مهسا بناكار
كارشناس بازار سرمایه و مدرس دانشگاه
همواره در بازارهای مالی پیشرفته سراسر دنیا سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار سرمایه از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک در سهام به‌عموم افراد جامعه و سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای به‌عنوان یکی از بهترین گزینه‌های سرمایه‌گذاری در‌این بازار توصیه می‌شوند. سرمایه‌گذاری آسان، مدیریت حرفه‌ای به‌همراه کاهش ریسک سرمایه‌گذاری با تنوع‌بخشی در دارایی‌ها، صرفه‌جویی ناشی از مقیاس، شفافیت و از همه مهم‌تر نقدشوندگی بالا از مزایای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس از طریق صندوق‌ها است. با فراهم آمدن الزامات قانونی و تصویب مقررات در این حوزه در بازار سرمایه ایران، اولین صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک از اوایل سال ۱۳۸۷ فعالیت خود را آغاز کردهاند و با وجود اینکه از عمر اولین صندوق‌ها در‌ایران حدود ۱۳ سال می‌گذرد اما مدت فعالیت آنها در مقایسه با سایر دنیا بسیار کوتاه است. بررسی عملکرد ۵ صندوق پیشگام در بازار سرمایه که فعالیت خود را در نیمه نخست سال ۱۳۸۷ آغاز کردهاند و مقایسه بازدهی آنها با بازدهی شاخص‌کل بورس اوراق بهادار تهران که در ابتدای سال ۸۷ در محدوده ۱۰ هزار واحد قرار داشت، اطلاعات قابل‌تاملی را در اختیار فعالان و علاقه‌مندان به‌حضور در بازار سرمایه قرار می‌دهد که می‌تواند در تصمیمات سرمایه‌گذاری همه سرمایه‌گذاران و حتی سرمایه‌گذاران حرفه‌ای موثر باشد. صندوق‌ها با بهره‌گیری از مدیریت حرفه‌ای توانسته‌اند در بلندمدت عملکردی حدود سه‌برابر بهتر از شاخص‌کل داشته باشند.
یعنی اگر سرمایه‌گذاری از آغاز فعالیت این صندوق‌ها در هر کدام از‌این ۵ صندوق یک میلیون تومان سرمایه‌گذاری کرده باشد بعد از گذشت ۱۳سال، در حال‌حاضر سرمایه‌ای در حدود یک میلیارد تومان دارد، در حالی‌که اگر همین مبلغ را به‌صورت سپرده در بانک با فرض نرخ بهره مرکب (سالیانه۲۱ درصد) سرمایه‌گذاری کرده باشد در حال‌حاضر مبلغی حدود ۶۰ میلیون تومان دارد.
با توجه به‌عملکرد صندوق‌ها پیشنهاد می‌شود که سرمایه‌گذاران به‌ویژه گروهی که آشنایی کمتری با مباحث تخصصی و تحلیلی دارند و همچنین فرصت کمی برای پیگیری اخبار و اطلاعات بنیادی و همچنین تکنیکال دارند به‌صورت غیرمستقیم و با دید بلندمدت از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک وارد این بازار شوند یا حداقل قسمتی از سرمایه خود را به‌منظور کاهش ریسک سرمایه‌گذاری به این صندوق‌ها اختصاص دهند تا از منافع حاصل از‌این نوع سرمایه‌گذاری بهره‌مند شوند؛ سرمایه‌گذاران حرفه‌ای نیز می‌توانند با مقایسه عملکرد خود با صندوق‌ها در بلندمدت در استراتژی سرمایه‌گذاری خود را بهبود و مورد بازنگری قرار دهند.
