بررسی عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری در ماه گذشته نشان از آن دارد که در مجموع عملکرد این نهادهای مالی به‌خصوص صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام چندان مناسب نبود. به‌طوری‌که تنها ۵صندوق از مجموع ۶۱ صندوق‌ سرمایه‌گذاری در سهام توانستند بازدهی مثبت کسب کنند. البته بازدهی این نوع صندوق‌ها کمتر از ۲درصد بود. به این ترتیب عمده صندوق‌ها با زیان مواجه شدند. زیان برخی از این صندوق‌ها حتی تا محدوده ۱۴درصد نیز پیش رفت. البته در مقایسه با عملکرد شاخص کل بورس و افت ۴/ ۶درصدی این نماگر در آبان ماه، صندوق‌ها خوش درخشیدند. به‌طوری‌که ۶۷درصد از کل صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام، عملکردی بهتر از شاخص کل بورس را ثبت کردند. از سوی دیگر رصد فعالیت صندوق‌های بادرآمد ثابت نشان از ثبت بازدهی حتی بیش از ۳درصدی نیز در برخی از صندوق‌های فعال دارد. صندوق‌های مختلط نیز با توجه به خاصیت و ساختار خود، عملکردی متعادل و بیشتر همراه با زیان داشتند. به‌طوری‌که بیشترین بازدهی در آنها به کمتر از یک درصد رسید. زیانی در محدوده ۵درصدی نیز در برخی از صندوق‌های این گروه مشاهده شد. صندوق‌های قابل‌معامله (ETF) نیز همگی با زیان مواجه شدند. در این میان صندوق‌های قابل معامله در سهام زیانی در محدوده ۴ تا ۸درصد داشتند. صندوق‌های قابل‌معامله کالایی نیز نخستین زیان ماهانه را بعد از مدت‌ها تجربه کردند. زیان بی‌سابقه‌ای که عمدتا ناشی از افت ۷/ ۶درصدی قیمت سکه در آبان‌ماه نسبت به مهرماه رخ داد. این صندوق‌ها نیز که بیشترین میزان دارایی خود را در خرید سکه و طلا صرف کرده‌اند، بالطبع به دنبال افت مزبور، با زیان مواجه شدند. زیان‌های مزبور در سطح یک درصدی بود.

رصد فعالیت صندوق‌های سهامی

همان‌طور که عنوان شد صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام در مجموع عملکرد چندان مناسبی در ماه گذشته نداشتند. هر چند برخی از این صندوق‌ها با سودهایی اندک همراه شدند و برخی دیگر نیز زیانی کمتر از شاخص کل بورس داشتند، اما در مجموع فعالیت آنها درخشان نبود. در این میان صندوق بذر امید آفرین با ثبت بازدهی ۸/ ۱ درصدی در صدر دیگر صندوق‌ها قرار گرفت. صندوق مزبور در تمامی دوره‌های سال قبل با سوددهی قابل‌توجهی همراه بود؛ ثبت بازدهی ۱۴درصدی در دوره ۳ماهه، حدود ۴۰درصدی در دوره ۶ماهه و ۴۸درصدی در دوره یک سال اخیر از جمله عملکرد این نهاد مالی بود. بررسی پرتفوی این صندوق نشان از آن دارد که بیش از ۶۲درصد از سبد آن به سرمایه‌گذاری در سهام و ۱۸درصد نیز سهم سپرده بانکی است. شرکت‌های چند رشته‌ای صنعتی، محصولات شیمیایی و فلزات اساسی بیشترین سهم را در پرتفوی صندوق مزبور دارند. در ادامه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک نقش جهان، فیروزه موفقیت، مشترک رشد سامان و سپهر اول کارگزاری بانک صادرات در فهرست دیگر صندوق‌های مثبت در ماه گذشته بودند که بازدهی هر کدام از آنها کمتر از یک درصد بود.

بررسی سبد سرمایه‌گذاری صندوق مشترک نقش جهان نیز نشان از آن دارد که ۱۲درصد از پرتفوی مزبور به سپرده بانکی تعلق دارد و ۸۴درصد نیز سهم سرمایه‌گذاری در سهام است. این صندوق پرتفویی متنوع از سرمایه‌گذاری در ۱۷صنعت را در برگفته که بخش عمده‌ آن به خرید سهام گروه شیمیایی، معدنی و فلزات اساسی اختصاص یافته است. صندوق‌ سرمایه‌گذاری فیروزه موفقیت نیز در حالی بیش از ۷۹درصد از نقدینگی خود را در سرمایه‌گذاری در سهام قرار داده که این صندوق نیز پرتفویی متشکل از ۱۵صنعت دارد. در این میان ۲۱درصد به خرید گروه سرمایه‌گذاری، حدود ۱۴درصد به محصولات شیمیایی و ۷/ ۷ درصد به خرید سهام گروه خودرویی اختصاص داده شده است. در بررسی پرتفوی صندوق مشترک رشد سامان نیز مشاهده می‌شود که این صندوق بیش از ۹درصد از دارایی خود را صرف خرید سهام گروه رایانه و ۷درصد نیز صرف خرید سهام نمادهای شیمیایی کرده است. در سبد صندوق سپهر اول کارگزاری بانک صادرات نیز بیش از ۹۴درصد به خرید سهم اختصاص داده شده است. در این میان سهم ۱۷درصدی بانک‌ها و ۱۶درصدی خودرویی‌ها در اولویت قرار دارد.

نگاهی به دیگر صندوق‌های بورسی

همان‌طور که عنوان شد ۶۷ درصد از کل صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام ماه گذشته عملکردی بهتر از شاخص را پشت سرگذاشتند. به غیر از صندوق‌های عنوان شده که با سوددهی هر‌چند اندک روبه‌رو‌ شدند، مابقی ۳۶صندوق با زیان مواجه شده، اما بازهم از عملکرد شاخص کل بورس مناسب‌تر بودند.  در این راستا می‌توان به صندوق‌های اندیشه خبرگان سهام، مشترک رضوی، مشترک سبحـان، توسعه صادرات، ارزش کاوان آینده، مشترک کارگزاری بانک صادرات، مشترک امین آوید، مشترک نوید انصار، مشترک بانک اقتصاد نوین، مشترک توسعه ملی، مشترک افق، سهم آشنا، کارگزاری پارسیان، مشترک کارگزاری حافظ، مشترک یکم سامان، یکم اکسیر فارابی، مشترک کاریزما، مشترک دماسنج و بانک دی اشاره کرد.

این در حالی است که بررسی ضعیف‌ترین صندوق‌ها در دوره مزبور نشان از آن دارد که در ماه گذشته صندوق سرمایه‌گذاری مشترک خوارزمی با ثبت زیان حدود ۱۴ درصدی، ضعیف‌ترین عملکرد را در میان دیگر صندوق‌های سهامی به ثبت رسانده است. صندوق سرمایه‌گذاری مشترک یکم آبان نیز دیگر صندوق ضعیف در این دوره بود که با زیان بیش از ۱۲درصدی مواجه شد. صندوق‌های مشترک میعاد ایرانیان و بانک توسعه تعاون نیز هر کدام زیانی در محدوده ۹درصد را تجربه کردند.

رصد فعالیت صندوق‌های بادرآمد ثابت

رصد فعالیت صندوق‌های بادرآمد ثابت نشان از ثبت بازدهی حتی بیش از ۳درصدی نیز در برخی صندوق‌های فعال دارد. در این میان عملکرد صندوق‌های برتر در این حوزه بسیار نزدیک به هم بود. به‌طوری‌که صندوق نیکوکاری جایزه علمی فناوری پیامبر اعظم (ص) با ثبت بازدهی ۲/ ۳ درصدی به‌عنوان برترین صندوق در این گروه شناخته شد. صندوق ارزش‌آفرین گلرنگ نیز با ثبت بازدهی ۵۴/ ۲ درصدی در رتبه دوم قرار گرفت.  صندوق‌های نیکوکاری لوتوس رویان و مشترک صبای هدف نیز هر کدام بازدهی ۳/ ۲ درصدی را کسب کردند. در ادامه نیز صندوق با درآمد ثابت توسعه سرمایه نیکی با بازدهی ۲۳/ ۲ درصدی در فهرست برترین صندوق‌های این ماه قرار گرفت. بررسی روند فعالیت تمامی ۵صندوق مزبور در دوره‌های قبلی نیز نشان از کسب سود و بازدهی مناسب توسط آنها دارد.

صندوق‌های مختلط چه کردند؟

بررسی روند عملکردی صندوق‌های مختلط در آبان ماه سال جاری نشان از آن دارد که در این نهادهای مالی صندوق توسعه پست بانک تنها صندوقی بود که با سود همراه شد. بر این اساس بازدهی ۱۴/ ۰درصدی در کارنامه ماه گذشته این صندوق ثبت شد. بررسی پرتفوی این صندوق نیز نشان از آن دارد که ۵۶درصد از سرمایه این صندوق در خرید اوراق بادرآمد ثابت قرار داشته و حدود ۴۲درصد نیز به خرید سهام اختصاص داده شده است.   در ادامه صندوق‌های مشترک گنجینه مهر و کارگزاری بانک تجارت هر کدام با ثبت زیان در محدوده ۵/ ۰درصدی به‌عنوان دیگر صندوق‌های مختلط برتر در این ماه شناخته شدند. صندوق مشترک سپهر آتی نیز با ثبت زیان ۲/ ۱درصدی و صندوق تجربه ایرانیان با ثبت زیان ۲/ ۲درصدی در فهرست دیگر صندوق‌های برتر جای گرفتند.

نگاهی به ETFها

بررسی صندوق‌های قابل معامله (غیرکالایی) در ماه گذشته نشان می‌دهد که تمامی صندوق‌های مزبور ماه گذشته را با زیان سپری کردند. در این میان صندوق آسمان آرمانی سهام با ثبت زیان ۲/ ۴درصدی در فهرست برترین صندوق جای گرفت. صندوق‌های شاخص سی شرکت بزرگ فیروزه و آرمان آتیه درخشان مس نیز هر کدام زیانی در محدوده ۵درصد را به نمایش گذاشتند. در ادامه این فهرست نیز دو صندوق تجارت شاخصی کاردان و سپهر کاریزما جای گرفتند که هر کدام زیانی در محدوده ۶درصد را کسب کردند. این در حالی است که صندوق‌های مزبور در تمامی دوره‌های قبلی با سوددهی همراه بودند.

از سوی دیگر صندوق‌های قابل معامله کالایی، نخستین ماه منفی را در کارنامه خود ثبت کردند. این صندوق‌ها که عمده پرتفوی خود را به سرمایه‌گذاری در سکه و طلا اختصاص داده‌اند، همگام با افت ۷/ ۶درصدی نرخ سکه در ماه گذشته، با زیان مواجه شدند. به‌طوری‌که در صدر چهار صندوق فعال در این حوزه، صندوق قابل‌معامله در اوراق بهادار مبتنی بر سکه طلای مفید قرار داشت که زیان ۴/ ۱درصدی را کسب کرد. البته این صندوق در دوره ۳ماه گذشته بازدهی بیش از ۲درصدی را کسب کرده بود.  در ادامه ETF در اوراق بهادار مبتنی بر سکه طلای کیان قرار داشت که با بازدهی منفی ۶/ ۱درصدی همراه شد. این صندوق نیز در دوره ۳ماهه بازدهی ۸/ ۵درصدی و در دوره ۶ماهه بازدهی بیش از ۸۳درصدی را به نمایش گذاشته بود. دو صندوق قابل‌ معامله زرافشان امید ایرانیان و پشتوانه طلای لوتوس نیز هر کدام به ترتیب زیان ۷/ ۱ درصدی و ۸/ ۱درصدی را در ماه گذشته ثبت کردند. این دو صندوق نیز در تمامی دوره‌های قبلی با سوددهی همراه بودند. به‌طوری‌که ۱۷۳درصد بازدهی در دوره یک‌سال اخیر به ETF با پشتوانه طلای لوتوس تعلق داشت. صندوق قابل معامله زرافشان امید ایرانیان نیز در دوره مزبور سود بیش از ۱۱۱درصدی را نصیب سرمایه‌گذاران خود کرده است.

ورود صندوق‌های جدید به بازار سرمایه

مدیر نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس در گفت‌و‌گو با«سنا» از راه‌اندازی صندوق سرمایه‌گذاری جدید در قالب صندوق‌های فروش و اجاره املاک و مستغلات خبر داد و تاکید کرد جزئیات سازوکار فعالیت صندوق‌های تامین مالی جمعی تا هفته آینده اعلام خواهد شد. محمد‌رضا معتمد، مدیر نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس از اعلام جزئیات سازوکار فعالیت صندوق‌های تامین مالی جمعی (CrowdFunding) تا یک هفته آینده خبر داد و گفت: ابلاغیه شورای عالی بورس برای صندوق‌های تامین مالی جمعی تهیه شده اما مصادیق نهادهای مالی که باید عاملیت این صندوق‌ها را بر عهده گیرند، باید از سوی هیات مدیره سازمان بورس تهیه شود تا اینکه مشخص شود چه نهادهای مالی با چه ویژگی‌هایی می‌توانند پلت‌فرم کراود فاندینگ‌ها را مدیریت کنند. وی در مورد تفاوت سازوکار این صندوق‌ها با صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه یا خطر‌پذیر (Venture Capital) عنوان کرد: مکانیزم صندوق‌های تامین مالی جمعی یا کراود فاندینگ با ساختار صندوق‌های جسورانه برای کسب بازدهی بالا و توام با ریسک متفاوت است.مدیر نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس ادامه داد: حداقل سرمایه‌گذاری برای این صندوق‌ها ۱۰۰۰ واحد ۱۰۰ هزار تومانی است که باعث می‌شود سرمایه‌گذار برای ورود به صندوق‌های کراود فاندینگ حداقل ۱۰۰ میلیون تومان پول نقد در اختیار داشته باشد و اظهار کند که این منابع را می‌تواند سرمایه‌گذاری کند و اگر هر زمانی مدیر صندوق از وی منابع بیشتری را درخواست کند، می‌تواند این آورده را با توجه به آگاهی کامل به عملکرد صندوق افزایش دهد.

معتمد در ادامه از راه‌اندازی صندوق سرمایه‌گذاری فروش و اجاره املاک و مستغلات خبر داد و گفت: تفاوت این صندوق با صندوق‌های سرمایه‌گذاری زمین و ساختمان به گونه‌ای است که با تحصیل املاک و اجاره‌داری آن، در فرصت مناسب اقدام به فروش دارایی‌ها می‌کنند. مدیر نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس با بیان اینکه این صندوق‌ها به دنبال خرید و فروش تسهیلات خرد و تخصیص آن به متقاضیان خرید مسکن نیست، پیرامون آخرین اقدام‌ها برای تعیین مدل واگذاری سهام عدالت به بیش از ۴۹ میلیون ایرانی گفت: متولی سهام عدالت سازمان خصوصی‌سازی است اما با همکاری سازمان بورس مدل مورد بررسی برای آزاد‌سازی سهام عدالت میان مشمولان، بر اساس صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) برای سهام تخصیص یافته از هر صنعت پیشنهاد داده شده که هنوز در حد لایحه و بررسی است.

 

10-01