سود، معادل ۹۴ تومان به ازای هر سهم (با توجه به افزایش سرمایه ۵/ ۱۲درصدی) ساخته است. این در حالی است که فولاد خراسان در فصل اول سال گذشته، ۱۹میلیارد و ۳۱۵ میلیون تومان سود ساخته بود.
در عین حال فعالان بازار، طی هفته‌های اخیر، با ترافیک برگزاری مجامع عادی سالانه شرکت‌های سهامی روبه‌رو بودند. مجامعی که ضمن تصویب صورت‌های مالی سال گذشته، برای تصمیم‌گیری درخصوص میزان تقسیم سود به سهامداران تشکیل می‌شود. بر همین اساس حالا سود تقسیمی شرکت‌ها در مجامع، پتانسیل جذابی برای بسیاری از سهام ایجاد کرده است. چرا که تقسیم سود از سوی شرکت‌ها به رقیق‌شدن قیمت سهام و کاهش P/ E و در نتیجه افزایش جذابیت می‌انجامد.
تقاضای مناسب برای محصولات شرکت‌های سهامی در بورس کالا خود سیگنال مثبت دیگری برای فعالان بورس تهران است. در معاملات روز گذشته بورس کالا، شاهد عرضه انواع محصولات صنعتی و شیمیایی بودیم. در گروه فولاد عرضه محصولات فولاد مبارکه و ذوب‌آهن اصفهان با استقبال قابل توجه معامله‌گران همراه شد. به این ترتیب دیروز فولاد مبارکه اصفهان بیش از ۱۸۸ هزار تن انواع محصولات خود را در بورس کالا عرضه کرد که با جهش قیمتی نسبت به معاملات پیشین همراه شد. این سقف‌های جدید قیمتی برای فروش محصولات فولاد مبارکه در بورس کالا می‌تواند تضمین‌کننده جهش سودآوری این شرکت باشد.
ریسک سیستماتیک: ریسک‌های غیراقتصادی بورس تهران را نیز می‌توان در دو گروه، طبقه‌بندی کرد. در داخل کشور، سیاست‌های اقتصادی، نگرانی‌های زیادی را ایجاد کرده است. یکی از نگرانی‌های فعلی در حوزه سیاست‌گذاری داخلی، تداوم سرکوب ارز به مدد سیاست‌های غیراصولی است. بازارهای ارز و سکه طی هفته‌های اخیر پرنوسان ظاهر شده‌اند. نوساناتی که به نوعی نشانگر سطح تنش در فضای غیراقتصادی کشور است. این شرایط سبب شد تا روز گذشته سکه به مرز ۳میلیون و ۴۰۰ هزار تومان جهش کرد و نرخ دلار نیز در بازارهای غیررسمی از سطوح ۹۰۰۰ تومانی فراتر رفت و به ۹۱۰۰ تومان رسید. اوج‌گیری درگیری‌های لفظی روحانی و رئیس‌جمهوری آمریکا خود از عوامل تشدید هیجانات در بازارهای داخلی است. به این ترتیب، دسته دوم ریسک‌های سیستماتیک را می‌توان به نگرانی‌های سیاسی در خارج کشور ارتباط داد. این روزها جدال میان سیاست‌گذاران ایران و آمریکا شدت گرفته است. پس از صحبت‌های روز یکشنبه روحانی، روز گذشته ترامپ واکنش نشان داد و بار دیگر ایران را تهدید کرد. درهمین حال مایک پمپئو؛ وزیر خارجه آمریکا در کتابخانه رونالدریگان در لس‌آنجلس دوباره بر تعهد فشار حداکثری روی جابه‌جایی‌های پول در ایران و قطع صادرات نفت تاکید کرد. این شرایط همان‌طور که اشاره شد علاوه بر تشدید هیجانات در بازار ارز و سکه، بر معاملات سهام نیز سایه افکنده است.
در این میان در صورت تعدیل ریسک‌های سیاسی موجود، قاعدتا شاهد ارسال سیگنال مثبت از دیگر ریسک‌های سیستماتیک خواهیم بود. چرا که در حال حاضر دلار از ابتدای سال تاکنون بیش از ۸۰درصد رشد کرده است. سکه نیز در این بازه زمانی با بازدهی بیش از ۱۰۰ درصدی همراه شده است. به این ترتیب با در نظر گرفتن نقطه شروع بازارها یعنی بازدهی از ابتدای سال، در صورت فروکش هیجانات سیاسی، بورس به‌عنوان جامانده رالی بازارها، می‌تواند گزینه جذابی برای سرمایه‌گذاران باشد. البته باید توجه داشت این مهم به سیاست‌های داخلی در حوزه قیمت‌گذاری نیز وابستگی زیادی دارد. به عبارت دیگر، در صورت تداوم غلبه عوامل غیراقتصادی و همچنین مداخله سیاست‌گذار در بازارها، از احتمال رونق‌گیری بورس تهران کاسته می‌شود.
رشد محدود قیمت‌ها در بازارهای جهانی
یکی دیگر از نگرانی‌های این روزهای بورس‌بازان، روند قیمت فلزات در بازارهای جهانی است. افت شاخص دلار در صبح روز گذشته، فضای مثبتی را بر بازار فلزات پایه حاکم کرد. با این حال تداوم نگرانی در زمینه چشم‌انداز رشد اقتصاد جهانی به تبع جنگ تعرفه‌ای قدرت‌های بزرگ، رشد قیمت محدودی را برای محصولات معاملاتی در این بازار رقم زد. در این میان روی با افزایش قیمت یک درصدی به پیشتاز معاملات دیروز بدل شد. آلومینیوم دیروز (ساعت ۱۵) با رشد ۸/ ۰ درصد همراه شد و به ۲۰۶۲ دلار در هر تن رسید. سرب نیز با رشد ۴/ ۰ درصدی، ۲۱۴۶ دلار در هر تن قیمت خورد. مس نیز با افزایش قیمت ۵/ ۰ درصدی، ۶۱۸۶ دلار در هر تن مورد معامله قرار گرفت. مهلت قانونی مذاکرات حقوق و مزایا میان کارگران معدن مس اسکوندیدای شیلی به‌عنوان بزرگترین معدن مس جهان و شرکت BHP در ۲۴ جولای یعنی روز جاری به پایان می‌رسد و هنوز توافقی میان طرفین صورت نگرفته است. به تبع این امر احتمال برگزاری اعتصاب کارگری در بزرگترین معدن مس جهان افزایش یافته است. شرایطی که با اختلال در سمت عرضه می‌تواند سبب افزایش قیمت مس شود. سال گذشته نیز به دنبال اعتصاب ۴۴ روزه کارگران در این معدن، شاهد جهش بهای مس در بازارهای جهانی بودیم.
بازگشت بزرگان پس از تقسیم سود
پس از توقف گسترده نمادهای بورسی به دلیل برگزاری مجامع طی روزهای گذشته، دیروز شاهد بازگشت ۲۸ شرکت سهامی به تابلوی معاملات بودیم. به این ترتیب هر چند در ساعات ابتدایی معاملات شاهد فشار محسوس نمادهای بزرگ بازار از جمله «فارس» و «کچاد» بر نماگر اصلی بازار بودیم که در ادامه با بازگشایی نمادهایی همچون نماد معاملاتی شرکت‌های فولاد مبارکه اصفهان، پالایش نفت اصفهان، پالایش نفت تبریز و نماد تازه‌وارد «پارس»، حمایت قابل‌توجهی از نماگر بازار به عمل آوردند. شرایطی که برای لحظاتی شاخص کل را وارد محدوده مثبت کرد. در میان شرکت‌هایی که دیروز به بازار بازگشتند، پالایش نفت تبریز در دوره ۳ ماهه به ازای هر سهم ۵۰۱ ریال سود محقق کرده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد ۱۸۱ درصدی داشته است. این امر عمدتا به‌خاطر افزایش ۷۴ درصدی فروش بود. پالایش نفت اصفهان نیز در دوره ۳ ماهه، به ازای هر سهم ۳۰۱ ریال سود محقق کرده است که با توجه به افزایش ۸۰ درصدی فروش، با رشد ۶۹ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته همراه شد.
از صنایع بورسی چه خبر؟
بررسی روند صنایع بورسی در روز دوشنبه نشان می‌دهد از ۳۸ صنعت مورد بررسی، تنها ۷ صنعت با رشد شاخص همراه شدند و در مقابل شاهد کاهش شاخص ۲۳ صنعت بورسی بودیم. در این روز گروه محصولات غذایی با بیشترین رشد شاخص معادل ۱۲/ ۲ درصد همراه شد. پالایشی‌ها نیز در این روز توانستند با رشد بیش از دو درصدی همراه شوند. بسیاری از نمادهای گروه فلزات اما دیروز در محدوده منفی قیمت معامله شدند.
از نکات جالب توجه دیروز در گروه فلزات، تشکیل صف فروش در نماد فولاد کاوه جنوب بود. فولاد کاوه جنوب کیش در دوره سه‌ماهه به ازای هر سهم ۷۶ ریال سود محقق کرد که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۷۱ درصد رشد داشته که عمدتا به‌خاطر افزایش ۱۱۰ درصدی فروش و ۲۶۵ میلیارد ریالی سایر درآمدهای غیرعملیاتی بود. این موضوع سبب شد تا «کاوه» که روز یکشنبه شاهد رشد حداکثر قیمت بود، با تشدید فشار فروش مواجه شود. موضوعی که نشان می‌دهد گزارش فصلی این شرکت با انتظارات سهامداران فاصله داشته است. طولانی‌ترین صف خرید در این گروه نیز دیروز با تقاضای حدود ۱۰ میلیون سهمی به نماد معاملاتی گروه صنعتی سپاهان اختصاص یافت. «فسپا» در دوره ۳ ماهه به ازای هر سهم ۱۲۶ریال سود محقق کرده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۶۲۰۰ درصد رشد داشته است. در میان خودرویی‌ها به دنبال شناسایی سود پس از رشد‌های اخیر، شاهد افزایش عرضه بودیم. نماد معاملاتی شرکت سایپا‌آذین، پرحجم‌ترین صف عرضه سهام در این روز را به نام خود ثبت کرد. به این ترتیب در غیاب «خساپا»، شاخص گروه خودرو با اصلاح ۵/ ۱۰ درصدی مواجه شد. بیشترین ارزش معاملات دیروز سهام نیز از آن گروه محصولات شیمیایی شد. عمده معاملات این گروه به نماد تازه‌وارد «پارس» پس از برگشت از مجمع عادی سالیانه و تقسیم سود ۴۷۵ تومانی اختصاص داشت.
همگام با بازیگران
روز دوشنبه، شاهد بازگشت خالص خرید سهام به سمت معامله‌گران عمده بازار بودیم. به این ترتیب دیروز پس از دو روز غلبه معامله‌گران حقیقی در سمت تقاضا، حدود ۷۷ میلیون سهم به ارزش ۳۸ میلیارد تومان پرتفوی معامله‌گران حقیقی به سبد سهام حقوقی‌ها افزوده شد. بیشترین خالص خرید توسط سهامداران عمده در نمادهای زیرمجموعه گروه محصولات شیمیایی و فلزات اساسی به ثبت رسید. به این ترتیب خالص خرید حقوقی‌ها در پتروشیمی‌ها افزون بر ۲۷ میلیارد تومان بود. فلزی‌ها نیز در این روز شاهد تغییر مالکیت ۳ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومانی به نفع حقوقی‌ها بودند.در صدر خرید معامله‌گران حقوقی، تمایل به جمع‌آوری سهام پتروشیمی پارس قرار داشت. خالص خرید حقوقی‌ها در نماد مزبور به ۹ میلیون و ۵۰۰ هزار سهم به ارزش حدود ۲۴ میلیارد و ۳۰۰ تومان بالغ شد. نماد معاملاتی بانک صادرات نیز در این روز شاهد تغییر مالکیت ۳ میلیارد تومانی به نفع معامله‌گران عمده بازار بود. در آن‌سوی بازار اما شرکت سیمان غرب شاهد بیشترین خرید سهام از سوی حقیقی‌ها بود. به این ترتیب روز دوشنبه ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار سهم «سغرب» به ارزش یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان به سبد سهام معامله‌گران خرد افزوده شد.
ارسال نظر